19 marca 2024 roku grupa posłów złożyła w Sejmie projekt ustawy zmieniającej ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych. Projekt ten przewiduje podniesienie kwoty wolnej od podatku do wysokości dwunastokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, ale nie mniej niż 60 000 zł. Pierwsze czytanie projektu odbyło się 9 maja 2024 roku w Sejmie, po czym został on skierowany do Komisji Finansów Publicznych.
Zdaniem autorów projektu, wprowadzenie tej zmiany przyniesie następujące pozytywne efekty:
- urealnienie kwoty wolnej od podatku,
- zmniejszenie wysokości klina podatkowego,
- zwiększenie płac netto dla większości obywateli,
- ustalenie bardziej sprawiedliwych obciążeń podatkowych poprzez zrównanie kwoty wolnej dla wszystkich oraz oparcie systemu podatkowego na podstawowej zasadzie prawa podatkowego, czyli zasadzie zdolności płatniczej.
Z analizy skutków regulacji dotyczących projektu wynika, że dla większości osób płacących PIT zgodnie ze skalą podatkową, czyli dla pracowników objętych obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi, nie będą oni zobowiązani do płacenia podatku od rocznego dochodu na poziomie około 73 009 zł, co odpowiada miesięcznemu wynagrodzeniu w wysokości około 6084 zł.
Zmiany w skali podatkowej
Projekt przewiduje również zmiany w skali podatkowej, które obejmują podstawę do obliczenia podatku oraz kwotę podatku:
- do 120 tys. zł – 12 proc. minus kwota zmniejszająca podatek;
- powyżej 120 tys. zł – 12 proc. od 120 000 zł minus kwota zmniejszająca podatek + 32 proc. nadwyżki ponad 120 tys. zł.
W projekcie określono, że kwota zmniejszająca podatek wynosi 12 proc. od sumy równej dwunastokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, ale nie mniej niż 7 200 zł.
Aktualna kwota wolna od podatku
W uzasadnieniu do projektu przypomniano, że w przypadku 2023 roku kwota wolna od podatku dochodowego jest ustalana w następujący sposób:
- dochody roczne do 30 000 zł – podatek wynosi 0 zł;
- dochody roczne od 30 001 zł do 120 000 zł – kwota wolna wynosi 12 proc. minus kwota zmniejszająca podatek, czyli 3600 zł;
- dochody roczne przekraczające 120 000 zł – kwota wolna wynosi 10 800 zł + 32 proc. z nadwyżki ponad 120 000 zł.
Kwoty wolne od podatku dochodowego w innych państwach Europy
W analizie skutków nowych przepisów dotyczących omawianego projektu zauważono, że obecnie, w roku 2024, kwoty wolnej od podatku w krajach europejskich wynoszą:
- W Niemczech: 11 604 EUR dla osób samotnych oraz 23 208 EUR dla małżonków i osób w zarejestrowanych związkach partnerskich.
- W Austrii: 12 465 EUR.
- We Francji: 11 294 EUR.
- W Luksemburgu: 12 438 EUR.
- W Belgii: 10 160 EUR plus 1850 EUR za każde dziecko (do czwórki dzieci) oraz dodatkowo 6580 EUR za każde kolejne dziecko powyżej czwórki dzieci.
Warto zaznaczyć, że sposób zwalniania dochodu z opodatkowania przyjmuje różne formy w różnych systemach podatkowych. Najczęściej stosowane są:
- Zerowa stawka podatkowa w pierwszym progu podatkowym (na przykład w Austrii, Francji, Niemczech, Luksemburgu).
- Odliczenia od dochodu (jak w przypadku Belgii, Estonii, Litwy, Wielkiej Brytanii).
- Odliczenia od podatku (jak w Czechach, Holandii, Włoszech, Irlandii).
Od kiedy nowa kwota wolna od podatku?
Zgodnie z proponowanymi zapisami, nowelizacja ma wejść w życie 1 stycznia 2025 roku. Projekt przeszedł już pierwsze czytanie w Sejmie i jest obecnie rozpatrywany przez Komisję Finansów Publicznych.