29 czerwca weszły w życie zmiany w Kodeksie pracy. Nowe regulacje mają na celu dostosowanie polskiego prawa do standardów Unii Europejskiej dotyczących ochrony pracowników przed czynnikami rakotwórczymi i mutagenami obecnymi w miejscu pracy. Nowelizacja ta ma również na celu ochronę przed substancjami reprotoksycznymi, które mogą negatywnie wpływać na zdolności reprodukcyjne zarówno u kobiet, jak i mężczyzn.

Reklama

Obserwuj kanał Dziennik.pl na WhatsAppie

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego

Nowa wersja Kodeksu pracy wdraża dyrektywę Parlamentu Europejskiego z marca 2022 roku, której celem jest ochrona pracowników przed rakotwórczymi i mutagennymi czynnikami środowiskowymi. Zmiany te rozszerzają listę substancji szkodliwych o te, które wykazują działanie reprotoksyczne, mogące wpływać na zdolności reprodukcyjne oraz funkcje seksualne.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wyjaśnia, że zmiany dotyczą między innymi substancji takich jak toluen, styren, etoksyetanol, nitrobenzen, tlenek węgla, bisfenol A, estry kwasu ftalowego oraz pewne metale. Aktualizacja artykułu 222 Kodeksu pracy, dotyczącego ochrony przed substancjami rakotwórczymi i mutagennymi, obejmuje rozszerzenie katalogu tych substancji. Nowe przepisy umożliwiają Ministrowi Zdrowia wydawanie rozporządzeń dotyczących chemikaliów, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych, które mogą działać rakotwórczo, mutagennie lub reprotoksycznie w miejscu pracy.

Reklama

Twórcy nowych regulacji podkreślają, że substancje reprotoksyczne są szczególnie niebezpieczne ze względu na potencjalne poważne i trwałe skutki zdrowotne dla pracowników oraz ich potomstwa. Dlatego też wprowadzenie środków ochrony jest kluczowe. Zaznaczają również, że pracownicy narażeni na substancje reprotoksyczne znajdują się praktycznie we wszystkich sektorach gospodarki. Najczęściej dotyczy to osób zatrudnionych w produkcji i stosowaniu pestycydów, produkcji i przetwórstwie tworzyw sztucznych, przemyśle gumowym, farmaceutycznym, metalurgicznym, kosmetycznym, budowlanym oraz służbie zdrowia. Do tej grupy zaliczają się również pracownicy zakładów fryzjerskich, kosmetycznych oraz warsztatów samochodowych.

Czym są substancje reptotoksyczne?

Substancje reprotoksyczne to substancje lub mieszaniny, które mogą negatywnie wpływać na funkcję rozrodczą zarówno kobiet, jak i mężczyzn, a także na rozwój płodu i dziecka. Działanie tych substancji może prowadzić do:

  • trudności z poczęciem,
  • poronień,
  • wad rozwojowych u płodu,
  • przedwczesnych porodów,
  • chorób u dzieci,
  • negatywnego wpływu na płodność przyszłych pokoleń.

Przykładowe substancje reprotoksyczne to:

  • ołów,
  • rtęć,
  • kadm,
  • wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA),
  • pestycydy,
  • rozpuszczalniki organiczne,
  • niektóre leki,
  • hormony.

Dlaczego substancje reprotoksyczne są tak niebezpieczne?

Substancje reprotoksyczne są niebezpieczne, ponieważ mogą negatywnie wpływać na funkcję rozrodczą zarówno kobiet, jak i mężczyzn, a także na rozwój płodu i dziecka. Ich działanie może prowadzić do wielu poważnych problemów zdrowotnych, m.in.:

  • trudności z poczęciem,
  • poronień,
  • wad rozwojowych u płodu,
  • przedwczesnych porodów,
  • chorób u dzieci,
  • negatywnego wpływu na płodność przyszłych pokoleń.

Szkodliwy wpływ substancji reprotoksycznych może wynikać z różnych mechanizmów, między innymi:

  • Uszkadzanie komórek jajowych i plemników: Substancje te mogą zaburzać proces dojrzewania i funkcjonowania komórek rozrodczych, co może prowadzić do problemów z poczęciem.
  • Zaburzanie równowagi hormonalnej: Niektóre substancje reprotoksyczne mogą naśladować lub blokować działanie hormonów płciowych, co może prowadzić do zaburzeń płodności i problemów z rozwojem płodu.
  • Uszkadzanie DNA: Substancje reprotoksyczne mogą powodować mutacje w DNA komórek rozrodczych, co może prowadzić do wad rozwojowych u płodu.
  • Zaburzanie rozwoju płodu i dziecka: Substancje reprotoksyczne mogą przenikać przez łożysko i uszkadzać rozwijający się płód, co może prowadzić do przedwczesnych porodów, wad rozwojowych i innych problemów zdrowotnych u dziecka.

Oprócz bezpośredniego wpływu na zdrowie reprodukcyjne, substancje reprotoksyczne mogą również mieć negatywny wpływ na psychikę i emocje osób narażonych na ich działanie. Zagrożenie ze strony substancji reprotoksycznych jest szczególnie poważne dla:

  • kobiet w ciąży i karmiących piersią: Płód i dziecko są szczególnie wrażliwe na działanie szkodliwych substancji, dlatego kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny szczególnie chronić się przed kontaktem z nimi.
  • osób pracujących w kontakcie z substancjami reprotoksycznymi: Osoby te narażone są na działanie tych substancji na co dzień, co może zwiększać ryzyko wystąpienia u nich problemów zdrowotnych.
  • osób mieszkających w zanieczyszczonych obszarach: W zanieczyszczonym powietrzu, wodzie i glebie mogą znajdować się substancje reprotoksyczne, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia mieszkańców.