rozwiń ›

Nie każdy ubezpieczony ma od razu prawo do zasiłku chorobowego. Istnieje tzw. okres wyczekiwania, który zależy od rodzaju ubezpieczenia:

  • 30 dninieprzerwanego ubezpieczenia – jeśli jesteś objęty ubezpieczeniem chorobowym obowiązkowo (np. jako pracownik etatowy).
  • 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia – jeśli przystąpiłeś do ubezpieczenia dobrowolnie (np. jako przedsiębiorca).

Na Twój okres wyczekiwania mogą mieć wpływ poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego – o ile przerwa między nimi nie przekraczała 30 dni lub była związana z urlopem wychowawczym, bezpłatnym bądź służbą wojskową. Wlicza się także okres pobierania zasiłku macierzyńskiego oraz czas podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników.

Zasiłek chorobowy bez okresu wyczekiwania – kto może liczyć na wyjątek?

Istnieją sytuacje, w których zasiłek chorobowy przysługuje Ci od pierwszego dnia ubezpieczenia, bez konieczności czekania:

Reklama
  • Jesteś absolwentem szkoły, uczelni lub szkoły doktorskiej i przystąpiłeś do ubezpieczenia w ciągu 90 dni od zakończenia nauki.
  • Twoja niezdolność do pracy wynika z wypadku w drodze do lub z pracy.
  • Masz co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego.
  • Byłeś posłem lub senatorem i zgłosiłeś się do ubezpieczenia w ciągu 90 dni od zakończenia kadencji.
  • Jesteś funkcjonariuszem Służby Celnej i po reformie stałeś się pracownikiem Krajowej Administracji Skarbowej.

Wynagrodzenie chorobowe a zasiłek chorobowy – jaka jest różnica?

Jeśli jesteś pracownikiem etatowym, za pierwsze 33 dni choroby w roku (lub 14 dni, jeśli masz powyżej 50 lat) otrzymujesz wynagrodzenie chorobowe finansowane przez pracodawcę.

Dopiero od 34. dnia choroby (lub 15. dnia dla osób po 50. roku życia) świadczenie wypłaca ZUS w formie zasiłku chorobowego. Jeśli jesteś ubezpieczony z innego tytułu (np. działalność gospodarcza), zasiłek może przysługiwać od pierwszego dnia niezdolności do pracy.

Co z zasiłkiem chorobowym przy zaległościach w składkach?

Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą lub współpracujesz z osobą prowadzącą firmę, możesz otrzymać zasiłek chorobowy, o ile:

  • nie masz zaległości w składkach na ubezpieczenie społeczne, lub
  • zadłużenie nie przekracza 1 proc. minimalnego wynagrodzenia.

Jeśli masz większe zaległości, zasiłek nie zostanie Ci wypłacony, dopóki ich nie spłacisz. Masz na to 6 miesięcy – jeśli w tym czasie uregulujesz zaległości, otrzymasz świadczenie za cały okres. Po upływie 6 miesięcy prawo do zasiłku przepada.

Zasiłek chorobowy po ustaniu ubezpieczenia – czy dalej Ci przysługuje?

Możesz otrzymać zasiłek po zakończeniu ubezpieczenia chorobowego, jeśli:

Twoja niezdolność do pracy trwała nieprzerwanie co najmniej 30 dni i rozpoczęła się maksymalnie:

  • 14 dni po ustaniu ubezpieczenia,
  • 3 miesiące po ustaniu ubezpieczenia – w przypadku niektórych chorób zakaźnych lub schorzeń ujawniających się później (kod "E" w zwolnieniu lekarskim).

Po ustaniu ubezpieczenia zasiłek można pobierać maksymalnie 91 dni, chyba że niezdolność do pracy jest związana z gruźlicą, ciążą lub badaniami dla dawców komórek i narządów – wtedy okres może być dłuższy.

Maksymalny okres pobierania zasiłku – ile dni możesz być na zwolnieniu?

Zasiłek chorobowy przysługuje maksymalnie przez:

  • 182 dni,
  • 270 dni, jeśli chorujesz na gruźlicę lub jesteś w ciąży.

W okres zasiłkowy wlicza się:

  • wszystkie dni nieprzerwanej choroby,
  • poprzednie okresy choroby, jeśli przerwa między nimi była krótsza niż 60 dni.

Kiedy zasiłek chorobowy nie przysługuje?

Nie otrzymasz zasiłku, jeśli:

  • Otrzymujesz wynagrodzenie za czas choroby zgodnie z innymi przepisami.
  • Przebywasz na urlopie wychowawczym, bezpłatnym.
  • Jesteś tymczasowo aresztowany lub odbywasz karę więzienia (z pewnymi wyjątkami).
  • Utraciłeś pracę w wyniku śmierci pracodawcy, a umowa nie została kontynuowana.
  • Twoja niezdolność do pracy wynika z umyślnego przestępstwa lub wykroczenia.
  • Niezdolność do pracy była spowodowana nadużyciem alkoholu (pierwsze 5 dni zwolnienia jest wtedy bezpłatne).
  • Wykorzystywałeś zwolnienie lekarskie niezgodnie z celem lub wykonywałeś pracę zarobkową na L4.

Ponadto, jeśli lekarz orzecznik ZUS uzna, że jesteś zdolny do pracy, zwolnienie może zostać skrócone, a zasiłek przestanie przysługiwać od określonego dnia.

Ile wynosi zasiłek chorobowy?

Wysokość zasiłku chorobowego wynosi:

  • 80 proc. podstawy wymiaru,
  • 100 proc. podstawy wymiaru, jeśli: niezdolność do pracy powstała w ciąży, wynika z wypadku w drodze do/z pracy, jest związana z badaniami i pobraniem komórek, tkanek lub narządów.

Podstawa wymiaru to Twoje średnie wynagrodzenie, pomniejszone o 13,71 proc. składek na ubezpieczenie społeczne.

Zmiany w zasiłku chorobowym?

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pracuje nad reformą systemu ubezpieczenia chorobowego. Jedną z kluczowych zmian ma być wypłata zasiłku chorobowego przez ZUS już od pierwszego dnia niezdolności do pracy.

ZUS przejmie wypłatę chorobowego?

Ministerka rodziny, pracy i polityki społecznej, Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, podczas Forum Ekonomicznego w Karpaczu 4 września 2024 r. podkreśliła, że zmiany są konieczne, aby zapewnić równe traktowanie wszystkich pracowników, niezależnie od ich stanu zdrowia. Jej zdaniem zarówno pracownik, jak i pracodawca nie powinni być "karani" za chorobę – pracownik niższym wynagrodzeniem, a pracodawca kosztami zastępstwa.

Podwyżka zasiłku do 90 proc. lub 100 proc.?

Wcześniej, w czerwcu 2024 roku, Dziemianowicz-Bąk w rozmowie z "Dziennikiem Gazetą Prawną" zapowiedziała, że resort analizuje możliwość podniesienia wysokości zasiłku chorobowego do 90 proc. lub nawet 100 proc. wynagrodzenia.

Czy zmiany wejdą w życie?

Mimo zapowiedzi, na razie nie przyjęto projektu ustawy w tej sprawie. Ministerstwo potwierdziło jednak, że prace nad reformą trwają.