ZUS wypłaca pieniądze po zmarłych. Wiele osób nie wie o tej możliwości

Co to jest OFE?

OFE, czyli Otwarty Fundusz Emerytalny to część systemu emerytalnego, która powstała w wyniku reformy w 1999 roku. OFE stanowią II filar polskiego systemu emerytalnego (wraz z subkontem ZUS), na który składają się także I filar (emerytura z ZUS) oraz III filar (emerytura z prywatnych środków z IKE/IKZE/PPE/PPK). Składka na OFE pochodziła z części obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego i była przekazywana do wybranego funduszu. W 2014 roku nastąpiła częściowa likwidacja OFE – większość środków została przeniesiona do ZUS, ale część pozostała w funduszach i podlega dziedziczeniu.

Jak sprawdzić, czy zmarły miał środki w OFE?

Jest kilka sposobów na to, żeby dowiedzieć się, czy zmarła osoba miała zgromadzone środki w OFE. Można:

• przejrzeć korespondencję zmarłego, otrzymywaną od funduszu emerytalnego. W Polsce działa kilka OFE, np. Aviva, Nationale-Nederlanden czy Generali;
• zalogować się na PUE ZUS zmarłego i sprawdzić informację online (jeśli zmarły posiadał profil PUE ZUS);
• skontaktować się z ZUS, który ma obowiązek prowadzenia rejestru środków przekazanych do OFE.

Nie tylko pieniądze z OFE po zmarłym

Nie tylko środki zgromadzone w OFE podlegają wypłacie po śmierci ubezpieczonego. Pieniądze zapisane na subkoncie w ZUS również mogą zostać przekazane uprawnionym osobom. W przypadku małżonka istnieje możliwość przeniesienia tych środków na własne subkonto lub ich wypłaty w gotówce. Jeśli zmarły nie wskazał osoby uprawnionej, środki te podlegają dziedziczeniu na zasadach ogólnych.

Jak odzyskać pieniądze z OFE po zmarłym?

Pieniądze z OFE po zmarłym nie są wypłacane automatycznie. To najbliższa rodzina lub spadkobiercy muszą zadbać o to, aby środki z funduszu emerytalnego zmarłego zostały im wypłacone. Prawo do pieniędzy zgromadzonych na rachunku w OFE, po śmierci ubezpieczonego przysługuje:

• małżonkowi w ramach wspólnoty małżeńskiej,
• osobom uposażonym (wskazanym przez ubezpieczonego,
• spadkobiercom (gdy nie ma osób uposażonych).

Jeśli proces podziału środków inicjuje OFE, fundusz jest zobowiązany w ciągu 14 dni poinformować ZUS o dokonanym podziale, wskazując osoby uprawnione oraz przypadające im kwoty. Na podstawie tych danych ZUS przeprowadza identyczny podział środków zgromadzonych na subkoncie i podejmuje odpowiednią decyzję w ciągu trzech miesięcy.

Wypłatę środków z subkonta można załatwić bezpośrednio w ZUS. Aby to zrobić, należy złożyć wniosek o transfer/wypłatę środków z subkonta osoby ubezpieczonej (wniosek USS) wraz ze stosownymi dokumentami.

Jakie dokumenty są potrzebne, aby otrzymać środki z OFE po zmarłym?

Do wniosku należy dołączyć:

• odpis skrócony aktu zgonu;
• urzędowo potwierdzona kopia dokumentu tożsamości (w przypadku wniosków przesyłanych pocztą);
• odpis skrócony aktu małżeństwa (gdy wnioskodawcą jest współmałżonek);
• prawomocne postanowienie sądu stwierdzające nabycie spadku bądź zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia – oryginał bądź kopia potwierdzona za zgodność z oryginałem.

Dodatkowo, gdy wnioskodawcą jest osoba małoletnia, dołączyć należy:

• dokument umocowujący do reprezentowania osoby małoletniej i składania dyspozycji w jej imieniu;
• odpis skrócony aktu urodzenia osoby małoletniej – oryginał bądź kopia potwierdzona za zgodność z oryginałem;
• oświadczenie o przysługującej władzy rodzicielskiej.

Ile dostaje się z OFE po śmierci małżonka, a ile po śmierci rodzica?

ZUS poinformował, że na indywidualnych kontach zmarłych osób zgromadzone są średnio kwoty rzędu 29 tysięcy złotych.

Małżonek zmarłego ma prawo do 50% środków zgromadzonych na rachunku OFE, o ile małżonkowie posiadali wspólność majątkową. Pozostała część trafia do osoby uposażonej lub wchodzi do masy spadkowej.

Dzieci mogą odziedziczyć środki z OFE, jeśli zostały wskazane jako osoby uposażone lub gdy środki wchodzą w skład spadku. Wysokość środków zależy od tego, ile zmarły zgromadził na swoim rachunku emerytalnym oraz, ile jest uposażonych lub spadkobierców.