Subskrybuj nas na Youtube
Zasady dotyczące bezpłatnego urlopu są opisane w artykule 174 paragrafie 1 Kodeksu pracy. Według tego przepisu pracodawca może udzielić bezpłatnego urlopu na pisemny wniosek pracownika. W internecie można znaleźć wzory takich wniosków. Kodeks pracy wymaga, aby we wniosku określony był okres, w którym pracownik zamierza skorzystać z urlopu, ale nie jest konieczne podawanie powodów tej decyzji.
Prawo do skorzystania z urlopu bezpłatnego nie zależy od stażu pracy ani od wykorzystania urlopu wypoczynkowego, ale wymaga zgody pracodawcy. Decyzja pracodawcy o odmowie udzielenia takiego urlopu nie podlega ocenie Państwowej Inspekcji Pracy ani sądu pracy.
Ile można przebywać na bezpłatnym urlopie?
Czas trwania urlopu bezpłatnego nie jest określony w przepisach. Jednak warto pamiętać, że jeśli urlop trwa dłużej niż 3 miesiące, pracodawca może, z ważnych powodów, wezwać pracownika do powrotu. Natomiast w przypadku urlopu trwającego do 3 miesięcy, pracodawca nie ma prawa odwołać pracownika, nawet z istotnych przyczyn. Jeżeli pracownik wziął urlop bezpłatny na podreperowanie swojego zdrowia, jednak po zakończeniu urlopu nadal nie jest zdolny do powrotu do pracy - wówczas ma prawo do zasiłku chorobowego.
Cel urlopu bezpłatnego zależy wyłącznie od pracownika. W odróżnieniu od urlopu szkoleniowego nie ma obowiązku uczestnictwa w szkoleniach – pracownik może przeznaczyć ten czas na odpoczynek, pracę u innego pracodawcy lub dowolne inne aktywności według własnego uznania. Jeśli pracownik chce podjąć pracę u innego pracodawcy podczas urlopu bezpłatnego, niezbędne jest zawarcie porozumienia między obecnym a nowym pracodawcą. W porozumieniu tym ustala się zarówno czas trwania urlopu bezpłatnego, jak i okres, w którym pracownik będzie zatrudniony u nowego pracodawcy.
Urlop bezpłatny nie jest wliczany do stażu pracy
Podczas urlopu bezpłatnego prawa i obowiązki zarówno pracownika, jak i pracodawcy są zawieszone. Oznacza to, że pracodawca nie jest zobowiązany do wypłacania wynagrodzenia, a pracownik nie jest objęty ubezpieczeniami społecznymi i zdrowotnym. Okres tego urlopu nie jest również wliczany do stażu pracy, który wpływa na uprawnienia pracownicze. Warto także zaznaczyć, że za okres, w którym pracownik przebywa na urlopie bezpłatnym, nie nabywa on prawa do urlopu wypoczynkowego.
Ponadto pracodawca nie może wymagać od pracownika, aby ten skorzystał z bezpłatnego urlopu ani żeby złożył taki wniosek. Jest to niezgodne z prawem. Pracodawca nie może także wymagać od pracownika, aby ten najpierw wykorzystał urlop wypoczynkowy. To pracownik sam decyduje, jaki rodzaj urlopu chce wykorzystać oraz w jakiej kolejności.
Pracownika przebywającego na bezpłatnym urlopie nie można zwolnić
Stosunek pracy nie zostaje przerwany, co oznacza, że pracodawca nie może wypowiedzieć umowy pracownikowi przebywającemu na urlopie bezpłatnym ani zmienić warunków wcześniej zawartej umowy (z wyjątkiem sytuacji, takich jak ogłoszenie upadłości firmy).
Po zakończeniu urlopu bezpłatnego pracownik powinien wrócić do pracy na tych samych warunkach, które obowiązywały przed urlopem. Kodeks pracy chroni również pracodawcę – jeśli pracownik nie stawi się do pracy po zakończeniu urlopu, pracodawca ma prawo rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, z winy pracownika. Informacja o wykorzystaniu urlopu bezpłatnego jest odnotowana w świadectwie pracy.