Dlaczego przepisy o podatku od nieruchomości muszą być zmienione?

Konieczność wprowadzenia zmian w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych (która reguluje zasady naliczania podatku od nieruchomości) to efekt dwóch wyroków Trybunału Konstytucyjnego wydanych w 2023 r. W obu TK stwierdził, że niektóre przepisy tej ustawy są niezgodne z konstytucją i z początkiem 2025 r. stracą moc. Oznacza to, że do tego czasu powinny zostać zmienione. W przeciwnym razie gminy nie będą miały podstawy prawnej do naliczania podatku od części nieruchomości.

Jakie zastrzeżenia do przepisów o podatku od nieruchomości miał TK?

Reklama

Pierwszy wyrok TK zapadł 4 lipca 2023 r. Trybunał uznał za niegodny z konstytucją sposób, w jaki ustawa o podatkach i opłatach lokalnych (uopl) definiuje budowlę. TK zwracał uwagę, że definicja podatkowa odsyła do przepisów prawa budowlanego, a to rodzi wiele wątpliwości interpretacyjnych (wg prawa budowlanego budowlami są np. obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe). TK miał również zastrzeżenia do tego, jak definiowany jest budynek. Należy się więc spodziewać, że jakieś korekty pojawią się również w tym obszarze.

Reklama

Drugi wyrok TK, z 18 października 2023 r., dotyczył zasad opodatkowania garaży. TK stwierdził, opodatkowanie miejsca garażowego mieszczącego się w bloku i posiadającego księgę wieczystą stawką wyższą niż miejsca garażowego bez odrębnej własności, jest niezgodne z konstytucją. W myśl obecnie obowiązujących przepisów część miejsc postojowych traktowana jest jak integralna część mieszkania i opodatkowana taką samą stawką jak budynki mieszkalnie lub ich część (w tym roku jest to maksymalnie 1,15 zł za mkw. powierzchni użytkowej). Z kolei miejsca postojowe posiadające własną księgę wieczystą opodatkowane są stawką w przeznaczoną dla tzw. pozostałych części budynku. W tym roku wynosi ona maksymalnie 11,17 zł za mkw. powierzchni użytkowej.

TK uznał, że zasady opodatkowania garaży w budynkach powinny zostać ujednolicone. W praktyce może to oznaczać, że część miejsc w postojowych w blokach będzie opodatkowanych stawką nawet dziesięciokrotnie niższą niż do tej pory.

Zmiany w podatku od nieruchomości. Co planuje ministerstwo finansów?

Temat zmian w podatku od nieruchomości poruszany podczas odbywającego się pod koniec maja Kongresu Rady Podatkowej Konfederacji Lewiatan. Wcześniej o prace nad zmianami w tym obszarze pytał Rzecznik Praw Obywatelskich Ministerstwo Finansów Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek. Z odpowiedzi udzielonych przez Jarosława Nenemana, podsekretarza stanu w MF wynika, że zgodnie z wyrokiem TK nowa definicja budowli zawarta w ustawie o podatkach opłatach lokalnych nie będzie odwoływała się do przepisów pozapodatkowych. "Rozważane jest określenie zamkniętego katalogu obiektów podlegających opodatkowaniu w nowym załączniku do ustawy. Zakłada się zachowanie fiskalnego status quo, wyeliminowanie wątpliwości w zakresie opodatkowania niektórych obiektów (…)" – czytamy.

A co MF mówi o planach dotyczących nt. opodatkowania miejsc postojowych? "(…) podjęto prace nad doprecyzowaniem zasad opodatkowania garaży, których celem jest ujednolicenie opodatkowania garaży wielostanowiskowych znajdujących się w budynkach wielomieszkaniowych" – czytamy w odpowiedziach dla RPO.

Przepisy o podatku od nieruchomości. Jest pudrowanie, a potrzebna jest rewolucja?

Wpływy z podatku od nieruchomości zasilają budżety gmin. Gminy decydują również o tym, jakie dokładnie stawki obowiązują na ich terenie (nie mogą jednak przekroczyć górnej granicy kreślonej przez MF na podstawie poziomu inflacji). Zmianyw podatku od nieruchomości wpłyną więc bezpośrednio na ich finanse. Po ubiegłorocznym wyroku TK dotyczącym budowli ze strony samorządów pojawił się postulat, by wykorzystać ten moment do przeprowadzenia gruntownej zmiany w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych (o tym, że pochodząca z 1991 r. ustawa takiej przebudowy potrzebuje, samorządy mówiły już wcześniej).

Z sygnałów płynących ze strony ministerstwa finansów wynika jednak, że kompleksowych zmian na razie nie ma się co spodziewać. "Z uwagi na skomplikowany charakter zagadnień wymagających pilnej interwencji legislacyjnej, zmiany, które zostaną zaproponowane, będą koncentrować się na ww. zagadnieniach (definicja budowli, opodatkowanie garaży – red.). Oprócz tego możliwe jest objęcie projektem innych, niebudzących wątpliwości zmian z zakresu opodatkowania podatkami lokalnymi. Nie przewiduje się natomiast obecnie przeprowadzenia systemowych zmian w opodatkowaniu nieruchomości" – informuje w piśmie do RPO wiceminister Jarosław Neneman.