Podwyżka renty alkoholowej od 2026 roku. Komu przysługuje świadczenie?

Czym jest renta alkoholowa?

Renta alkoholowa to potoczne określenie renty z tytułu niezdolności do pracy, która może zostać przyznana osobom uzależnionym od alkoholu. Samo uzależnienie nie wystarcza do otrzymania świadczenia – kluczowe jest wykazanie, że choroba alkoholowa doprowadziła do poważnych schorzeń lub trwałych uszkodzeń organizmu.

Zgodnie z art. 12 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 1998 Nr 162 poz. 1118) niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. W tym:

• całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy;
• częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Takie też warunki musi spełniać osoba uzależniona, żeby przysługiwała jej renta alkoholowa.

Schorzenia spowodowane uzależnieniem od alkoholu, które mogą uprawniać do renty z tytułu niezdolności do pracy

Do renty z tytułu niezdolności do pracy mogą uprawniać schorzenia będące bezpośrednim skutkiem długotrwałego nadużywania alkoholu, o ile prowadzą do trwałego lub długotrwałego ograniczenia zdolności do wykonywania pracy zarobkowej. Kluczowe znaczenie ma w tym przypadku orzeczenie lekarza oraz kompletna dokumentacja medyczna potwierdzająca stan zdrowia. Wśród chorób i powikłań, które najczęściej są brane pod uwagę przez lekarzy orzeczników, wymienia się m.in.:

• marskość wątroby – nieodwracalne uszkodzenie narządu, często uniemożliwiające normalne funkcjonowanie zawodowe;
• encefalopatię wątrobową – powodującą zaburzenia neurologiczne i psychiczne;
• ostre i przewlekłe zapalenie trzustki, prowadzące do silnych dolegliwości bólowych i osłabienia organizmu;
• polineuropatię alkoholową – uszkodzenie nerwów skutkujące zaburzeniami czucia, osłabieniem mięśni i problemami z poruszaniem się;
• choroby sercowo-naczyniowe, takie jak kardiomiopatia alkoholowa czy niewydolność serca;
• zaburzenia psychiczne – m.in. depresję, stany lękowe, psychozy alkoholowe (np. zespół Korsakowa);
• nowotwory związane z alkoholem, np. raka wątroby, trzustki czy przełyku.

Coraz częściej uwzględniane są także konsekwencje psychologiczne uzależnienia, które w połączeniu z chorobami somatycznymi mogą w istotny sposób ograniczać zdolność do pracy i samodzielnego funkcjonowania.

Renta alkoholowa stała i okresowa – na czym polega różnica?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych może przyznać rentę z tytułu niezdolności do pracy w jednej z dwóch form:

• renta stała – przysługuje osobom, u których niezdolność do pracy została uznana za trwałą,
• renta okresowa – przyznawana wtedy, gdy lekarz orzecznik stwierdzi niezdolność do pracy na czas określony, nie dłuższy niż 5 lat.

W decyzji ZUS zawsze wskazany jest okres, na jaki świadczenie zostało przyznane. Po jego zakończeniu konieczne może być ponowne przejście badań i weryfikacja prawa do dalszego pobierania renty.

Ile wynosi renta alkoholowa w 2025 roku?

Wysokość renty jest ustalana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i zależy od tego, czy orzeczona została całkowita, czy częściowa niezdolność do pracy. Zarówno renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, jak i renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy podlegają corocznej waloryzacji. Od 1 marca 2025 roku kwoty świadczeń rentowych (w tym renty alkoholowej) wygadają następująco:

• 1878,91 zł w przypadku całkowitej niezdolności do pracy,
• 1409,18 zł w przypadku częściowej niezdolności do pracy.

Ile wyniesie renta alkoholowa w 2026 roku?

Kolejna podwyżka świadczeń emerytalnych i rentowych będzie miała miejsce 1 marca 2026 roku. Zgodnie z aktualnymi prognozami, podwyżki wyniosą około 4,9%. Oznacza to, że renty z tytułu niezdolności do pracy (w tym renta alkoholowa) wyniosą:

• 1970,98 zł w przypadku całkowitej niezdolności do pracy,
• 1478,23 zł w przypadku częściowej niezdolności do pracy.

Trzeba jednak pamiętać, że ostateczna wartość wskaźnika waloryzacji zostanie ustalona dopiero po publikacji pełnych danych statystycznych. Kluczowe znaczenie będą miały dwa komunikaty Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego – dotyczące średniorocznego wskaźnika inflacji za 2025 rok oraz realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2025 roku w porównaniu z 2024 rokiem.

Zgodnie z art. 94 ust. 1 pkt 1 ustawy o FUS, dane o inflacji GUS musi ogłosić do końca stycznia 2026 r., natomiast informacje o wzroście wynagrodzeń – najpóźniej do 7. dnia roboczego lutego, czyli do 10 lutego 2026 r.. Oznacza to, że dopiero w lutym 2026 roku poznamy ostateczny wskaźnik waloryzacji, który przesądzi o wysokości przyszłorocznych podwyżek świadczeń.

Jak ubiegać się o rentę alkoholową?

Aby starać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy, konieczne jest złożenie formularza ZUS-ERN – osobiście w placówce ZUS lub elektronicznie za pośrednictwem platformy PUE ZUS. Do wniosku trzeba dołączyć komplet dokumentów potwierdzających przebieg zatrudnienia oraz stan zdrowia, w tym m.in. druk ERP-6 dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych, świadectwa pracy oraz zaświadczenia o wynagrodzeniu i ubezpieczeniu. Niezbędne jest również aktualne zaświadczenie lekarskie OL-9 (wystawione nie wcześniej niż 30 dni przed złożeniem wniosku), a w razie braku pełnej dokumentacji medycznej – formularz OL-9A. Osoby pozostające w zatrudnieniu muszą dodatkowo przedłożyć wywiad zawodowy OL-10. Sprawę rozpatruje oddział ZUS właściwy ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy.