Czym jest zasiłek celowy z pomocy społecznej?
Zasiłek celowy to jedno z podstawowych świadczeń przyznawanych przez gminy w ramach pomocy społecznej. Jego celem jest wsparcie osób i rodzin w zaspokojeniu niezbędnych potrzeb bytowych, gdy własne środki okazują się niewystarczające.
Zgodnie z przepisami zasiłek ten może zostać przeznaczony m.in. na:
zakup żywności,
leki i leczenie,
środki specjalnego przeznaczenia żywieniowego,
wyroby medyczne,
ogrzewanie i opał,
odzież,
niezbędne przedmioty użytku domowego,
drobne remonty i naprawy w mieszkaniu,
koszty pogrzebu.
Choć w przepisach nie pada wprost sformułowanie "zasiłek na święta", zakup żywności czy opału w okresie świątecznym może mieścić się w katalogu niezbędnych potrzeb życiowych.
"Niezbędna potrzeba bytowa" – co to właściwie znaczy?
Ustawa nie definiuje dokładnie, czym jest niezbędna potrzeba bytowa. W praktyce oznacza to, że każda sprawa oceniana jest indywidualnie. Sądy administracyjne wielokrotnie podkreślały, że chodzi o potrzeby usprawiedliwione – takie, które służą zachowaniu życia i zdrowia, umożliwiają funkcjonowanie w rodzinie czy podjęcie pracy.
Właśnie dlatego pomoc na zakup podstawowych produktów spożywczych przed Bożym Narodzeniem może zostać uznana za uzasadnioną, zwłaszcza w przypadku osób starszych, samotnych lub przewlekle chorych.
Kryterium dochodowe w 2025 roku
Warunkiem uzyskania zasiłku celowego jest spełnienie kryterium dochodowego. W 2025 roku obowiązują następujące progi:
1010 zł – dla osoby samotnie gospodarującej,
823 zł – na osobę w rodzinie.
Dochód liczony jest zgodnie z zasadami pomocy społecznej i obejmuje m.in. emerytury, renty, wynagrodzenia czy niektóre świadczenia.
Czy spełnienie warunków gwarantuje wypłatę?
Nie. Nawet jeśli wnioskodawca spełnia kryterium dochodowe i znajduje się w trudnej sytuacji życiowej, przyznanie zasiłku nie jest automatyczne. Zasiłek celowy przyznawany jest w ramach tzw. uznania administracyjnego. Oznacza to, że gmina ocenia całość okoliczności – potrzeby osoby ubiegającej się o pomoc, ale także własne możliwości finansowe.
W praktyce oznacza to, że dwie osoby w podobnej sytuacji mogą otrzymać różne decyzje, w zależności od budżetu i polityki danej gminy.
A co, jeśli dochód jest za wysoki? Przekroczenie kryterium dochodowego nie zawsze zamyka drogę do pomocy. W szczególnie uzasadnionych przypadkach gmina może przyznać specjalny zasiłek celowy.
Wysokość takiego świadczenia nie może przekroczyć:
1010 zł – dla osoby samotnej,
sumy kryteriów dochodowych – dla rodziny.
Przykładowo czteroosobowa rodzina może otrzymać maksymalnie 3292 zł (4 × 823 zł). Także w tym przypadku decyzja zależy od indywidualnej oceny sytuacji życiowej i materialnej wnioskodawcy.
Zasiłek na święta – możliwy, ale niepewny
Przepisy pozwalają ubiegać się o zasiłek celowy przed Świętami Bożego Narodzenia, jeśli środki mają posłużyć zaspokojeniu podstawowych potrzeb życiowych. Trzeba jednak pamiętać, że każda sprawa rozpatrywana jest osobno, a spełnienie kryteriów dochodowych nie zawsze oznacza wypłatę pieniędzy.
Ośrodki pomocy społecznej muszą brać pod uwagę zarówno sytuację osoby składającej wniosek, jak i realne możliwości finansowe gminy. Dlatego warto złożyć wniosek odpowiednio wcześnie i rzetelnie opisać swoją sytuację – zwłaszcza przed świętami, gdy zapotrzebowanie na pomoc jest największe.