Portal kadry.infor.pl informuje, że Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, kierowane przez Agnieszkę Dziemianowicz-Bąk, przygotowało projekt nowelizacji Kodeksu pracy. Pierwsze czytanie projektu odbyło się 9 maja 2024 roku podczas posiedzenia Sejmu, po czym został on skierowany do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Projekt ma na celu dostosowanie polskiego prawa do unijnych przepisów dotyczących ochrony pracowników przed czynnikami rakotwórczymi i mutagennymi, aby zabezpieczyć ich zdrowie reprodukcyjne.
Zmiany dotyczą artykułu 222 Kodeksu pracy, rozszerzając listę substancji rakotwórczych i mutagennych oraz umożliwiając Ministrowi Zdrowia wydanie rozporządzenia w sprawie chemikaliów, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym w miejscu pracy. Substancje te obejmują m.in.: toluen, styren, etoksyetanol, nitrobenzen, tlenek węgla, bisfenol A, estry kwasu ftalowego oraz metale.
Co określa artykuł 222 Kodeksu pracy?
Dotychczasowy artykuł 222 Kodeksu pracy określa, jakie działania musi podjąć pracodawca w przypadku kontaktu z czynnikami rakotwórczymi i mutagennymi. Obecnie, jeżeli pracownik jest narażony na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, lub mutagennym, pracodawca jest zobowiązany zastąpić te substancje i czynniki mniej szkodliwymi dla zdrowia albo zastosować inne dostępne środki ograniczające poziom narażenia, wykorzystując osiągnięcia nauki i techniki.
Obowiązek rejestru pracowników i prac
Pracodawca jest zobowiązany prawnie do rejestrowania wszelkiego rodzaju prac związanych z kontaktem z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym, lub mutagennym. Ważnym obowiązkiem pracodawcy jest także prowadzenie rejestru pracowników wykonujących prace narażone na kontakt z tymi substancjami. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy określają:
- listę substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, lub mutagennym oraz sposób ich rejestrowania;
- sposób prowadzenia rejestru prac, które wymagają kontaktu z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym, lub mutagennym;
- sposób prowadzenia rejestru pracowników wykonujących te prace;
- wzory dokumentów dotyczących narażenia pracowników na substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym, lub mutagennym, a także sposób przechowywania i przekazywania tych dokumentów do odpowiednich instytucji zajmujących się rozpoznawaniem lub stwierdzaniem chorób zawodowych;
- szczegółowe warunki ochrony pracowników przed zagrożeniami związanymi z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym, lub mutagennym;
- warunki i sposób monitorowania stanu zdrowia pracowników narażonych na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, lub mutagennym.
Czym są substancje reprotoksyczne?
Według Ministerstwa, substancje reprotoksyczne to substancje, które mogą negatywnie wpływać na funkcje seksualne i płodność dorosłych mężczyzn i kobiet oraz na rozwój ich potomstwa. Tak jak czynniki rakotwórcze i mutageny, substancje reprotoksyczne budzą szczególne obawy, ponieważ mogą powodować poważne i nieodwracalne skutki zdrowotne dla pracowników i ich potomstwa. Z tego powodu istotne jest zapewnienie ochrony pracownikom przed działaniem tych substancji.
W których branżach pracownicy są szczególnie narażeni na działania substancji reprotoksycznych?
Resort poinformował, że substancje takie jak toluen, styren, etoksyetanol, nitrobenzen, tlenek węgla, bisfenol A, estry kwasu ftalowego oraz metale są obecne głównie w procesach produkcji i stosowania pestycydów, tworzyw sztucznych, przemyśle gumowym, farmaceutycznym, metalurgicznym i kosmetycznym. Dodatkowo można je spotkać w sektorze budowlanym, placówkach opieki zdrowotnej, salonach fryzjerskich, kosmetycznych oraz warsztatach samochodowych.
Kiedy zmiany w Kodeksie pracy wejdą w życie?
Proponuje się, aby ustawa zaczęła obowiązywać 14 dni po jej ogłoszeniu, natomiast przepisy wykonawcze wydane na podstawie aktualnego upoważnienia zawartego w art. 222 § 3 Kodeksu pracy pozostaną w mocy przez 30 dni od daty wejścia w życie niniejszej ustawy.