W obecnym stanie prawnym brakuje uregulowania kwestii oskładkowania umów cywilnoprawnych zawieranych w ramach tzw. działalności nierejestrowej (drobna działalność np. udzielanie korepetycji, pieczenie tortów na niewielką skalę). W skutek czego zleceniodawcy (np. student, czy zamawiający tort) są zmuszeni zgłaszać zleceniobiorcę (osobę wykonującą tzw. działalność nierejestrową) z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne. Stanowi to odstępstwo od celu w jakim została powołana działalność nierejestrowa. W wyniku nowelizacji ta nieścisłość zostanie wyeliminowana.
WAŻNE! Teraz działalność nierejestrowaną można prowadzić do limitu 3181,50 zł. Od 1 lipca 2024 r. osiągnie 3225 zł. Limit jest odnawialny co miesiąc.
Pigułka informacyjna o działalności nierejestrowanej (z gov.pl)
Na czym polega działalność nierejestrowa
Działalność nierejestrowa (nierejestrowana, nieewidencjonowana) to drobna działalność zarobkowa osób fizycznych, która nie wymaga rejestracji firmy. Prowadzenie takiej działalności nie wymaga wpisu do CEIDG, czyli Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Działalność nierejestrowana, nawet jeśli ma wszystkie kluczowe cechy działalności gospodarczej, to wyjątkowo nie jest traktowana jak działalność gospodarcza, o ile uzyskane przychody nie przekroczą w żadnym miesiącu 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Limit przychodów dla działalności nieewidencjonowanej w 2024 roku zmieni się dwa razy. Od stycznia do czerwca 2024 roku wynosi 3181,50 zł, a od lipca 2024 roku – 3225 zł.
Działalność gospodarcza to działalność:
- zorganizowana
- mająca charakter zarobkowy
- prowadzona w sposób ciągły
- prowadzona we własnym imieniu.
Kiedy możesz prowadzić działalność nierejestrową
Możesz prowadzić działalność nierejestrowaną, jeżeli:
- miesięczne przychody z twojej działalności nie przekroczą limitu, czyli 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku
Limit przychodów dla działalności nieewidencjonowanej w 2024 roku zmieni się dwa razy. Od stycznia do czerwca 2024 roku wynosi 3181,50 zł, a od lipca 2024 roku – 3225 zł.
- w okresie ostatnich 60 miesięcy (5 lat) nie wykonywałeś działalności gospodarczej.
Możesz prowadzić działalność nierejestrowaną, nawet jeśli masz zarejestrowaną firmę, ale jej działalność w ostatnich 60 miesiącach była zawieszona – zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej jest liczone jak jej niewykonywanie.
Jak ustalić limit przychodów w działalności nierejestrowej
Do limitu przychodów uprawniających do prowadzenia działalności nierejestrowanej wlicza się przychody należne, nawet jeśli nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane (klient jeszcze nie zapłacił za towar).
Do limitu nie wlicza się wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont (czyli na przykład obniżek za uregulowanie płatności przed terminem).
Ustalając, czy nie przekroczyłeś limitu uprawniającego do prowadzenia działalności nierejestrowanej bierzesz pod uwagę przychody z danego miesiąca (uwzględniając wystawione rachunki albo faktury):
- które już otrzymałeś
- które otrzymasz w przyszłości, w związku z już dokonaną sprzedażą albo wykonanymi usługami.
Do ustalania przychodu będzie ci służyć ewidencja sprzedaży.
Kwoty otrzymane to te, które dostajesz w momencie sprzedaży lub przed sprzedażą (tak zwane zaliczki).
Kwoty należne to te, których w momencie sprzedaży jeszcze nie otrzymałeś – sprzedałeś towar lub wykonałeś usługę i wystawiłeś dokument sprzedaży (rachunek lub fakturę), ale klient ci jeszcze nie zapłacił.
Pamiętaj! Inaczej obliczasz przychód dla celów rozliczenia podatkowego. W tym wypadku twoimi przychodami z działalności nierejestrowanej będą otrzymane lub pozostawione do twojej dyspozycji pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Oznacza to, że twoim przychodem podatkowym z działalności nierejestrowanej są tylko kwoty zapłacone przez klienta za towar lub usługę.
Kwoty należne, ale nieotrzymane w danym miesiącu staną się przychodem podatkowym dopiero w momencie, kiedy otrzymasz zapłatę od klienta.
Dla celów podatkowych do przychodu nie zaliczasz wartości towarów, które zostały ci zwrócone, ani udzielonych bonifikat i skont (czyli obniżek za uregulowanie płatności przed terminem).
Jeśli przekroczysz miesięczny limit przychodu, twoja działalność zostanie uznana za działalność gospodarczą. Od momentu przekroczenia limitu przychodu masz 7 dni na zarejestrowanie działalności gospodarczej w CEIDG. Jako początkującemu przedsiębiorcy może ci przysługiwać prawo do zwolnienia ze składek na ubezpieczenia społeczne.
Podstawa prawna:
Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego (prawdopodobny termin wejścia w życie 1 stycznia 2025 r.)
Art. 16. W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 497) wprowadza się następujące zmiany:
1)w art. 6 po ust. 4a dodaje się ust. 4aa w brzmieniu:
„4aa. Osoby, o których mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentownemu, jeżeli są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy, o której mowa w ust. 1 pkt 4, o ile umowa taka jest zawierana w ramach działalności, o której mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców.”;
2)w art. 18c w ust. 11 pkt 6 wyraz „60” zastępuje się wyrazem „59”.