Z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynika, że na subkontach osób zmarłych znajduje się średnio po 29 tys. zł.
Dziedziczenie składek emerytalnych. Trzeba złożyć wniosek
Wypłata nie następuje jednak z tzw. automatu po śmierci osoby ubezpieczonej– mówiła Iwona Kowalska-Matis, regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku.
Żeby pieniądze od nas dostać – trzeba złożyć w ZUS wniosek. Od razu wyjaśniam, że prawo do dziedziczenia mają osoby wskazane przez zmarłego, który był członkiem OFE oraz tego, który wprawdzie do OFE nie przystąpił, ale urodził się po 1968 r. Jeśli zmarły nie złożył żadnej dyspozycji dotyczącej dziedziczenia – środki wchodzą w skład masy spadkowej - dodała.
Subkonto w ZUS
Subkonto w ZUS posiada większość ubezpieczonych osób w Polsce, jednak nie przez wszystkich. Subkonta zostały utworzone dla ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1968 roku oraz dla tych, którzy urodzili się wcześniej, ale posiadali umowę z Otwartym Funduszem Emerytalnym (OFE).
Na subkonto w ZUS wpływa określony procent podstawy składki emerytalnej, zależny od tego, czy dana osoba jest członkiem OFE, czy nie. Subkonta mają na celu gromadzenie środków na potrzeby emerytury i podlegają podziałowi oraz dziedziczeniu.
Iwona Kowalska-Matis, regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku, wylicza, że na subkonto w ZUS (tzw. II filar) osób urodzonych po 1968 roku, które nie były członkami OFE, trafia 7,3 proc. podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne.
Inaczej jest, jeśli jest się członkiem otwartego funduszu emerytalnego i złożyło się w ZUS oświadczenie o przekazywaniu składek do OFE. Wtedy 2,92 proc. składki emerytalnej przekazywana jest do OFE, a 4,38 proc. na subkonto w ZUS. Każda osoba należąca kiedyś do OFE mogła to zmienić i podjąć decyzję o tym, aby całe 7,3 proc. składki emerytalnej było przekazywane wyłącznie na subkonto w ZUS. Jeśli tego nie zrobiła, to taką decyzję może podjąć przy okazji kolejnego okna transferowego (najbliższe w 2024 roku) - dodają przedstawiciele ZUS.
Jak odziedziczyć pieniądze z emerytury po osobach zmarłych?
ZUS w komunikacie poinformował, że składki zapisane na subkoncie lub w OFE mogą być dziedziczone przez małżonka i osoby wskazane przez zmarłego.Połowa środków zgromadzonych na subkoncie w ZUS i OFE w okresie trwania wspólności majątkowej przekazywana jest na subkonto i rachunek w OFE współmałżonka. Pozostała część jest dzielona pomiędzy osoby wskazane za życia przez ubezpieczonego. Sytuacja wygląda inaczej, gdy zmarły nie złożył żadnej dyspozycji dotyczącej dziedziczenia.
Jeśli zmarły nie wyznaczył osób do dziedziczenia, wtedy środki z subkonta wchodzą w skład spadku. Jeżeli zmarły był stanu wolnego, to wszystkie zebrane przez niego pieniądze i w OFE i na subkoncie są wypłacane osobom wskazanym za życia lub ustawowym spadkobiercom – mówi Kowalska-Matis.
Rzeczniczka podkreśliła także, że osoby, które są członkami OFE, a także osoby, które urodziły się po 31 grudnia 1968 roku i nie przystąpiły do OFE, mogą za życia nie tylko wskazywać osoby do dziedziczenia, ale i dokonywać zmian osób uposażonych oraz zmieniać ich udział procentowy w dziedziczeniu zgromadzonych środków. Warto więc na bieżąco aktualizować dane adresowe osób uprawnionych do dziedziczenia.
Co ważne, osoby, które są członkami OFE, nawet jeśli zadecydowały o zaprzestaniu odprowadzania składek do OFE, taką zmianę dyspozycji powinny zgłosić w OFE.
Jak otrzymać pieniądze z ZUS?
Gdy zmarły osiągnął wiek emerytalny (wówczas już wszystkie składki z konta w OFE są na subkoncie w ZUS) lub ma subkonto w ZUS i nie jest członkiem OFE, podział środków na wniosek osoby uprawnionej zaczyna się w ZUS. W pozostałych przypadkach w OFE.
Warto, więc wiedzieć, do którego OFE należała bliska nam osoba, gdyż w obecnym stanie prawnym ZUS może udzielić informacji małżonkowi lub dzieciom osoby zmarłej odnośnie jej członkostwa w OFE jedynie na podstawie prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, lub zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia – wyjaśniła Iwona Kowalska-Matis.
Jeśli podział środków zaczyna się w OFE, to w przeciągu 14 dni od tego zdarzenia, otwarty fundusz emerytalny jest zobowiązany powiadomić ZUS o beneficjentach, na których korzyść dokonano podziału środków zgromadzonych na koncie w OFE, wraz z ich udziałem w tych środkach. Następnie ZUS przeprowadza analogiczny podział środków zapisanych na subkoncie podziału. Decyzję w tej sprawie podejmuje w ciągu trzech miesięcy.
Aby otrzymać wypłatę z subkonta w ZUS, nie trzeba korzystać z pośredników (firm). Wystarczy udać się do placówki ZUS i złożyć odpowiedni wniosek. Formularze dotyczące subkonta są dostępne na stronie zus.pl.
Co ważne, w przypadku śmierci osoby, która nie była członkiem OFE i dla której ZUS prowadził jedynie subkonto, ZUS – na podstawie jej wskazania – informuje osoby uprawnione do otrzymania środków zgromadzonych na subkoncie tej zmarłej osoby o tym, że mogą one złożyć wniosek o wypłatę, mimo że przepisy nie nakładają na ZUS takiego obowiązku.