Od dziś można zastrzec numer PESEL. Jak i po co to zrobić?

Samodzielne zastrzeżenie numeru PESEL – podstawa prawna

Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości został przyjęty przez Radę Ministrów 24 maja 2023 roku. Ustawa ma na celu wzmocnienie ochrony przed konsekwencjami kradzieży danych, które jednoznacznie identyfikują osobę fizyczną. W uzasadnieniu do projektu mogliśmy przeczytać: "W szczególności dotyczy to ograniczenia skali zjawiska zaciągania na skradzione dane określonego rodzaju zobowiązań finansowych i majątkowych".

Kiedy ktoś wejdzie w posiadanie czyjegoś numeru PESEL oraz imienia i nazwiska, to wystarczające dane, aby zawierać na tę osobę umowy kredytowe, brać pożyczki czy otwierać rachunki. To może sprawić, że ktoś niesłusznie zostanie obarczony nieswoimi zobowiązaniami. Już niedługo, jak tylko dowiemy się o możliwym wycieku, możemy od razu zastrzec nasz PESEL.

Gdzie można zastrzec numer PESEL?

Samodzielne zastrzeżenie numeru PESEL będzie ułatwione, ponieważ taką opcję oferowała będzie aplikacja mObywatel 2.0. Będzie w niej można zarówno zastrzec PESEL, jak i cofnąć ten krok. Jeśli ktoś nie posiada aplikacji, ale chciałby zastrzec numer PESEL online, można to zrobić przez Profil Zaufany.

Usługa ta będzie również dostępna dla osób, które nie korzystają z powyższych rozwiązań. PESEL można zastrzec na poczcie, w banku lub w dowolnym urzędzie gminy.

Od kiedy można samodzielnie zastrzec PESEL?

Opcja zastrzeżenia numeru PESEL jest dostępna od 17 listopada 2023 roku. Co jednak warto podkreślić, obowiązek weryfikacji zastrzeżenia PESEL-u przy zawieraniu umów, braniu pożyczek, otwieraniu kont itd. wejdzie w życie 1 czerwca 2024 roku. Do tego czasu więc skorzystanie z tej opcji może nas nie ochronić przed kradzieżą tożsamości i jej konsekwencjami. Jednak nie ma przeszkód, aby już w listopadzie zastrzec PESEL, by nie musieć pamiętać o tym w przyszłym roku.

Jak zastrzec PESEL?

Aby zastrzec swój PESEL w rejestrze zastrzeżeń należy pobrać aplikację mObywatel lub zalogować się na swoim Profilu Zaufanym i postępować zgodnie z wytycznymi na stronie.

W przypadku, kiedy chcemy zastrzec numer osobiście, należy złożyć pisemny wniosek z własnoręcznym podpisem we wskazanych powyżej placówkach. Dodatkowo należy mieć ze sobą dowód tożsamości, którym trzeba się wylegitymować.

Po co zastrzegać numer PESEL?

Zastrzeżenie numeru PESEL jest dobrym krokiem z powodów bezpieczeństwa. Od 1 czerwca 2024 roku koniecznością będzie sprawdzanie w rejestrze, czy PESEL nie jest zastrzeżony. Jeśli tak, to umowa nie będzie mogła zostać zawarta.

Co ciekawe, zastrzeżenie ma być w pełni skuteczne następnego dnia, więc nieskuteczne będą również umowy, które zostaną zawarte dzień po zgłoszeniu zastrzeżenia.

Jak wziąć pożyczkę, jeśli PESEL jest zastrzeżony?

Zastrzeżenie numeru PESEL to ochrona przed zaciąganiem zobowiązań na cudze dane. Co jednak, gdy po zastrzeżeniu ktoś będzie chciał podpisać umowę kredytową? W takim przypadku można bez problemu cofnąć zastrzeżenie. Jest to proceder odwracalny, również z poziomu aplikacji czy strony internetowej.