Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej planuje wprowadzenie nowego przepisu do kodeksu pracy, który uwzględni okresy pracy na podstawie umowy zlecenia oraz prowadzenia indywidualnej działalności gospodarczej jako staż pracy. Projekt tej nowelizacji ma zostać zatwierdzony przez Radę Ministrów i skierowany do Sejmu w trzecim kwartale 2024 roku.
W kodeksie pracy zostanie wprowadzony nowy przepis, który będzie stanowić, że do okresu zatrudnienia (czyli stażu pracy) – poza pracą na podstawie stosunku pracy i stosunków służbowych – wliczane będą również okresy pracy i działalności określone w art. 6 ust. 1 pkt 3, 4, 5, 5a, 6, 8, 11, 12 ustawy z 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, pod warunkiem że były one tytułem do ubezpieczeń społecznych.
Czym jest staż pracy?
Pojęcie stażu pracy nie jest zdefiniowane przez przepisy prawa. Można je jednak określić jako okres zatrudnienia, który obejmuje tzw. okresy pracownicze. Odpowiedni staż pracy uprawnia między innymi do:
- dłuższego urlopu,
- prawa do urlopu wychowawczego,
- świadczenia przedemerytalnego.
Jakie jeszcze okresy będą wliczane do stażu pracy?
Jeżeli przepis ten wejdzie w życie, do stażu pracy dodatkowo będą zaliczane okresy:
- wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do których zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
- prowadzenia działalności pozarolniczej, w tym indywidualnej działalności gospodarczej,
- wykonywania odpłatnej pracy podczas odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
- pełnienia czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego,
- odbywania służby zastępczej,
- pełnienia mandatu posła, posła do Parlamentu Europejskiego lub senatora,
- wykonywania pracy z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych.
Do stażu pracy będą również wliczane niektóre okresy, w których nie obowiązywały ubezpieczenia społeczne zgodnie z przepisami szczególnymi, pod warunkiem że dotyczyły one pracy lub działalności, która zazwyczaj stanowi tytuł do ubezpieczeń społecznych (na przykład wykonywanie pracy na podstawie umowy o świadczenie usług przez uczniów szkół ponadpodstawowych lub studentów do ukończenia 26 roku życia).
Będzie potrzebne zaświadczenie
Wspomniane nowe okresy zaliczane do stażu pracy będą musiały być potwierdzone zaświadczeniem, wydanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Zaświadczenie to będzie dotyczyć podlegania ubezpieczeniom społecznym z wymienionych tytułów lub niepodlegania ubezpieczeniom społecznym w przypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych. W tym ostatnim przypadku Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie zobowiązany do przeprowadzenia odpowiedniego postępowania wyjaśniającego, w którym ciężar dowodu będzie spoczywał na zainteresowanej osobie.
Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?
Projekt, którego założenia ogłoszono 13 maja 2024 roku, ma zostać zatwierdzony przez Radę Ministrów i przekazany do Sejmu w trzecim kwartale 2024 roku. Istnieje więc duże prawdopodobieństwo, że nowelizacja kodeksu pracy wejdzie w życie jeszcze w 2024 roku, a jeśli nie, to z pewnością w 2025 roku.