Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Kiedy sprzedawca może odmówić przyjęcia banknotów?
Sprzedawca ma prawo nie przyjąć banknotu czy monety, jeśli uzna je za poważnie zniszczone. Choć formalnie każdy pieniądz, nawet uszkodzony, zachowuje swoją wartość nominalną, to w praktyce jego akceptacja zależy od oceny stanu przez osobę obsługującą transakcję. Banknoty rozdarte, przemoczone, nadpalone czy silnie zabrudzone mogą zostać uznane za nieczytelne i odrzucone. Podobnie jest z monetami. Te wygięte, uszkodzone mechanicznie lub niekompletne, np. bez rdzenia czy pierścienia, również mogą nie zostać zaakceptowane jako środek płatniczy.
Gdzie można wymienić zniszczone pieniądze?
Uszkodzone banknoty i monety można wymienić w większości banków komercyjnych, choć najpewniejszym rozwiązaniem jest udanie się bezpośrednio do oddziału Narodowego Banku Polskiego, który zajmuje się weryfikacją i wymianą zniszczonych środków płatniczych. W przypadku niewielkich uszkodzeń, na przykład gdy banknot jest rozdarty na pół, wymiana odbywa się zwykle od razu. Jeśli jednak pieniądz jest mocno zniszczony, składa się z wielu fragmentów, został nadpalony, przemoczone czy silnie zabrudzony, konieczne będzie wypełnienie wniosku. Takie egzemplarze trafiają następnie do centrali NBP, gdzie specjaliści dokładnie oceniają ich stan.
Ile pieniędzy dostaniesz za zniszczone pieniądze?
Kwota, jaką otrzymasz przy wymianie uszkodzonej gotówki, zależy od tego, jak duża część oryginalnego banknotu lub monety została zachowana. Zgodnie z zarządzeniem Prezesa NBP nr 31/2013:
100 proc. wartości przysługuje, gdy:
- zachowało się ponad 75 proc. powierzchni banknotu w jednym fragmencie,
- banknot jest podarty, ale posiadasz wszystkie jego części (maksymalnie 9 kawałków),
- moneta jest kompletna albo w przypadku monety dwuelementowej – masz zarówno rdzeń, jak i pierścień.
50 proc. wartości otrzymasz, jeśli:
- banknot zachował od 45 proc. do 75 proc. swojej powierzchni (w jednym kawałku),
- posiadasz tylko rdzeń lub tylko pierścień z monety dwukolorowej.
Wymiana nie będzie możliwa, gdy:
- banknot zachował mniej niż 45 proc. powierzchni,
- przyniesiesz jedynie fragment monety, np. sam pierścień,
- pieniądze są całkowicie nieczytelne albo nie można potwierdzić ich autentyczności.
Co dzieje się z pieniędzmi, które nie nadają się do wymiany?
Jeśli banknoty lub monety przekazane do NBP zostaną uznane za zbyt mocno uszkodzone, nie podlegają wymianie. W takim przypadku właściciel ma 6 miesięcy na ich odebranie. Jeśli nie zgłosi się w tym czasie, bank ma prawo je zutylizować. Banknoty trafiają wtedy do niszczarki, a monety przeznaczane są na złom.
Dlaczego warto działać od razu?
Zniszczenie banknotu czy monety może przydarzyć się każdemu. Wystarczy wrzucić spodnie z gotówką do pralki, zalać je napojem, przypadkowo przypalić przy kominku albo uszkodzić mechanicznie. Im szybciej zgłosisz się po wymianę, tym większa szansa na odzyskanie pełnej kwoty.
Warto pamiętać, że sklep ani bank komercyjny nie ma obowiązku przyjmowania uszkodzonych pieniędzy. Jeśli więc posiadasz rozdarty banknot czy uszkodzoną monetę, nie czekaj, udaj się do banku, a najlepiej bezpośrednio do oddziału NBP, i wymień je, zanim stracą wartość.