Komu przysługuje świadczenie uzupełniające?
Pełna nazwa świadczenia to "świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji". Jak przypomina ZUS, świadczenie nie dotyczy wyłącznie seniorów. Podstawowe warunki uprawniające do złożenia wniosku to:
- ukończenie 18 roku życia,
- polskie obywatelstwo (prawo pobytu lub prawo stałego pobytu dla obywateli UE, lub pobyt zalegalizowany),
- niezdolność do samodzielnej egzystencji potwierdzona m.in. orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy,
- brak uprawnienia do renty lub emerytury, brak prawa do innego świadczenia pieniężnego ze środków publicznych,
- lub uprawnienie do świadczeń (emerytalnych, rentowych, innych) pod warunkiem, że nie przekraczają łącznie kwoty maks. 2419,33 zł brutto (kwota podniesiona po marcowej waloryzacji).
Do świadczenia nie są uprawnione osoby odbywające karę pozbawienia wolności lub tymczasowo aresztowane.
Ile wynosi "500 plus dla niesamodzielnych" w 2024 roku?
Pełna wartość świadczenia uzupełniającego – czyli 500 zł – przysługuje osobie, która:
- nie pobiera renty, emerytury ani innego świadczenia ze środków publicznych,
- pobiera świadczenia o łącznej kwocie nieprzekraczającej 1919,33 zł – jest to kwota podniesiona po marcowej waloryzacji (w 2023 roku limit świadczeń wynosił 1657,80 zł brutto).
Świadczenie uzupełniające w wysokości niższej niż 500 zł otrzymają osoby, których łączna kwota otrzymywanych już świadczeń jest wyższa niż 1919,33 zł, ale niższa niż 2419,33 zł (przed marcową waloryzacją limit wynosił 2157,80 zł). Obowiązuje również zasada "złotówka za złotówkę" – świadczenie uzupełniające wyniesie różnicę pomiędzy kwotą 2419,33 zł, a łączną kwotą już otrzymywanych świadczeń.
Jak wnioskować o świadczenie uzupełniające?
ZUS wymaga złożenia wniosku ESUN o świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Dokument można składać w wersji elektronicznej za pośrednictwem platformy PUE ZUS (a także za pośrednictwem poczty lub osobiście w placówce urzędu). Do tego wymagana jest również dodatkowa dokumentacja, która potwierdza niezdolność wnioskodawcy do samodzielnej egzystencji. Jak podaje ZUS, wnioskodawca może składać:
- orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji,
- lub orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji,
- orzeczenie o zaliczeniu do I grupy inwalidów (wydane przed 1 września 1997 r.), jeśli nie upłynął okres na jaki orzeczono inwalidztwo,
- orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji,
- orzeczenie o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji,
- zaświadczenie o stanie zdrowia OL-9 (wydane nie wcześniej niż na miesiąc przed składaniem wniosku) oraz dokumentacja medyczna – w przypadku osób które nie posiadają żadnego z powyższych orzeczeń.
ZUS będzie wymagać również dokumentacji – potwierdzającej uprawnienie do świadczeń – od osób pobierających emeryturę lub rentę zagraniczną, lub inne świadczenie o podobnym charakterze.
Jak długo czeka się na decyzję o przyznaniu świadczenia?
Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma 30 dni na wydanie decyzji. Świadczenie zostanie przyznane od miesiąca w którym wnioskujący spełnia komplet wymagań. Jeżeli decyzja ZUS-u będzie negatywna, wnioskodawcy przysługuje prawo odwołania się od decyzji do sądu okręgowego. Odwołanie należy złożyć w ciągu miesiąca od dnia doręczenia decyzji.