Czym jest system kaucyjny? Od kiedy zacznie obowiązywać?

Zgodnie z ustawą z 13 lipca 2023 r. już za pół roku, czyli 1 stycznia 2025 r. w Polsce powinien zacząć działać system kaucyjny na niektóre opakowania wykonane z plastiku, szkła i metalu. Obowiązek wprowadzenia systemu nałożyła na Polskę oraz inne kraje UE tzw. dyrektywa SUP (inaczej dyrektywa plastikowa, dyrektywa Single-Use Plastics). Jej celem jest zwiększenie poziomu recyklingu i zmniejszenie ilości odpadów trafiających do środowiska.

Krokiem do wprowadzenia dyrektywy w Polsce było wprowadzenie w lipcu ub. r. nowych zapisów do ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. W ramach kolejnych działań rząd powinien m.in. przyjąć rozporządzenie ustalające wysokość kaucji za opakowania objęte systemem. Ma ono duże znaczenie dla klientów ponieważ wpłynie bezpośrednio na wysokość paragonów.

Reklama

Jakie opakowania będą objęte kaucją?

W Polsce systemem kaucyjnym objęte zostaną następujące rodzaje opakowań:

  • butelki jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do trzech litrów, włącznie z zakrętkami i wieczkami z tworzyw sztucznych, z wyłączeniem szklanych lub metalowych butelek na napoje, których zakrętki i wieczka są wykonane z tworzyw sztucznych;
  • puszki metalowe o pojemności do jednego litra;
  • butelki szklanych wielokrotnego użytku o pojemności do półtora litra.
Możesz stracić rentę rodzinną. W tych sytuacjach ZUS może ją zawiesić
Możesz stracić rentę rodzinną. W tych sytuacjach ZUS może ją zawiesić

Zobacz również

Jak czytamy w uzasadnieniu do pierwszej wersji rozporządzenia określającego wysokość kaucji za opakowania, "każdy kraj indywidualnie planuje architekturę systemu kaucyjnego oraz określa rodzaje opakowań włączy w systemem. Najczęściej państwa europejskie obejmują systemem kaucyjnym opakowania z tworzyw sztucznych, szkła i metalu (np.: Chorwacja, Dania, Estonia, Finlandia, Niemcy) lub tylko wybrane opakowania (np. Norwegia nie obejmuje systemem opakowań szklanych, a w Holandii systemem objęte są jedynie opakowania z tworzyw sztucznych)".

Wysokość kaucji. Ile będą doliczać do zakupów Lidl, Biedronka i inne sklepy?

Jak już wspomnieliśmy, wysokość kaucji na opakowania które zostają objęte systemem kaucyjnym nie została jeszcze ostatecznie ustalona. W pierwszej wersji ministerstwo klimatu proponowało, by wynosiła ona po 50 groszy za każdy rodzaj opakowania (butelka plastikowa, butelka szklana, puszka). Po konsultacjach resort przedstawił drugą wersję rozporządzenia z nową, wyższą kaucją za butelki szklane.

Propozycja dotycząca wysokości kaucji wygląda w tej chwili następująco:

  • butelki jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do trzech litrów, włącznie z zakrętkami i wieczkami z tworzyw sztucznych, z wyłączeniem szklanych lub metalowych butelek na napoje, których zakrętki i wieczka są wykonane z tworzyw sztucznych – kaucja 50 groszy;
  • puszki metalowe o pojemności do jednego litra – 50 groszy;
  • butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do półtora litra – kaucja 1 zł.
Gdzie trafiają twoje składki na emeryturę? Sprawdź, czy jesteś w OFE
Gdzie trafiają twoje składki na emeryturę? Sprawdź, czy jesteś w OFE

Zobacz również

"W ocenie Ministra Klimatu i Środowiska zaproponowane kwoty kaucji będą akceptowalne społecznie, gdyż nie są na tyle wysokie, aby użytkownicy końcowi mieli odmawiać sobie zakupu napojów w opakowaniach objętych systemem. Z drugiej zaś strony będą zachęcać do zwrotu opakowań" – czytamy w uzasadnieniu do drugiego projektu rozporządzenia, pochodzącego z 15 marca br. Warto pamiętać, że wysokość kaucji będzie jednolita dla wszystkich sklepów. Opakowania objęte systemem kaucyjnym będą oznakowane.

Jak będzie działać nowy system kaucyjny z punktu widzenia klienta?

Jeśli system kaucyjny wejdzie w życie zgodnie z planem, od nowego roku kupując w dowolnym sklepie produkty w opakowaniach objętych kaucją będziemy musieli się liczyć z tym, że zostaną nam doliczone dodatkowe kwoty. Przypomnijmy – proponowane stawki to złotówka za butelkę szklaną wielokrotnego użytku, 50 groszy za butelką plastikową oraz 50 groszy za metalową puszkę. Kaucję będzie można odzyskać przynosząc opakowanie do dowolnego punktu zbiórki (nie będzie musiał to być ten sam sklep w którym produkt w danym opakowaniu kupiliśmy). Nie trzeba będzie pokazywać paragonu. Kaucja będzie zwracana w pełnej wysokości.

System kaucyjny od 2025 r., w sklepach już trwają przygotowania

Ponieważ o systemie kaucyjnym mówi się już od dawna (dyrektywa SUP jest z 2019 r.), sieci handlowe już od dłuższego czasu testują różne rozwiązania które mają im pomóc wywiązaniu się z np. z obowiązku prowadzenia punktów zbiórki odpadów. Chodzi np. o testy różnego rodzaju butelkomatów/recyklomatów. Przykładem może być Lidl. "Aby przetestować system kaucyjny, udostępniliśmy naszym klientom butelkomaty, do których mogą zwrócić plastikową butelkę i otrzymać za to kupon rabatowy na 5 groszy. Obecnie test prowadzony jest w 21 sklepach Lidl Polska" – mówiła jakiś czas temu w rozmowie z serwisem portalspozywczy.pl Aleksandra Robaszkiewicz, head of corporate communications and CSR Lidl Polska.O testowaniu podobnych urządzeń jakiś czas temu informowały też Żabka, Biedronka oraz Kaufland.