Wysokość składki emerytalnej to 19,52 proc. podstawy wymiaru (czyli np. wynagrodzenia). Część tych środków (12,22 proc.) trafia na indywidualne konto ubezpieczonego w ZUS. Dodatkowo osoby urodzone po 1968 r. (lub starsze, które dobrowolnie przystąpiły do OFE), posiadają subkonta w ZUS-ie. Na subkonto trafia 7,3 proc. podstawy wymiaru składki lub 4,38 proc. tej kwoty (w tej sytuacji reszta, czyli 2,92 proc., trafia do OFE).
Subkonto od konta różni się m.in. tym, że środki z subkonta są dziedziczone. To dlatego m.in. ZUS przypomina o składaniu oświadczeń. "Osoby, które wchodzą na rynek pracy, a nie zawarły umowy z OFE, powinny złożyć do ZUS oświadczenie o stosunkach majątkowych między ubezpieczonym a współmałżonkiem. Mogą również wskazać jedną lub więcej osób uprawnionych do otrzymania środków z subkonta po ich śmierci. Służy do tego wniosek UWU. Jeśli tego nie zrobią, w przypadku śmierci, środki zgromadzone na subkoncie wejdą w skład spadku" – przypomina ZUS w serwisie X (dawniej Twitter).
Pieniądze na subkoncie a małżeńska wspólnota majątkowa
ZUS przypomina, że jeśli osoba ubezpieczona jest w związku małżeńskim i między małżonkami istnieje małżeńska wspólnota majątkowa, w przypadku śmierci część środków z jej subkonta trafi na subkonto współmałżonka. Dlatego trzeba tego typu dane ZUS-owi przekazywać (należy złożyć "Oświadczenie ubezpieczonego o stosunkach majątkowych istniejących między ubezpieczonym a jego współmałżonkiem"). Podział środków na subkoncie następuje również w przypadku:
- rozwodu,
- unieważnienia małżeństwa
- ustania wspólności majątkowej w czasie trwania małżeństwa albo umownego wyłączenia lub ograniczenia wspólności ustawowej między posiadaczem subkonta a jego współmałżonkiem.
Dziedziczenie i wypłata środków z subkonta. Procedura ZUS-OFE
Dlaczego ZUS przypomina o obowiązku złożenia oświadczenia osobom, które nie zawarły umowy z OFE? Ponieważ jeśli osoba ubezpieczona ma subkonto w ZUS i jednocześnie jest członkiem OFE, obowiązuje zasada, że podział i ewentualną wypłatę środków rozpoczyna OFE. Dlatego w pierwszej kolejności należy złożyć wniosek we właściwym OFE, nie w ZUS. "W ciągu 14 dni od podziału, który zrealizuje OFE, OFE przesyła do nas zawiadomienie o osobach, na rzecz których podzielił środki zgromadzone na rachunku, oraz o ich udziale w tych środkach. W ten sam sposób podzielimy środki zapisane na subkoncie. Mamy na to 3 miesiące od dnia, w którym dostaniemy zawiadomienie o podziale środków z OFE" – czytamy na stronie ZUS.
Pieniądze na subkoncie w ZUS a wypłata środków osobie uposażonej
Po naszej śmierci przynajmniej część środków zgromadzonych na subkoncie w ZUS może być przekazana osobom przez nas uposażonym. By to zrobić, trzeba złożyć wniosek UWU "Wskazanie/ zmiana osób uprawnionych do otrzymania środków zgromadzonych na subkoncie ubezpieczonego". Jeśli się na to zdecydujemy, ZUS zawiadomi osoby uprawnione, że mogą złożyć wniosek o wypłatę tych środków.
Brak wskazania osób uprawnionych do wypłaty środków z subkonta nie oznacza, że pieniądze te przepadają. Stają się one częścią spadku po zmarłym. W tej sytuacji trzeba się jednak liczyć z koniecznością przeprowadzenia postępowania spadkowego.
Pieniądze na subkoncie a wypłata gwarantowana
Warto też pamiętać, że ogólne zasady dotyczące dziedziczenia środków na subkoncie w ZUS dotyczą osób, które w chwili śmierci nie miały przyznanego prawa do emerytury. Sprawa wygląda inaczej w przypadku emerytów. Ich bliscy mogą liczyć na całość lub część tzw. wypłaty gwarantowanej (ale tylko wtedy, kiedy śmierć emeryta nastąpiła w ciągu 3 lat od miesiąca, w którym po raz pierwszy ZUS wypłacił mu emeryturę). Wypłata gwarantowana to jednorazowe świadczenie pieniężne wypłacane osobom uposażonym po śmierci emeryta, który nabył prawo do emerytury docelowej po osiągnięciu wieku 65 lat i miał subkonto w ZUS.