Dni ustawowo wolne od pracy. Podstawa prawna
Zasady dotyczące dni ustawowo wolnych od pracy określa ustawa z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (tj. Dz.U. z 2025 r. poz. 296). Jest to stosunkowo krótki akt prawny, który zawiera zamknięty wykaz świąt uznanych za dni wolne od pracy. Należą do nich:
- 1 stycznia – Nowy Rok;
- 6 stycznia – Święto Trzech Króli;
- pierwszy dzień Wielkiej Nocy;
- drugi dzień Wielkiej Nocy;
- 1 maja – Święto Państwowe;
- 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja;
- pierwszy dzień Zielonych Świątek;
- Boże Ciało;
- 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny;
- 1 listopada – Wszystkich Świętych;
- 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości;
- 24 grudnia – Wigilia Bożego Narodzenia;
- 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia;
- 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia.
Dodatkowy dzień wolny za święto wypadające w sobotę
Zgodnie z Kodeksem pracy, każde święto przypadające w dniu innym niż niedziela powoduje zmniejszenie wymiaru czasu pracy o 8 godzin w danym okresie rozliczeniowym. Jeżeli natomiast święto wypada w sobotę, która dla pracownika jest dniem wolnym, pracodawca musi zapewnić w zamian inny dzień wolny od pracy.
Termin odebrania tego dnia zależy od przyjętego w firmie okresu rozliczeniowego. Przy miesięcznym okresie rozliczeniowym wolne powinno zostać udzielone w tym samym miesiącu, w którym przypada święto – w 2026 roku w sierpniu oraz w grudniu. W zakładach stosujących dłuższe okresy rozliczeniowe, na przykład kwartalne lub roczne, pracodawca ma większą swobodę w wyznaczaniu terminu dnia wolnego. Co istotne, przepisy nie nakładają obowiązku udzielania tego wolnego wszystkim pracownikom w tym samym dniu.
Tym osobom nie przysługuje dodatkowy dzień wolny za święto wypadające w sobotę
Nie każdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę skorzysta z dodatkowego dnia wolnego przysługującego za święta wypadające w sobotę. Jak zwrócił uwagę Główny Inspektor Pracy w mediach społecznościowych, jeżeli w dniu wolnym wyznaczonym przez pracodawcę pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim, nie nabywa prawa do odebrania tego dnia w innym terminie. W praktyce oznacza to utratę rekompensaty za święto przypadające w sobotę.
Odmiennie jest w sytuacji, gdy na ten dzień zaplanowany był urlop wypoczynkowy. Wówczas dzień wolny nie przepada – wraca do puli urlopu i może zostać wykorzystany najpóźniej do końca września następnego roku.
Co jeśli pracodawca nie wyznaczy dnia wolnego od pracy za święto przypadające w sobotę?
Brak wyznaczenia pracownikowi dnia wolnego w zamian za święto przypadające w sobotę stanowi naruszenie przepisów prawa pracy. Zgodnie z art. 281 § 1 Kodeksu pracy pracodawca, który nie przestrzega zasad dotyczących czasu pracy, naraża się na karę grzywny w wysokości od 1 000 do 30 000 zł. Przestrzeganie tych regulacji kontroluje Państwowa Inspekcja Pracy, do której pracownicy mogą zgłaszać wszelkie uchybienia. Dlatego pracodawcy powinni odpowiednio wcześniej zaplanować udzielenie dodatkowego dnia wolnego, aby uniknąć konsekwencji finansowych wynikających z niewywiązania się z tego obowiązku.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz.U. z 2025 r. poz. 296)