Badania ZUS: Ojcowie chcą na urlop, ale mylą świadczenia
Trend wzrostowy w korzystaniu z urlopu rodzicielskiego jest zgodny z oczekiwaniami społecznymi. Karolina Andrian z Fundacji Share the Care widzi w tym krok ku partnerskiemu modelowi rodziny. Niestety, jednocześnie wskazuje na niepokojącą statystykę, która świadczy o braku wiedzy na temat przysługujących uprawnień.
Podczas gdy liczba ojców na urlopie rodzicielskim szybuje w górę, drastycznie maleje zainteresowanie urlopem ojcowskim.
- Urlop rodzicielski: W 2023 r. skorzystało 19 tys. mężczyzn, w 2024 r. - 41,9 tys., a od stycznia do sierpnia 2025 r. - już 35,1 tys.
- Urlop ojcowski: W 2023 r. skorzystało 182 tys. mężczyzn, w 2024 r. - 162 tys., a od stycznia do sierpnia 2025 r. - już tylko 91,6 tys. To wyraźny spadek.
- Kluczowy błąd: Jak zauważa Fundacja, ojcowie coraz częściej wybierają urlop rodzicielski tuż po narodzinach dziecka, mimo że jest on niżej opłacany (70 proc. zasiłku). W efekcie traci na tym dziecko, które mogłoby spędzić dodatkowy czas z tatą w późniejszym okresie.
Dwa urlopy - ogromna różnica w portfelu i czasie
Wielu ojców nie zdaje sobie sprawy, że mogą, a nawet powinni, skorzystać z obu świadczeń. Mają one zupełnie różne cele i warunki.
Urlop ojcowski:
- Wymiar: 2 tygodnie (14 dni).
- Płatność: 100 proc. zasiłku.
- Termin: Należy go wykorzystać do ukończenia przez dziecko 1. roku życia.
- Funkcja: Opieka nad noworodkiem i wsparcie mamy w okresie rekonwalescencji po porodzie.
Urlop rodzicielski:
- Wymiar: Łącznie 41 tygodni, z czego 9 tygodni jest nietransferowalne i przysługuje każdemu z rodziców.
- Płatność: 70 proc. zasiłku.
- Termin: Można go wykorzystać do końca roku, w którym dziecko kończy 6 lat.
- Funkcja: Budowanie relacji i umożliwienie mamie spokojnego powrotu do pracy.
Ważne
Jak wskazano rezygnacja z 100 proc. płatnego urlopu ojcowskiego na rzecz 70 proc. płatnego urlopu rodzicielskiego to finansowa i emocjonalna strata. Polskie prawo pozwala na wykorzystanie obu praw.
Krótszy czas z tatą: Alarmujące dane ZUS
Martwi nie tylko błąd w wyborze rodzaju urlopu, ale i jego czas trwania. Mimo że ojcowie mają do dyspozycji 9 tygodni nietransferowalnego urlopu rodzicielskiego, wykorzystują średnio o wiele mniej:
- W 2023 roku średnio wykorzystywano 49 dni urlopu rodzicielskiego.
- W 2024 roku było to 47 dni.
- W 2025 roku (do VIII) - tylko 40 dni.
Ojcowie wykorzystują więc niecałe pięć tygodni, rezygnując z ponad miesiąca dodatkowego, gwarantowanego czasu z dzieckiem.