Prawo polskie, a konkretnie ustawa emerytalna i przepisy unijne, nakazują uwzględniać okresy ubezpieczenia przebyte za granicą przy ustalaniu prawa i wysokości polskich emerytur. Zasady koordynacji mają zastosowanie do osób, które przed 1 stycznia 1999 r. posiadały okresy ubezpieczenia w:

  • Państwach UE/EFTA: Czyli cała Unia Europejska plus Islandia, Lichtenstein, Norwegia i Szwajcaria .
  • Państwach umownych: Kraje, z którymi Polskę łączą dwustronne umowy (np. USA, Kanada, Australia, Ukraina, Izrael).

Zasady dotyczą zarówno osób mieszkających w Polsce, jak i tych, które przebywają w państwach UE/EFTA. ZUS stosuje odmienne zasady ustalania kapitału początkowego dla osób z doświadczeniem zagranicznym.

Jeśli okresy ubezpieczenia w tych krajach są krótsze niż rok (12 miesięcy) i nie uprawniają do żadnych świadczeń zagranicznych, ZUS wlicza je do kapitału początkowego tak, jakby były przebyte w Polsce. Okresy dłuższe niż rok obciążają instytucję danego państwa. Okresy krótsze niż sześć miesięcy (Bośnia i Hercegowina, Serbia, Czarnogóra) podlegają wliczeniu do kapitału, jeśli tamtejsza instytucja nie przyzna z ich tytułu świadczenia.

Zagraniczne instytucje muszą potwierdzić te okresy. Jeśli za krótki okres pracy przysługuje jakiekolwiek świadczenie zagraniczne, ZUS nie uwzględnia go w polskim kapitale początkowym.

ZUS wypłaci podwójne wypłaty 800 plus w listopadzie 2025. Oto nowy harmonogram. Dwa przelewy jednego dnia
ZUS wypłaci podwójne wypłaty 800 plus w listopadzie 2025. Oto nowy harmonogram. Dwa przelewy jednego dnia

Zobacz również

Obliczanie kapitału

Kapitał początkowy jest obliczany na nieco innych zasadach. ZUS pomija przy ustalaniu podstawy wymiaru te lata kalendarzowe, w których pracownik pozostawał w ubezpieczeniu wyłącznie za granicą (w państwie umownym). Umożliwia to ustalenie podstawy wymiaru z 10 kolejnych lat (lub 20 lat wybranych), pomimo braku ciągłości ubezpieczenia w Polsce spowodowanej pracą za granicą. ZUS wybiera wariant najkorzystniejszy dla ubezpieczonego, omijając pełne lata pracy poza Polską.

Reklama

Zagraniczne okresy traktowane jak nieskładkowe (np. nauka, urlop wychowawczy) nie podlegają ograniczeniu do 1/3 udowodnionych okresów składkowych – tak jak ogranicza się polskie okresy nieskładkowe. ZUS traktuje je korzystniej.

800 plus mniejsze o połowę. Tym rodzicom ZUS wyśle tylko 400 złotych
800 plus mniejsze o połowę. Tym rodzicom ZUS wyśle tylko 400 złotych

Zobacz również

Gdzie i jak złożyć wniosek?

Osoby ubiegające się o ustalenie kapitału początkowego z okresami zagranicznymi muszą złożyć dokumenty w ZUS. Oprócz standardowego wniosku (druk EKP) i dowodów polskiej pracy, należy dołączyć dokumenty potwierdzające okresy pracy za granicą. Konieczne jest złożenie formularza unijnego E 207 PL, w którym podajemy szczegółowe informacje o przebiegu ubezpieczenia we wszystkich państwach członkowskich. Okresy z krajów umownych wykazujemy na formularzu ZUS Rp-6. Wydawanie decyzji przypada na różne jednostki ZUS:

  • Jednostki realizujące umowy międzynarodowe: Wydają decyzje w sprawach osób zamieszkałych za granicą lub w sprawach osób w Polsce, które wykazały krótkie okresy (poniżej roku) w UE/EFTA, które podlegają wliczeniu do kapitału.
  • Lokalne oddziały ZUS: Wydają decyzje w sprawach osób zamieszkałych w Polsce, które wykazały dłuższe okresy zagraniczne (powyżej roku w UE/EFTA) lub okresy z pozostałych państw umownych.