Emerytura dla urodzonych między 1948 a 1969 rokiem - najważniejsze informacje 2025

Wcześniejsza emerytura dla urodzonych między 1948 a 1969 rokiem

Osoby urodzone między końcem 1948 a początkiem 1969 roku, które pracowały w trudnych warunkach lub wykonywały specyficzne zawody, mają możliwość ubiegania się o specjalną emeryturę. Warunki, które muszą spełnić, to:

• osiągnięcie wieku emerytalnego,
• posiadanie wymaganego stażu pracy (składkowego i nieskładkowego), czyli co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, co należy potwierdzić odpowiednimi dokumentami,
• udokumentowany staż pracy w szczególnych warunkach lub w specjalnych zawodach, którego długość zależy od rodzaju pracy,
• brak uczestnictwa w Otwartym Funduszu Emerytalnym (OFE) lub wyrażenie zgody na przekazanie środków zgromadzonych w OFE do budżetu państwa za pośrednictwem ZUS.

Obserwuj kanał Dziennik.pl na WhatsAppie

Wcześniejsza emerytura dla urodzonych między 1948 a 1969 rokiem a wiek

Jak długo trzeba być zatrudnionym, żeby otrzymać wcześniejszą emeryturę?

• Pracownik kolei: 15 lat stażu pracy, przy czym dla kobiet wiek ten wynosi 55 lat, a dla mężczyzn 60 lat.
• Przynajmniej 15 lat doświadczenia zawodowego wymagane jest w dziennikarstwie - 55 lat (dla kobiet) i 60 lat (dla mężczyzn). Dodatkowo, osiągnięcie tego wieku musi nastąpić podczas wykonywania pracy dziennikarskiej lub w dniu złożenia wniosku o emeryturę, oraz konieczne jest podpisanie układu zbiorowego pracy dziennikarzy.
• Przynajmniej 15 lat pracy w Najwyższej Izbie Kontroli - dla osób w wieku 55 lat (dla kobiet) i 60 lat (dla mężczyzn). Dodatkowo konieczne jest osiągnięcie tego wieku w trakcie zatrudnienia w Najwyższej Izbie Kontroli.
• Przynajmniej 15 lat aktywności twórczej lub artystycznej kwalifikuje do przejścia na emeryturę w następującym wieku: Tancerz, akrobata, gimnastyk, ekwilibrysta, kaskader: 40 lat dla kobiet i 45 lat dla mężczyzn, Solista wokalista, muzyk grający na instrumentach dętych, treser zwierząt drapieżnych: 45 lat dla kobiet i 50 lat dla mężczyzn, Artysta chóru, żongler, komik cyrkowy, aktor teatru lalek: 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn, Aktorka, dyrygentka: 55 lat, Muzyk grający na instrumentach smyczkowych, perkusyjnych oraz klawiszowych, operator obrazu filmowego, fotografik: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn.

Zgodnie z informacją zamieszczoną na stronie zus.pl, przy ustalaniu uprawnień osób w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, za pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze uważa się także:

• Pracowników organów kontroli państwowej,
• Pracowników organów administracji celnej,
• Nauczycieli, wychowawców lub innych pracowników pedagogicznych wykonujących pracę nauczycielską wymienioną w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 roku - Karta Nauczyciela,
• Żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy różnych służb (Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Celnej, Służby Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej), jeżeli nie spełniają warunków lub utracili prawo do świadczeń określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym tych osób,
• Pracowników jednostek ochrony przeciwpożarowej.

Cała lista pracowników, którzy mogą się ubiegać o przyznanie wcześniejszej emerytury, znajduje się w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Wcześniejsza emerytura dla urodzonych między 1948 a 1969 rokiem a praca w szczególnych warunkach i praca o szczególnym charakterze

Praca w warunkach szczególnych to zawód, który wiąże się ze znacznym zagrożeniem dla zdrowia lub jest wyjątkowo uciążliwy. Wymaga także ponadprzeciętnej sprawności fizycznej i psychicznej ze względu na bezpieczeństwo pracownika i osób z jego otoczenia. Do takich profesji zalicza się m.in. pracę w kopalniach, ratownictwo górskie oraz zajęcia związane z obróbką azbestu czy produkcją metali ciężkich, takich jak ołów i kadm.

Praca o szczególnym charakterze wiąże się z wykonywaniem obowiązków, które wymagają szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Do pracy o szczególnym charakterze zalicza się zatrudnienie w służbach celnych i organach kontroli państwowej, zawody takie jak dziennikarz, artysta, nauczyciel oraz żołnierz zawodowy.

Wcześniejsza, specjalna emerytura dla urodzonych między 1948 a 1969 rokiem - jakie dokumenty będą potrzebne?

Aby ubiegać się o wcześniejszą emeryturę z powodu pracy w trudnych warunkach, należy pobrać odpowiednie formularze ze strony ZUS lub w dowolnym oddziale tej instytucji. Chodzi o wniosek emerytalny (EMP) oraz druk informujący o okresach składkowych i nieskładkowych (ERP-6). Aby wniosek został rozpatrzony pozytywnie, należy dołączyć do niego dokumenty potwierdzające:

• Okresy zatrudnienia w warunkach szczególnych: Chodzi o pracę, która ze względu na swoje warunki jest szkodliwa dla zdrowia lub wymaga dużej sprawności psychofizycznej.
• Okresy opłacania składek: Należy udokumentować zarówno okresy, w których składki były opłacane, jak i te, w których nie były opłacane (zgodnie z formularzem ERP-6).
• Wysokość wynagrodzenia: Konieczne jest przedstawienie informacji o zarobkach w poszczególnych okresach zatrudnienia lub ubezpieczenia.

Jakie dokumenty mogą być potrzebne?

• Świadectwa pracy,
• Zaświadczenia o zatrudnieniu,
• Dokumenty potwierdzające okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych,
• Dokumenty potwierdzające przebywanie na urlopie wychowawczym.

Wniosek należy złożyć najpóźniej na dzień przed osiągnięciem 60. (dla kobiet) lub 65. (dla mężczyzn) roku życia. ZUS przy ustalaniu stażu pracy uwzględnia jedynie okresy pełnoetatowego zatrudnienia na podstawie umowy o pracę lub stosunku służbowego, niezależnie od tego, czy pracodawca był publiczny, czy prywatny. Nie wlicza natomiast czasu pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia, jeśli praca ta była wykonywana w niepełnym wymiarze godzin, ani pracy na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umowy zlecenia) czy prowadzenia własnej działalności gospodarczej.

Kto nie może się ubiegać o wcześniejszą emeryturę?

Osoby urodzone w latach 1948-1969, które pracowały w warunkach szczególnych, nie zawsze kwalifikują się do wcześniejszej emerytury. Spełnienie kryteriów wiekowych to za mało, gdyż konieczne jest także spełnienie warunków dotyczących rodzaju i stażu pracy w warunkach szczególnych.

Osoby pracujące na umowach cywilnoprawnych lub prowadzące własną działalność gospodarczą mają mniejsze szanse na wcześniejszą emeryturę.Dodatkowo, jeśli praca w warunkach szczególnych była wykonywana na niepełny etat, ZUS może nie zaliczyć tego okresu, co utrudnia uzyskanie wcześniejszego świadczenia.

Ponadto ustalanie emerytury w warunkach szczególnych może być skomplikowane ze względu na nieuwzględnianie okresu służby wojskowej w obliczeniach. Dodatkowo, ZUS może pominąć wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w przypadku choroby, lub macierzyństwa. Dodatkowo, niektóre świadczenia, takie jak rehabilitacyjne czy urlop zdrowotny, nie są wliczane do okresu składkowego.

Polecamy miesięczną subskrypcję cyfrową DGP - Pakiet Premium