rozwiń ›

W jakich sytuacjach ZUS ponownie przelicza emeryturę?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych może przeliczyć wysokość emerytury w tylko ściśle określonych sytuacjach. Jest to możliwe, gdy emeryt:

  • przy składaniu wniosku o przyznanie świadczenia nie dysponował wszystkimi dokumentami za okresy ubezpieczenia, które ZUS może uwzględnić przy obliczaniu świadczenia,
  • obecnie może udokumentować zarobki za lata przed przejściem na emeryturę lub zarobki, jakie uzyskiwał po przyznaniu świadczenia,
  • po przyznaniu świadczenia pracował lub opłacał składki na ubezpieczenia społeczne.
Reklama

Obserwuj kanał Dziennik.pl na WhatsAppie

Co w sytuacji, gdy emeryt nie ma nowych dokumentów?

Jeśli emeryt nie ma nowych dowodów i dokumentów, które mogą mieć wpływ na wysokość emerytury, to złożenie wniosku o ponowne przeliczenie świadczenia jest bezzasadne. Chociaż samo złożenie wniosku o przeliczenie emerytury (druk ERPO) nie gwarantuje jej podwyższenia, to w ostatnim czasie ZUS obserwuje wzrost liczby emerytów składających wnioski z dołączoną książeczką wojskową. Należy jednak pamiętać, że ZUS uwzględni książeczkę wojskową przy ponownym przeliczeniu emerytury tylko wtedy, jeśli spełnione są dwa warunki:

  • Książeczka wojskowa nie była wcześniej przedłożona: Oznacza to, że okres służby wojskowej nie został dotychczas uwzględniony w stażu ubezpieczeniowym, na podstawie którego naliczono emeryturę.
  • Lata służby wojskowej mogą mieć wpływ na wysokość emerytury: ZUS musi zweryfikować, czy uwzględnienie okresu służby wojskowej w stażu ubezpieczeniowym rzeczywiście spowoduje wzrost świadczenia.

Jeśli emeryt nie posiada nowych dowodów i dokumentów, które bezsprzecznie podnoszą wysokość emerytury, a książeczka wojskowa była już wcześniej przedłożona ZUS-owi, to złożenie wniosku o ponowne przeliczenie prawdopodobnie nie przyniesie oczekiwanego rezultatu.

Te dokumenty mogą się przydać

Od 1999 roku każdy ubezpieczony posiada w ZUS indywidualne konto, na którym gromadzone są informacje o wszystkich opłaconych składkach. Ułatwia to ustalanie świadczeń emerytalnych i innych świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Należy jednak pamiętać, że przed 1999 rokiem ZUS nie miał obowiązku prowadzenia indywidualnych kont. W związku z tym osoby, które chcą ustalić swój kapitał początkowy (czyli kwotę, od której naliczane są składki emerytalne), muszą dostarczyć dokumenty potwierdzające ich zatrudnienie i wysokość wynagrodzenia sprzed 1999 roku. Istnieją dwa rodzaje dokumentów, które mogą być pomocne:

1. Świadectwa pracy:

  • Dotyczące zakładów pracy zatrudniających powyżej 20 osób.
  • Ważne, ponieważ w takich zakładach składki na ubezpieczenia społeczne były odprowadzane bezimiennie za wszystkich pracowników łącznie.
  • Świadectwa pracy powinny zawierać informacje o dacie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, stanowisku pracy i wynagrodzeniu.
Reklama

2. Dokumenty o wynagrodzeniu:

  • Mogą to być na przykład paski płac, karty wynagrodzeń lub zaświadczenia o wysokości wynagrodzenia wystawione przez pracodawcę.

Osoby, które mają trudności ze znalezieniem dokumentów sprzed 1999 roku, mogą zwrócić się o pomoc do ZUS. Zakład może udzielić informacji o sposobach poszukiwania potrzebnych dokumentów i udostępnić formularze wniosków.

Dokumenty potwierdzające zatrudnienie i wysokość wynagrodzenia przed 1999 rokiem

Dokumenty, które umożliwiają przeliczenie emerytury to np.:

  • świadectwa pracy,
  • zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu.

W przypadku braku tych dokumentów do ZUS-u można dostarczyć dowody szczątkowe. Są nimi np. legitymacja ubezpieczeniowa z wpisami o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, umowy o pracę, angaże, listy płac uzyskane z archiwum lub jednostki, która przechowuje dokumentację zlikwidowanych zakładów pracy. To może być też książeczka wojskowa albo zaświadczenie wojskowej komendy uzupełnień. Mogą to być także wpisy w "książeczkowym" dowodzie osobistym np. o zatrudnieniu, czy dotyczące dzieci, legitymacje związków zawodowych, czy zeznania świadków (najlepiej byłych współpracowników).

Okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych można udokumentować zaświadczeniem z urzędu pracy, a okres pobierania stałego zasiłku z opieki społecznej, od którego były opłacone składki na ubezpieczenia społeczne - zaświadczeniem z ośrodka pomocy społecznej. Natomiast okres niewykonywania zatrudnienia z powodu opieki nad dzieckiem lub dziećmi można udowodnić na podstawie odpisu aktu urodzenia dziecka, lub odpisów aktów urodzenia dzieci.

Ponowne przeliczenie emerytury a studia przed 1999 rokiem

Ukończenie studiów przed 1999 rokiem może mieć wpływ na wysokość emerytury. Aby potwierdzić ten okres nauki, należy przedłożyć odpowiednie dokumenty. Najlepszym dowodem jest zaświadczenie z uczelni, zawierające datę rozpoczęcia i ukończenia studiów oraz programowy wymiar nauki. Alternatywą może być dyplom ukończenia studiów, o ile zawiera te dane. W przypadku braku wyżej wymienionych dokumentów - pomocny może okazać się indeks studenta, pod warunkiem że zawiera wpisy o dacie rozpoczęcia i ukończenia studiów oraz programowym wymiarze nauki.

Należy pamiętać, że do stażu emerytalnego można zaliczyć jedynie okres studiów na jednym kierunku, i to przed 1 stycznia 1999 roku Wymiar okresu studiów doliczany do stażu jest zgodny z programem nauczania. W przypadku braku wyżej wymienionych dokumentów ZUS może rozpatrzyć inne dowody potwierdzające okres studiów (np. legitymacja studencka, zaświadczenia z archiwum uczelni).

Okresy ubezpieczenia u małych przedsiębiorców

ZUS może automatycznie poświadczyć okresy ubezpieczenia u małych pracodawców (zatrudniających do 20 osób). Aby to zrobić, należy wypełnić Informację o okresach składkowych i nieskładkowych (formularz ERP-6) i podać w niej:

  • Okres zatrudnienia,
  • Nazwę zakładu pracy lub dane personalne pracodawcy (imię i nazwisko),
  • Adres zakładu pracy,
  • Numer konta płatnika (NKP) pracodawcy (o ile jest znany).

Numer NKP był nadawany przez ZUS przed 1999 rokiem. Można go sprawdzić w legitymacji ubezpieczeniowej, o ile pracodawca go tam podał. Jeśli nie pamiętamy numeru NKP lub nie posiadamy legitymacji ubezpieczeniowej, należy skontaktować się z ZUS. ZUS może poświadczyć ubezpieczenie tylko u tych pracodawców, którzy zgłaszali swoich pracowników do ZUS i odprowadzali składki ubezpieczeniowe.

Wypełniając formularz ZUS EKP, osoby, które samodzielnie opłacały składki na ubezpieczenie społeczne jako osoby prowadzące działalność gospodarczą lub współpracujące z taką osobą, zobowiązane są do podania następujących informacji:

  • Okres prowadzenia działalności lub współpracy: Należy wskazać dokładne daty, w których dana osoba prowadziła działalność gospodarczą lub współpracowała z innym przedsiębiorcą.
  • Adres prowadzenia działalności: W formularzu należy podać adres, pod którym prowadzona była działalność gospodarcza.
  • Numer konta płatnika składek (NKP): Należy wpisać numer konta bankowego, na które opłacane były składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu prowadzonej działalności lub współpracy.
  • Adres ZUS-u, do którego opłacane były składki przed 1999 rokiem: W przypadku opłacania składek przed 1999 rokiem, należy podać adres właściwego oddziału ZUS, do którego kierowane były płatności.