Czym są zwolnienia grupowe?
Zwolenia grupowe to szczególny tryb rozwiązania umów o pracę z pracownikami. Nie są oni przyczyną takiego stanu rzeczy, a odpowiedzialnym za taką decyzję jest pracodawca.
Aby zwolnienia nazwać grupowymi, konieczne jest łączne spełnienie trzech warunków:
- firma musi zatrudniać co najmniej 20 pracowników i nie jest tutaj istotne, czy są oni zatrudnienia na część etatu czy na cały etat. W tej liczbie mieści się każdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Nie zalicza się do niej pracowników tymczasowych;
- przyczyna zwolnienia musi leżeć po stronie pracodawcy/zakładu pracy, a nie pracowników, może to być na przykład likwidacja przedsiębiorstwa lub bankructwo;
- w okresie, który nie przekracza 30 dni, pracodawca zwalnia co najmniej 10 pracowników, gdy firma zatrudnia mniej niż 100 pracowników, 10 proc. pracowników, gdy zatrudnionych jest co najmniej 100, ale mniej niż 300 pracowników oraz 30 pracowników, gdy firma zatrudnia co najmniej 300 pracowników.
Zwolnienia grupowe – jak przebiegają?
Zwolnienia grupowe to proces regulowany, który przebiega w kilku krokach koniecznych do podjęcia przez pracodawcę. Pierwszym z nich jest zawiadomienie związków zawodowych o zamiarze zwolnień, a gdy nie ma ich w firmie – zawiadomić należy przedstawicieli pracowników. Przedsiębiorca musi poinformować o tym, jakie są przyczyny zwolnienia i przedstawić propozycję ich przeprowadzenia. Następnie zawiadamiany jest powiatowy urząd pracy i w tym przypadku również należy poinformować o przyczynach zwolnienia grupowego.
Kolejnym krokiem jest przeprowadzenie konsultacji z zakładowymi organizacjami związkowymi lub przedstawicielami pracowników – w sprawie zamiaru zwolnień grupowych i procedury ich wdrożenia w firmie. Po tym następuje zawarcie porozumienia ze związkami zawodowymi, a jeżeli się to nie uda lub takich związków w firmie nie ma – pracodawca musi ustalić w regulaminie zasady postępowania wobec pracowników, których obejmą zwolnienia grupowe. O porozumieniu lub regulaminie określającym sposób przeprowadzania zwolnień grupowych następnie należy poinformować powiatowy urząd pracy.
Ostatnim krokiem jest wręczanie pracownikom oświadczeń o rozwiązaniu umów o pracę oraz wypłaty odpraw pieniężnych z tego tytułu.
Ile wynoszą odprawy pieniężne z tytułu zwolnień grupowych?
Jeżeli w zakładzie pracy przeprowadzane są zwolnienia grupowe, pracownikom przysługują z tego tytułu odprawy pieniężne w wysokości:
- jednomiesięcznego wynagrodzenia, w przypadku kiedy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;
- dwumiesięcznego wynagrodzenia, w przypadku kiedy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;
- trzymiesięcznego wynagrodzenia, w przypadku kiedy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy powyżej 8 lat.
Są to minimalne wysokości odprawy, jednak pracodawca w przepisach wewnątrzzakładowych może ustalić wyższą jej wysokość.
Wysokość odprawy pieniężnej nie może przekroczyć 15-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu, w których został rozwiązany stosunek pracy.
Kto jest chroniony przez zwolnieniem grupowym?
W przypadku przeprowadzania w zakładzie pracy zwolnień grupowych nie można zwolnić pracowników objętych specjalną ochroną. Są to między innymi kobiety w ciąży i w trakcie urlopu macierzyńskiego, członkowie zarządu związku zawodowego, pracownicy, którym brakuje nie więcej niż 4 lata, aby osiągnąć wiek emerytalny, pracownicy przebywający na urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego czy ojcowskiego oraz pracownik, który został powołany do odbycia służby wojskowej, służby zastępczej, zasadniczej służby wojskowej bądź przeszkolenia wojskowego.