Wiek emerytalny w przypadku emerytury rolniczej jest taki sam, jak w przypadku świadczeń wypłacanych przez ZUS. Kobiety mogą przejść na emeryturę w wieku 60 lat, a mężczyźni w wieku 65 lat. Obowiązkowy okres składkowy wynosi 25 lat, jednak okresy nieskładkowe, z wyjątkiem rolniczych, nie są uwzględniane przy ustalaniu emerytury z KRUS. Wyjątek stanowi odbywanie czynnej służby wojskowej przed 1 stycznia 1999 roku, pod warunkiem że osoba nie otrzymuje emerytury z ZUS.
Prawo do emerytury rolniczej
Prawo do emerytury rolniczej dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 roku zależy od okresów podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, w tym od ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983-1990 oraz od prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16. roku życia, przed dniem 1 stycznia 1983 roku.
Prawo do emerytury rolniczej zgodnie z nowymi zasadami obowiązującymi od 15 czerwca 2022 roku wygląda następująco: do wysokości emerytury z KRUS dolicza się okres odbywania służby wojskowej, dodając 1% podstawowego świadczenia za każdy rok służby. Emerytura rolnicza jest wypłacana także tym rolnikom, którzy kontynuują działalność rolniczą.
Emerytura rolnicza - ile wynosi?
Wysokość emerytury z KRUS zależy od liczby lat, przez które były opłacane składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe. Minimalna emerytura z KRUS nie może być niższa niż najniższa emerytura pracownicza z ZUS. Jeśli obliczona emerytura z KRUS jest niższa od tej minimalnej kwoty, zostaje automatycznie podwyższona do jej poziomu.
Najniższa emerytura rolnicza jest waloryzowana co roku - 1 marca. W tym roku, 1 marca 2024 roku emerytura rolnicza wyniosła 1 780,96 zł i do tej kwoty są obecnie podwyższane niższe emerytury dla osób, które osiągnęły wymagany wiek emerytalny. Warto jednak zaznaczyć, że kwota 1 780,96 zł nie zostanie podwyższona w przypadku:
- świadczeń, których wypłata została zawieszona zgodnie z art. 28 lub 34 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, tj. z powodu prowadzenia działalności rolniczej lub osiągania dodatkowych dochodów, np. z tytułu zatrudnienia,
- emerytur i rent z ubezpieczenia pobieranych jednocześnie z emeryturą lub rentą z innego ubezpieczenia społecznego, jeśli suma tych świadczeń przekracza kwotę najniższej emerytury pracowniczej (dotyczy to również jednoczesnego pobierania emerytur z ZUS i KRUS), z wyjątkiem renty rodzinnej wypłacanej jednocześnie z rentą socjalną,
- emerytur i rent wypłacanych w wysokości pro-rata.
Jaka emerytura rolnicza z KRUS po 20 latach pracy?
Minimalny okres składkowy uprawniający do pobierania najniższej emerytury z KRUS wynosi 25 lat. Osoba, która w momencie osiągnięcia wieku emerytalnego ma na koncie tylko 20 lat pracy, będzie musiała wnioskować o emeryturę z ZUS, która zostanie obliczona na podstawie zgromadzonych środków. Od pewnego czasu trwa dyskusja na temat zmniejszenia okresu składkowego wymaganego do otrzymania emerytury rolniczej do 20 lat. Wielkopolska Izba Rolnicza (WIR) złożyła w tej sprawie wniosek do ministra rolnictwa.
Ministerstwo wyraziło gotowość do podjęcia dyskusji, jednocześnie podkreślając, że osoby, które nie uzyskały prawa do emerytury rolniczej z powodu zbyt krótkiego okresu ubezpieczenia rolniczego (mniej niż 25 lat), mogą ubiegać się o zwiększenie emerytury z ZUS za okres opłacania składek do KRUS - tzw. część rolną. To zwiększenie odpowiada części składkowej emerytury rolniczej i wynika z opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników.
Jak KRUS ustala wysokość emerytury rolniczej?
Wiek emerytalny dla ubezpieczonych zarówno w KRUS, jak i ZUS, wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Aby uzyskać prawo do emerytury w KRUS, konieczne jest opłacanie składek przez co najmniej 25 lat. Emerytura rolnicza, zgodnie z ustawą z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników, składa się z dwóch części: składkową i uzupełniającą. To na podstawie przepisów tej ustawy są przyznawane i wypłacane świadczenia emerytalno-rentowe dla rolników. Zasady obliczania emerytury w KRUS są następujące:
Część składkową ustala się, przyjmując wartość 1% emerytury podstawowej (od 1 marca 2024 roku – 1.602,86 zł) za każdy rok objęty ubezpieczeniem emerytalno-rentowym, gdzie niepełne lata są odpowiednio przeliczane.Natomiast część uzupełniająca wynosi 95% emerytury podstawowej, jeśli liczba lat objętych ubezpieczeniem przyjęta do ustalenia części składkowej jest mniejsza niż 20 lat. Za każdy pełny rok, który przekracza 20 lat uwzględniony w ustalaniu części składkowej, część uzupełniająca zmniejsza się o 0,5% emerytury podstawowej. Jednak część uzupełniająca nie może być niższa niż 85% emerytury podstawowej.
Jaka emerytura rolnicza po 25 latach pracy?
Osoba, która do dziś udokumentowała 25 lat podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, otrzyma rolniczą emeryturę przyznawaną przez Kasę. Emerytura ta składa się z dwóch części: składkowej, która wynosi 400,72 zł (obliczonej jako 1% z 25 lat mnożone przez 1.602,86 zł), oraz uzupełniającej, która wynosi 1482,65 zł (obliczonej jako 95% minus 2,5% za każdy rok ponad 20 lat, co daje 92,5% z 1602,86 zł).
Całkowita kwota emerytury rolniczej to 1.883,37 zł brutto. Po odjęciu składki na ubezpieczenie zdrowotne, która wynosi 9% tej kwoty (co daje 170 zł), ostateczna kwota do wypłaty wyniesie 1.713,37 zł, pod warunkiem że nie będzie od niej odprowadzana zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych.