Bezwarunkowy dochód podstawowy to świadczenie, które co do zasady ma być wypłacane każdemu. W przypadku tego zasiłku nie ma znaczenia wiek, zatrudnienie oraz dochód. Pomysł wprowadzenia bezwarunkowego dochodu podstawowego w Polsce nie został dotąd przesądzony, ale wraca jak bumerang.
Bezwarunkowy dochód podstawowy. Nawet 1700 zł co miesiąc dla każdego
Bezwarunkowy dochód podstawowy to rozwiązanie testowane w wielu państwach na świecie. W Polsce idea wprowadzenia tego świadczenia pojawiła się jeszcze przed 2020 rokiem. Pandemia koronawirusa wyhamowała jednak ten proces. Objętych pilotażem miało być nawet 31 tys. osób na terenie województwa warmińsko-mazurskiego.
Wprowadzenie bezwarunkowego dochodu podstawowego w Polsce to z pewnością rewolucyjne rozwiązanie, o którym najgłośniej mówi dr Maciej Szlinder, prezes Polskiej Sieci Dochodu Podstawowego. Propozycja wprowadzenia tego zasiłku w Polsce zakłada wypłatę 1700 zł miesięcznie dla każdego dorosłego obywatela.
7 cech bezwarunkowego dochodu podstawowego. Nowy zasiłek bez względu na wiek i dochód
Dr Maciej Szlinder, prezes Polskiej Sieci Dochodu Podstawowego, bezwarunkowy dochód podstawowy definiuje jako świadczenie, które opisuje siedem cech:
- To świadczenie bezwarunkowe, a więc powinno przysługiwać bez warunków związanych np. ze składkami, podejmowaną pracą.
- To świadczenie powszechne, czyli ma przysługiwać wszystkim obywatelom albo mieszkańcom danego terytorium, a nie wybranej grupie.
- To świadczenie indywidualne, skierowane do jednostek, a nie do rodzin czy gospodarstw domowych i powinno być niezależne o tego, w jaki sposób gospodarstwo domowe jest zbudowane, nie powinno różnić się wysokością.
- To świadczenie pieniężne, a nie przekazywane w formie dóbr, usług czy ograniczonych bonów do wykorzystania na konkretne usługi i towary.
- To świadczenie regularne, czyli wypłacane co miesiąc.
- Dochód podstawowy powinien być podstawowy, czyli nie powinien być za niski, a odpowiednio wysoki, aby zapewnić realizację podstawowych potrzeb.
Bezwarunkowy dochód podstawowy na świecie. Testy w różnych krajach
Warto zaznaczyć, że podobne programy były testowane w innych krajach, takich jak Finlandia, Kanada, USA czy Hiszpania. W Finlandii uczestnicy doświadczyli poprawy zdrowia psychicznego i poczucia bezpieczeństwa finansowego, ale wpływ na zatrudnienie był niewielki. W Kanadzie z kolei wstrzymano projekt z powodu wysokich kosztów.
Bezwarunkowy dochód podstawowy był testowany również w Kalifornii w latach 2019–2020 w mieście Stockton. W projekcie udział wzięło 125 osób, które co miesiąc otrzymywały 500 dolarów bez żadnych warunków dotyczących ich dochodów, zatrudnienia czy przeznaczenia środków. Wśród uczestników zaobserwowano spadek poziomu bezrobocia. Ponadto niektórzy dzięki bezwarunkowemu dochodowi podstawowemu wyszli z zadłużenia.