Dodatki do emerytury dla osób po 65. roku życia. Co mogą otrzymać seniorzy?

Trzynasta i czternasta emerytura

13. i 14. emerytura to dodatki doemerytur wypłacane raz w roku. Trzynasta emerytura jest dodatkiem wypłacanym w kwietniu wszystkim emerytom, niezależnie od wysokości ich świadczenia podstawowego. Kwota tzw. "trzynastki" odpowiada najniższej emeryturze ustalonej na 1 marca danego roku. W 2024 roku wynosiła ona 1620,67 zł netto.

Czternasta emerytura jest przeznaczona dla seniorów z niskimi emeryturami. Termin wypłaty w 2024 roku przypada na wrzesień lub październik. W 2024 roku maksymalna kwota "czternastki" wyniesie 1780,96 zł, a więc tyle, ile wynosi najniższa emerytura. Pełną kwotę 14. emerytury otrzymują osoby, których świadczenie podstawowe nie przekracza 2900 zł brutto. Powyżej tej kwoty obowiązuje zasada "złotówka za złotówkę”. Oznacza to, że świadczenie jest zmniejszane po przekroczeniu progu 2900 zł brutto miesięcznie o 1 zł za każdą złotówkę ponad 2900 zł.

Program bezpłatnych leków 65+

Osoby w wieku 65 lat i starsze mogą skorzystać z programu bezpłatnych leków. Lekarze i pielęgniarki prowadzący leczenie w ramach NFZ, mogą wystawiać recepty na bezpłatne leki, oznaczone symbolem "S". Warunkiem jest posiadanie odpowiednich schorzeń kwalifikujących się do refundacji leków.

Świadczenie "Mama 4+"

Dodatek "Mama 4+" jest przeznaczone dla matek lub ojców, którzy wychowali minimum czworo dzieci i z tego powodu nie mogli podjąć pracy lub musieli z niej zrezygnować. To zaś skutkowało tym, że takie osoby albo nie nabyły uprawnień do otrzymania emerytury, albo też ich emerytura była niższa od najniższej emerytury. Wówczas takie osoby mają prawo do otrzymania świadczenia "Mama 4+". Wysokość tego świadczenia odpowiada najniższej emeryturze, czyli 1790,96 zł brutto – co daje około 1406 zł netto. Świadczenie podlega corocznej waloryzacji. Aby je uzyskać, należy złożyć wniosek w ZUS lub KRUS.

Ryczałt energetyczny i ekwiwalenty

Seniorzy z uprawnieniami kombatanckimi lub ci, którzy byli przymusowo zatrudnieni, mogą otrzymać dodatkowo ryczałtenergetyczny. Obecnie jest on przyznawany w wysokości 299,82 zł. Dodatkowo mogą przysługiwać ekwiwalenty z tytułu bezpłatnego węgla oraz ekwiwalenty dla byłych pracowników kolei. Wymagane jest złożenie odpowiedniego wniosku.

Dodatek pielęgnacyjny

Dodatek pielęgnacyjny jest dodatkowym świadczeniem finansowym, które otrzymują osoby wymagające wsparcia w związku z ich pogorszonym stanem zdrowia. Jest on przeznaczony dla osób, które są całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo też dla tych, które ukończyły 75 lat. Świadczenie to można otrzymać jako dodatek do emerytury lub renty. Jest on wypłacany co miesiąc przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Dodatek pielęgnacyjny obecnie wynosi 330,07 zł. Przysługuje kobietom po ukończeniu 60 lat oraz mężczyznom po ukończeniu 65 lat, którzy są niezdolni do pracy oraz do samodzielnej egzystencji. Wniosek o ten dodatek można złożyć do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, przy czym lekarz orzecznik ZUS musi potwierdzić niezdolność do pracy oraz samodzielnej egzystencji. W przypadku osób, które ukończyły 75 lat, dodatek ten jest przyznawany z urzędu. Chyba że przebywają one w zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub pielęgnacyjno-opiekuńczym przez dłużej niż 2 tygodnie w miesiącu.

Dodatek za tajne nauczanie

Dodatek za tajne nauczanie przeznaczony jest dla osób, które są uprawnione do emerytury lub renty, a które ponadto:

• w czasie okupacji prowadziły tajne nauczanie lub też
• przed 1 września 1939 roku nauczały w języku polskim w szkołach polskich na terenie III Rzeszy Niemieckiej oraz byłego Wolnego Miasta Gdańska.

Aby nauczyciel mógł ubiegać się o przyznanie dodatku za tajne nauczanie, musi mieć odpowiednie zaświadczenie od właściwego kuratorium oświaty. Dodatek przyznawany jest na wniosek.

Obecnie dodatek za tajne nauczanie wynosi 330,07 zł. Kwota ta obowiązuje od 1 marca 2024 roku do końca lutego 2025.

Dodatek dla weterana poszkodowanego

Świadczenie to przysługuje osobom, które doznały obrażeń podczas działań wojskowych poza granicami kraju. Kwota jest różna i zależy od stopnia uszczerbku na zdrowiu. Wynosi ona od 10 do 80 proc. wartości najniższej emerytury, która w 2024 roku wynosi 1780,96 zł brutto. Wniosek należy złożyć wraz z zaświadczeniem potwierdzającym status weterana poszkodowanego.

Dodatek dla przymusowo zatrudnianych

Osoby, które były przymusowo zatrudnione w latach 1949-1959, mogą otrzymać świadczenie w wysokości 330,07 zł. Konieczne jest złożenie wniosku oraz posiadanie zaświadczenia z Wojskowej Komendy Uzupełnień.

Dodatek kombatancki i kompensacyjny

Świadczenia te przysługują ofiarom represji i kombatantom. Wdowy po kombatantach również mogą ubiegać się o dodatkowe wsparcie. Dodatek kombatancki wynosi 330,07 zł, zaś dodatekkompensacyjny to obecnie 49,51 zł. Wymagane jest złożenie wniosku oraz zaświadczenia potwierdzającego status kombatanta.

Dodatek dla cywilnych niewidomych ofiar wojny

Osoby, które straciły wzrok w wyniku działań wojennych, mogą otrzymać dodatek dla cywilnych niewidomych ofiar wojny w kwocie 1780,96 zł. Wymagane jest złożenie wniosku oraz dokumentacji medycznej potwierdzającej utratę wzroku i dowodów potwierdzających okoliczności wypadku.

Dodatek dla osób deportowanych i poddanych represjom

Wysokość wsparcia zależy od liczby pełnych miesięcy represji i wynosi od 16,55 zł do 313,61 zł. Wniosek musi być poparty odpowiednią dokumentacją oraz opinią stowarzyszenia osób poszkodowanych.