Specjalne świadczenie dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji
Świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji to dodatek, który jest przyznawany od 1 października 2019 roku. Jak podaje ZUS, mogą z niego skorzystać osoby, które:
- ukończyły 18 lat
- są niezdolne do samodzielnej egzystencji
- "mają obywatelstwo polskie, prawo pobytu lub prawo stałego pobytu w Polsce, jeśli są obywatelami jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej albo Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, lub mają zalegalizowany pobyt w Polsce (jeśli są obywatelami państwa spoza UE albo EFTA)"
- zamieszkują w Polsce
- nie mają przyznanego świadczenia pieniężnego finansowanego ze środków publicznych (np. emerytury, renty, zasiłku stałego albo zasiłku okresowego o charakterze innym niż jednorazowe ani nie są uprawnione do świadczenia z zagranicznej instytucji właściwej do spraw emerytalno-rentowych) lub też
- mają przyznane tego typu świadczenia, ale ich łączna wysokość brutto nie przekracza 2157,80 zł.
Co oznacza niezdolność do samodzielnej egzystencji?
Świadczenie to jest często potocznie nazywane "500 plus dla osób niepełnosprawnych". Jest to jednak określenie, które wprowadza w błąd. Dlatego, że dodatek ten jest przeznaczony dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. A niepełnosprawność i niezdolność do samodzielnej egzystencji to dwa zupełnie różne pojęcia.
Osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji jest osoba, która nie tylko nie może wykonywać pracy zawodowej, ale również potrzebuje wsparcia i pomocy opiekuna przy wykonywaniu podstawowych czynności życiowych. Taka osoba jest całkowicie zależna od innych osób. Wymaga pomocy przy np.: jedzeniu, codziennej higienie, poruszaniu się i innych codziennych czynnościach, których wykonanie sprawia jej trudność lub jest w ogóle niemożliwe. Warto zatem pamiętać, że orzeczenie o niepełnosprawności i jej stopniu nie gwarantuje możliwości otrzymania tego dodatku.
Kto wydaje orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji?
Orzeczeniu takie wydawane jest wyłącznie przez lekarzy orzeczników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. I tutaj mamy kolejną różnicę, jeżeli chodzi o niezdolność do samodzielnej egzystencji a niepełnosprawność. Bowiem orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydawane jest przez zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności - nie zaś sam ZUS.
Jaka jest wysokość świadczenia uzupełniającego?
Wysokość tego dodatku wyjściowo wynosi 500 zł. Jednak świadczenie to jest przyznawane w pełnej kwocie wyłącznie w przypadku osób, które otrzymują świadczenia z grupy wcześniej wymienionych w wysokości nie większej niż 1657,80 zł.
Natomiast dodatek ten (ale w niższej kwocie) otrzymają również osoby, których łączna kwota brutto wszystkich świadczeń wynosi więcej niż 1657,80 zł, jednak nie przekracza 2157,80 zł. Zależnie od sumy przyznanych już świadczeń otrzymają oni kwotę będącą różnicą między kwotą 2157,80 i łączną kwotą przysługujących im świadczeń finansowanych ze środków publicznych.
Przykładowo: jeżeli osoba ze stwierdzoną niezdolnością do samodzielnej egzystencji pobiera inne świadczenia w kwocie 2000 zł brutto, to wysokość tego dodatku wyniesie 157,80 (jako różnica między 2157,80 zł i 2000 zł).