Warunkiem skorzystania z wcześniejszej emerytury jest złożenie stosownych dokumentów w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Wniosek można przedłożyć zarówno osobiście, jak i drogą elektroniczną.
Obserwuj kanał Dziennik.pl na WhatsAppie
Kto może skorzystać z wcześniejszej emerytury?
Zgodnie z przepisami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, prawo do wcześniejszej emerytury przysługuje wyłącznie osobom zatrudnionym w szczególnych warunkach pracy, takich jak warunki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub wymagające szczególnych kwalifikacji fizycznych i psychicznych.
Do prac uznawanych za szkodliwe dla zdrowia zalicza się między innymi prace górnicze, związane z przetwórstwem azbestu, produkcją ołowiu i kadmu oraz działalność ratowników górskich. Cała lista pracowników, którzy mogą się ubiegać o przyznanie wcześniejszej emerytury, znajduje się w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.
Co trzeba zrobić, aby otrzymać wcześniejszą emeryturę?
Aby ubiegać się o wcześniejszą emeryturę, należy złożyć stosowny wniosek. Wniosek o wcześniejszą emeryturę należy złożyć w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych najpóźniej dzień przed osiągnięciem odpowiedniego wieku: 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.
Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze; okresy, za które opłacaliśmy składki oraz te, w których nie opłacaliśmy składek (dokumenty te mogą stanowić dowód zatrudnienia, w tym świadectwa pracy, zaświadczenia o zatrudnieniu, a także potwierdzenia okresów pobierania zasiłku dla bezrobotnych bądź przebywania na urlopie wychowawczym); informacje o wysokości wynagrodzenia otrzymywanego w poszczególnych okresach zatrudnienia lub ubezpieczenia.
ZUS bierze pod uwagę tylko okresy pełnoetatowej pracy, niezależnie od tego, czy pracodawca był publiczny, czy prywatny. Praca w niepełnym wymiarze czasu pracy, nawet w warunkach szkodliwych, czy wykonywana na podstawie umowy zlecenia lub prowadzonej działalności gospodarczej, nie jest brana pod uwagę przy ustalaniu stażu pracy w specjalnych warunkach.
Wcześniejsza emerytura - jakie warunki?
Aby przejść na wcześniejszą emeryturę, należy spełnić kilka warunków:
- osiągnąć odpowiedni wiek emerytalny, który różni się w zależności od rodzaju wykonywanej pracy oraz płci,
- posiadać udokumentowany odpowiedni okres składkowy i nieskładkowy - 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn,
- posiadać udokumentowany staż pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze.
Ponadto nie uczestniczyć w otwartym funduszu emerytalnym lub złożyć wniosek poprzez Zakład Ubezpieczeń Społecznych o przekazanie zgromadzonych środków z OFE na konto budżetu państwa.
Kto nie może się ubiegać o wcześniejszą emeryturę?
Nie każdy, kto urodził się między 1948 a 1969 rokiem, może przejść na wcześniejszą emeryturę, nawet spełniając podstawowe wymagania wiekowe. Dotyczy to szczególnie osób pracujących w trudnych warunkach. Osoby na umowach zlecenie lub prowadzące własną firmę mają utrudnione uzyskanie wcześniejszej emerytury. ZUS może też nie uwzględnić okresów pracy w trudnych warunkach na część etatu. Także służba wojskowa nie zawsze jest brana pod uwagę przy obliczaniu emerytury za pracę w trudnych warunkach. ZUS może też pominąć dochody z chorobowego, macierzyństwa czy świadczenia rehabilitacyjne. Ponadto, niektóre świadczenia, takie jak rehabilitacyjne czy urlop zdrowotny, nie są wliczane do okresu składkowego.