Renta socjalna jest wypłacana osobie niezdolnej do pracy, czyli takiej, która z powodu stanu zdrowia nie może wykonywać pracy zarobkowej. Niezdolność może być całkowita, wówczas renta socjalna ma charakter renty socjalnej stałej, lub częściowa, jeżeli niezdolność jest okresowa. Wtedy bowiem renta socjalna okresowa przysługuje przez okres, który został wskazany w decyzji odpowiedniej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Reklama

Komu przysługuje renta socjalna?

O rentę socjalną mogę ubiegać się osoby niezdolne do pracy, jednak pod pewnymi warunkami. Przede wszystkim taka osoba musi być pełnoletnia, czyli mieć skończone 18 lat. Oprócz tego nie można pobierać innych świadczeń, w tym z tytułu: emerytury, renty inwalidzkiej, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty strukturalnej, uposażenia w stanie spoczynku, zasiłku przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, świadczenia o charakterze rentowym z zagranicznej instytucji.

Reklama
Reklama

Dodatkowo trzeba mieć ważne oświadczenie lekarskie. Renta socjalna przysługuje osobie wtedy, gdy jej niezdolność do pracy powstała w wyniku choroby lub wypadku nabytego przed ukończeniem przez nią pełnoletności, w trakcie nauki (do 25. roku życia) lub w czasie studiów doktoranckich, lub aspirantury naukowej.

Kto decyduje o niezdolności do pracy?

Decyzja ta należy do lekarza orzecznika ZUS. Określając całkowitą niezdolność do wykonywania pracy, lekarz zatwierdzający orzeczenie, po uzyskaniu zgody osoby składającej wniosek o rentę socjalną lub jej prawnego przedstawiciela, potwierdza brak możliwości samodzielnego funkcjonowania tej osoby, zgodnie ze zgłoszeniem dokonanym najpóźniej podczas procesu badania.

Ile wynosi renta socjalna w 2023 roku?

Kwota renty socjalnej jest co roku waloryzowana, a środki wypłacane są co miesiąc. Od 1 marca tego roku renta socjalna wynosi 1445 zł netto, czyli 1588,44 zł brutto. Zgodnie z danymi ministerstwa pobiera ją blisko 290 tysięcy osób.

Renta socjalna a praca

Pobieranie renty socjalnej nie wyklucza możliwości podjęcia pracy, jednak można to zrobić pod pewnymi warunkami.Kluczowym czynnikiem jest dochód, który wpływa na wysokość przyznanej renty socjalnej.

  • Jeżeli osiągnięty dochód wynosi mniej niż 70 proc. średniej miesięcznej pensji za okres trzech miesięcy kalendarzowych, renta socjalna zostanie wypłacona w pełnej wysokości.
  • Jeżeli osiągnięty dochód przekracza 70 proc. średniej miesięcznej pensji za okres trzech miesięcy kalendarzowych, ale nie przekracza 130 proc. tej pensji, to renta socjalna zostanie pomniejszona o kwotę przekroczenia, jednak nie więcej niż ograniczenie maksymalne (ustalone dla renty w przypadku całkowitej niezdolności do pracy).
  • Jeżeli osiągnięty dochód przekracza 130 proc. średniej miesięcznej pensji za okres trzech miesięcy kalendarzowych, wtedy renta socjalna zostanie zawieszona.

Co ważne, osoba, która otrzymuje rentę socjalną i decyduje się podjąć zatrudnienie, jest zobowiązana niezwłocznie poinformować ZUS o swojej sytuacji finansowej oraz otrzymywanych dochodach. W takim przypadku może skorzystać z dokumentu EROP, czyli oświadczenia dotyczącego generowanych przychodów.

Renta rodzinna a renta socjalna

Jeśli osoba stara się o rentę socjalną i jednocześnie spełnia kryteria do otrzymania renty rodzinnej, a suma tej renty nie przekracza 200 proc. minimalnej kwoty renty przyznawanej w przypadku całkowitej niezdolności do pracy, ma ona prawo do otrzymania obu tych świadczeń. Jeśli suma renty rodzinnej przekracza 200 proc., ZUS wypłaca tylko rentę rodzinną. W przypadku przekroczenia tej granicy ZUS zmniejsza kwotę renty socjalnej, jednak suma ta nie może być niższa niż 10 proc. minimalnej kwoty renty przyznawanej w przypadku całkowitej niezdolności do pracy.

Jakich dokumentów potrzebujesz, aby ubiegać się o rentę socjalną?

Potrzebujesz przede wszystkim wniosku o rentę socjalną, który możesz pobrać na stronie zus.pl. Formularz wniosku jest także dostępny w punkcie informacyjnym, w sali obsługi klientów w każdej jednostce organizacyjnej ZUS. Oprócz tego potrzebne Ci będą: zaświadczenie o stanie zdrowia OL-9, najlepiej wystawione nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku, oraz w razie potrzeby dokumentacja medyczna, zaświadczenie potwierdzające kontynuowanie nauki (jeśli jesteś uczniem lub studentem), wywiad zawodowy (jeśli jesteś osobą pracującą), zaświadczenie płatnika składeko kwocie osiąganych przychodów, zaświadczenie o pobieraniu wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego i o dacie zaprzestania ich pobierania oraz zaświadczenie właściwego organu jednostki samorządu terytorialnego określającego powierzchnię użytków rolnych, wyrażoną w hektarach przeliczeniowych.