Rząd: Trzy nowe obowiązki pracodawców [Nowelizacja kodeksu pracy]

To wszystko od 1 stycznia 2025 r.

Zewnętrzny przejaw nowych przepisów:

Obowiązek nr 1) pracodawcy – eliminacja szkodliwych substancji z miejsca pracy (toluen, styren, etoksyetanol, nitrobenzen, tlenek węgla, bisfenol A, estry kwasu ftalowego czy metale – ołów, kadm, rtęć i ich związki).

Obowiązek nr 2) pracodawcy - to obowiązek rejestracji wszystkich rodzajów prac w kontakcie z poniżej wskazanymi substancjami oraz

Obowiązek nr 3) pracodawcy - prowadzenie rejestru pracowników zatrudnionych przy ww. pracach.

Jak będzie w 2025 r. po nowelizacji?

Po nowelizacji: „jeśli pracownik jest narażony na "działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym", pracodawca ma je zastąpić na mniej szkodliwe dla zdrowia lub zastosować "inne dostępne środki ograniczające stopień tego narażenia, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki".

Nowy rejestr prowadzony przez pracodawców

Pracodawca ma też rejestrować wszystkie rodzaje prac w kontakcie z tymi substancjami, a także prowadzić rejestr pracowników zatrudnionych przy tych pracach.

Pracownicy pracujący w kontakcie z substancjami reprotoksycznymi są zatrudnieni we wszystkich dziedzinach krajowej gospodarki, a przede wszystkim przy produkcji i stosowaniu pestycydów, produkcji i przetwórstwie tworzyw sztucznych, w przemyśle gumowym, farmaceutycznym, metalurgicznym, kosmetycznym, budownictwie, a także w placówkach ochrony zdrowia, w zakładach fryzjerskich, kosmetycznych i warsztatach samochodowych".

Jaki przepis zostanie zmieniony?

Rząd i parlament znowelizują art. 222 k.p. Przepis wprowadza takie reguły:

§ 1. W razie zatrudniania pracownika w warunkach narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, pracodawca zastępuje te substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne mniej szkodliwymi dla zdrowia lub stosuje inne dostępne środki ograniczające stopień tego narażenia, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.

§ 2. Pracodawca rejestruje wszystkie rodzaje prac w kontakcie z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, określonymi w wykazie, o którym mowa w § 3, a także prowadzi rejestr pracowników zatrudnionych przy tych pracach.

Jak będzie w 2025 r. po nowelizacji?

Po nowelizacji: „jeśli pracownik jest narażony na "działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym", pracodawca ma je zastąpić na mniej szkodliwe dla zdrowia lub zastosować "inne dostępne środki ograniczające stopień tego narażenia, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki".

Nowy rejestr prowadzony przez pracodawców

Pracodawca ma też rejestrować wszystkie rodzaje prac w kontakcie z tymi substancjami, a także prowadzić rejestr pracowników zatrudnionych przy tych pracach.

Pracownicy pracujący w kontakcie z substancjami reprotoksycznymi są zatrudnieni we wszystkich dziedzinach krajowej gospodarki, a przede wszystkim przy produkcji i stosowaniu pestycydów, produkcji i przetwórstwie tworzyw sztucznych, w przemyśle gumowym, farmaceutycznym, metalurgicznym, kosmetycznym, budownictwie, a także w placówkach ochrony zdrowia, w zakładach fryzjerskich, kosmetycznych i warsztatach samochodowych".

Harmonogram prac rządu

We wtorek, 16 kwietnia, rząd zajmie się projektem nowelizacji Kodeksu pracy w celu ochrony przed substancjami reprotoksycznymi. Ma ona wdrożyć dyrektywę w sprawie ochrony pracowników przed działaniem czynników rakotwórczych lub mutagenów, rozszerzoną o substancje reprotokstyczne.

Projekt nowelizacji Kodeksu pracy przygotowało Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Co to są substancje reprotoksyczne

Substancje reprotoksyczne mogą niekorzystnie wpływać na funkcje seksualne i płodność u dorosłych mężczyzn i kobiet, a także na rozwój potomstwa.

Nowelizacja ma wdrożyć znowelizowaną w marcu 2022 r. dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony pracowników przed działaniem czynników rakotwórczych lub mutagenów. Dyrektywa rozszerza wykaz szkodliwych czynników o substancje reprotoksyczne.

Według Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego (CIOP-PIB) substancje reprotoksyczne występujące w polskich przedsiębiorstwach to m.in. toluen, styren, etoksyetanol, nitrobenzen, tlenek węgla, bisfenol A, estry kwasu ftalowego czy metale – ołów, kadm, rtęć i ich związki. Na działanie tych substancji narażonych w Polsce jest wielu pracowników.

Zgodnie z projektem, jeśli pracownik jest narażony na "działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym", pracodawca ma je zastąpić na mniej szkodliwe dla zdrowia lub zastosować "inne dostępne środki ograniczające stopień tego narażenia, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki".

Pracodawca ma też rejestrować wszystkie rodzaje prac w kontakcie z tymi substancjami, a także prowadzić rejestr pracowników zatrudnionych przy tych pracach.