Postulaty Nowej Lewicy przewidywały skrócenie czasu pracy
W czasie wyborów za skróconym czasem pracy postulowała Nowa Lewica. Jej członkowie proponowali 35-godzinny tydzień pracy. Powodowane to było świadomością, że ludzie się zmienili i praca nie jest dla nich priorytetowym aspektem życia. Partia planowała początkowo skrócenie czasu pracy o 2 godziny i stopniowe przechodzenie do 5.
Czy 4-dniowy tydzień pracy się sprawdza?
Business Insider, powołując się na badania portalu Fiverr, zaznacza, że aż 75 proc. pracowników w Stanach Zjednoczonych uważa, że mogliby wykonywać swoją pracę w ciągu 4 dni. Głównie twierdzą tak przedstawiciele pokolenia Y (czyli millenialsów). Przeciętny pracownik tego kraju uważa, że jest produktywny przed 31 godzin w ciągu tygodnia, z kolei pokolenie Z wskazuje 29 godzin.
Portal Business Insider wspomina również o próbach wykonywanych w USA, Kanadzie, Wielkiej Brytanii i Irlandii. Wybrane firmy pracowały przez 4 dni przez 1,5 roku, co pozwoliło na zaobserwowanie skutków takiej zmiany w dłuższej perspektywie. Już po pół roku pracownicy uważali, że są bardziej zadowoleni z pracy, poprawiło się ich zdrowie, nie są aż tak wypaleni i pracują średnio 34 godziny tygodniowo. W ciągu 12 miesięcy czas ten skrócił się do 33 godzin. Co ważne, pracownicy nie mieli za zadanie przyspieszyć i wcisnąć tyle zadań, ile się da, w krótszy tydzień. Chodziło bowiem o sprawdzenie ich efektywności. Głównie skrócono spotkania, a skupiono się na pracy. Wyniki były zadowalające, pracownicy w dłuższej perspektywie odnosili korzyści z takiego rozwiązania. Oczywiście jednak nie wszyscy zmieścili swoje zdania w takim czasie i zdarzały się trudności. Ponadto nie wszędzie 4-dniowy tydzień pracy się sprawdzi, na przykład w zawodach związanych ze zdrowiem.
4-dniowy tydzień pracy a Kodeks pracy
Czy w Polsce stosowanie 4-dniowego tygodnia pracy jest możliwe? Kodeks pracy wskazuje, że tak. Mowa o tym między innymi w art. 140, w którym czytamy, że w uzasadnionych rodzajem pracy lub jest organizacją albo miejscem wykonywania przypadkach może być stosowany zadaniowy czas pracy. Wówczas pracodawca w porozumieniu z pracownikiem ustala czas, który będzie niezbędny do wykonywania powierzonych zadań. Należy wtedy uwzględnić wymiar czasu pracy wynikający z norm określonych w art. 129.
Art. 129 par. 1 Kodeksu pracy: „Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy […]”.
Warto przyjrzeć się również art. 143, który mówi o systemie skróconego tygodnia pracy. Przeczytamy w nim, że na pisemny wniosek pracownika może być wobec niego stosowany system skróconego tygodnia pracy. Jest wtedy dopuszczalne wykonywanie pracy przez mniej niż 5 dni w ciągu tygodnia. Jednocześnie przedłuża się dobowy wymiar czasu pracy, ale nie więcej niż do 12 godzin w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym miesiąca.