Czym jest wypłata gwarantowana?
Wypłata gwarantowana to jednorazowe świadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jest ono wypłacane osobom, które są uposażone i następuje po śmierci emeryta. Co istotne, jest ono realizowane wówczas, gdy śmierć ta nastąpiła w okresie 3 lat od miesiąca, w którym wypłacono emeryturę po raz pierwszy.
Według art. 25b ust. 1. Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych: "Zakład informuje emeryta, który:
- nabył prawo do emerytury z tytułu osiągnięcia wieku emerytalnego wynoszącego 65 lat albo do dnia poprzedzającego osiągnięcie tego wieku miał ustalone prawo do okresowej emerytury kapitałowej,
- posiadał subkonto, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych,
- nie pobiera okresowej emerytury kapitałowej
– o możliwości wskazania imiennie jednej lub kilku osób fizycznych jako osób uposażonych, na rzecz których ma nastąpić po śmierci emeryta wypłata jednorazowego świadczenia pieniężnego, zwanego dalej wypłatą gwarantowaną".
Co zrobić, aby osoby uposażone otrzymały wypłatę gwarantowaną?
Aby móc przekazać osobie uposażonej wypłatę gwarantowaną, konieczne jest posiadanie subkonta w ZUS-ie przez emeryta. Jest to część konta ubezpieczonego, które prowadzone jest w ZUS-ie dla osób uczestniczących w otwartych funduszach emerytalnych oraz osób, które po 31 stycznia 2014 roku się na to nie zdecydowały. Środki zgromadzone na tym subkoncie można dziedziczyć po uprawnionym i tym właśnie jest wypłata gwarantowana.
Możliwość taką mają tylko osoby, które pobierają lub mają pobierać emerytury wypłacane według nowych zasad, czyli mogą z tego skorzystać urodzeni od 1 stycznia 1949 roku. Co więcej, aby wypłata była możliwa, przez ustaleniem emerytury przez ZUS emeryt nie może pobierać emerytury kapitałowej.
Kto może otrzymać wypłatę gwarantowaną?
Osoba uprawniona może uposażyć dowolną osobę, nie musi być to ktoś spokrewniony. Jeżeli emeryt zdecyduje się na takie rozwiązanie, nie tylko musi wskazać uposażoną osobę, lecz także złożyć oświadczenie współmałżonka, który się na to zgadza. Można również uposażyć kilka osób, wówczas należy określić, jaka będzie wypłata gwarantowana w ujęciu procentowym dla każdej z nich. Natomiast jeżeli tak się nie stanie, zostanie ona podzielona po równo.
Małżeńska wspólność majątkowa sprawia, że współmałżonek automatycznie jest osobą uposażoną i emeryt nie musi składać żadnego wniosku, jeśli chce, by to właśnie współmałżonek otrzymał świadczenie. Emeryt ma również prawo na wycofanie się ze swojej decyzji, zmianę osoby uposażonej lub odwołanie swojej decyzji. Jeśli natomiast osoba uposażona umrze przed emerytem, jej udział przypada innym uposażonym.
Ile wynosi wypłata gwarantowana?
W ustawie możemy przeczytać, że wypłata gwarantowana stanowi różnicę między kwotą środków będących podstawą do obliczenia emerytury, która znajduje się na koncie ZUS, oraz iloczynem liczby pełnych miesięcy płynących od początku miesiąca, w którym po raz pierwszy wypłacono emeryturę, do końca miesiąca, w którym nastąpił zgon, oraz 37. części kwoty zapisanej na subkoncie.
W uproszczeniu powyższe można przedstawić za pomocą następującego wzoru: stan subkonta - [liczba miesięcy, w których zmarły pobierał emeryturę x (stan subkonta/37)]
Od wypłaty gwarantowanej potrącany jest podatek dochodowy, więc ostatecznie jest ona pomniejszona o tę kwotę.