Przygotowywany jest program Aktywny Rodzic, którego projektem zajmie się Senat po jego przygotowaniu przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Po uchwaleniu ustawa ta stanie się integralną częścią systemowej strategii wspierania rodziców w łączeniu obowiązków zawodowych z rodzicielskimi.
Jakie wsparcie dla rodziców od 1 października 2024?
Planowane są trzy świadczenia wspierające rodziców małych dzieci w ich aktywności zawodowej: Aktywni Rodzice w Pracy, Aktywnie w Żłobku oraz Aktywnie w Domu. Zgodnie z projektem, już od października 2024 roku rodzice najmłodszych dzieci będą mogli otrzymać wsparcie finansowe w wysokości nawet 2300 zł miesięcznie, uwzględniając świadczenie 800 plus.
Trzy świadczenia dla rodziców
9 kwietnia 2024 roku Rada Ministrów zaakceptowała propozycję ustawy o wspieraniu rodziców w życiu zawodowym oraz w procesie wychowywania dzieci, znaną pod nazwą "Aktywny rodzic". Inicjatywa ta jest odpowiedzią na deklaracje zawarte w przemówieniu inauguracyjnym Premiera Donalda Tuska. Przedstawiona ustawa wprowadza trzy rodzaje wsparcia dla rodziców, aby umożliwić im aktywny udział zarówno w życiu zawodowym, jak i w procesie wychowywania dzieci:
- Świadczenie "Aktywni rodzice w pracy",
- Świadczenie "Aktywnie w żłobku",
- Świadczenie "Aktywnie w domu".
Co ważne - na jedno dziecko będzie można wnioskować tylko o jedno z wyżej wymienionych świadczeń. Płatnikiem każdego ze świadczeń będzie ZUS.
Aktywni rodzice w pracy
Świadczenie "Aktywni rodzice w pracy" jest skierowane do rodziców aktywnie pracujących, których dzieci mają od 12 do 35 miesiąca życia. Ustawa precyzuje pojęcie aktywności zawodowej oraz określa poziom lub rodzaj aktywności uprawniający do otrzymywania tego świadczenia. Wysokość świadczenia "Aktywni rodzice w pracy" wynosi 1500 zł miesięcznie i przysługuje przez okres 24 miesięcy. Dla dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności, które wymagają stałej lub długotrwałej opieki, lub pomocy innej osoby z powodu znacznie ograniczonych możliwości samodzielnej egzystencji, oraz gdy opiekun dziecka musi stale uczestniczyć w jego leczeniu, rehabilitacji i edukacji, świadczenie to będzie podwyższone do 1900 zł miesięcznie.
Aktywnie w żłobku
Świadczenie "Aktywnie w żłobku" zastąpi obecną formę dofinansowania, która jest mniej korzystna, polegającą na obniżeniu opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. To dofinansowanie obecnie wynosi maksymalnie 400 zł miesięcznie. Świadczenie "Aktywnie w żłobku" będzie skierowane do rodziców dzieci korzystających z instytucji opieki nad dziećmi do lat 3, takich jak żłobki, kluby dziecięce lub dzienni opiekunowie. Przysługuje ono w wysokości do 1500 zł miesięcznie na dziecko, lub do 1900 zł miesięcznie na dziecko niepełnosprawne, jednak nie więcej niż opłata ponoszona przez rodzica za pobyt dziecka w instytucji opieki.
Planuje się także wprowadzenie górnej granicy opłat żłobkowych, aby uniknąć sytuacji, w której wprowadzenie nowego świadczenia spowodowałoby znaczący wzrost opłat. W początkowym okresie obowiązywania ustawy, ta granica będzie wynosić 2200 zł miesięcznie. W momencie przyznania tego świadczenia, środki nie trafią bezpośrednio do rodziców, ale zostaną przekazane na konto bankowe odpowiedniej instytucji lub opiekuna prowadzącego działalność.
Aktywnie w domu
Świadczenie "Aktywnie w domu" zastąpi obecny rodzinny kapitał opiekuńczy, który jest mniej korzystny, ponieważ nie przysługuje na pierwsze dziecko. "Aktywnie w domu" będzie dostępne dla każdego dziecka w rodzinie w wieku od 12 do 35 miesiąca życia i będzie wypłacane w wysokości 500 zł miesięcznie przez 24 miesiące. Nie będzie możliwości pobierania świadczenia w wysokości 1000 zł przez 12 miesięcy, jak to było w przypadku rodzinnego kapitału opiekuńczego.
To wsparcie jest skierowane do rodziców dzieci w wieku od 12 do 35 miesiąca życia, którzy nie będą uprawnieni lub nie zdecydują się na skorzystanie z innych świadczeń, takich jak "Aktywni rodzice w pracy" lub "Aktywnie w żłobku". Oznacza to, że może być przyznane np. rodzicom, którzy nie pracują zawodowo, a ich dziecko nie uczęszcza do placówki opieki. Świadczenie będzie dostępne dla każdego dziecka, również dla pierwszego.