Przyznawanie zwolnień lekarskich jest uzależnione od uzasadnionego powodu choroby, który uniemożliwia pracownikowi wykonywanie obowiązków zawodowych. Od 1 grudnia 2018 roku istnieje możliwość składania elektronicznych zwolnień, które automatycznie trafiają do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) oraz pracodawców.
W ciągu roku pracownikowi przysługują 182 dni zwolnienia, czyli 6 miesięcy (chodzi o ciągłość zwolnienia lekarskiego wraz z weekendami), podczas którego wypłacany jest zasiłek chorobowy wynoszący 80% podstawy wymiaru, czyli przeciętnego wynagrodzenia w ostatnim roku. Wyjątek stanowią kobiety w ciąży i osoby chorujące na gruźlicę, którym przysługuje limit 270 dni.
Ciągłość zwolnienia lekarskiego
Z racji, że w Polsce obowiązuje tzw. ciągłość zwolnienia lekarskiego, weekendy i święta przypadające na czas zwolnienia wliczają się do ogólnej puli tych 182 dni. Aby okres zasiłkowy był liczony od nowa, przerwa pomiędzy chorobami (niezależnie od ich rodzaju, ponieważ liczy się niezdolność do pracy) musi wynosić przynajmniej 60 dni.
L4 na weekend
Jeśli choroba pracownika wymaga zwolnienia dłuższego niż 5 dni, nieuniknione jest pozostawanie na L4 przez weekend. Co ważne - nie ma przerwy w zwolnieniu lekarskim na weekend.
Od stycznia 2022 roku ciągłość (w tym L4 na weekend) jest utrzymana nawet w przypadku, gdy pracownik, z powodu choroby, był na zwolnieniu lekarskim do piątku, a następnie w poniedziałek ponownie potrzebował zwolnienia – nawet jeśli nowa dolegliwość nie miała związku z poprzednią chorobą.
W sytuacji, gdzie pracownikowi w piątek kończy się zwolnienie lekarskie np. z powodu anginy, a w poniedziałek złamie nogę i ponownie potrzebuje zwolnienia, te dwa dni między tymi zwolnieniami są wliczane do ogólnej puli (tzw. L4 wstecz).
Wynagrodzenie za L4 na weekend
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracownik otrzymuje wynagrodzenie za każdy dzień niezdolności do pracy, gdy jest na zwolnieniu lekarskim. Nawet jeśli zwolnienie obejmuje weekendy lub święta, pracownik ma prawo do wynagrodzenia za te dni.
Aktualnie pracodawca wypłaca wynagrodzenie chorobowe przez pierwsze 33 dni (lub 14 dni w przypadku pracowników powyżej 50. roku życia), a jego kwota zależy od przyczyny niezdolności do pracy. W przypadku choroby wynagrodzenie wynosi 80% podstawy wymiaru wynagrodzenia, natomiast w przypadku ciąży, wypadku w drodze do lub z pracy, lub konieczności przeprowadzenia specjalistycznych badań lekarskich związanych z kandydowaniem na dawcę komórek, lub narządów, pracownik otrzymuje 100 proc. wynagrodzenia.
Po przekroczeniu 33 dni (lub 14 dni) pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy, który obecnie wypłacany jest przez ZUS. Zasiłek ten, analogicznie do wynagrodzenia chorobowego, wynosi 80% (lub w określonych sytuacjach 100%) podstawy wymiaru wynagrodzenia.
Zwolnienie lekarskie na weekend. Czy to się opłaca?
Pracownik może być stratny w wynagrodzeniu za czas zwolnienia lekarskiego w weekend, a wynika to z zasady wypłaty 80 proc. podstawy w przypadku niezdolności do pracy z powodu choroby. Jednak istnieją wyjątki, takie jak zwolnienie lekarskie w ciąży, które uprawnia pracownicę do pełnego wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego w wysokości 100 proc. podstawy.
Podobnie, gdy zwolnienie lekarskie wynika z wypadku w drodze do pracy, z pracy lub przy pracy, pracownik ma prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego w wysokości 100 proc. podstawy.
Jeśli zwolnienie lekarskie obejmuje także dni, które są zazwyczaj wolne, takie jak weekendy, święta czy dni wolne w grafiku, pracownikowi także przysługuje wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy, w zależności od tego, do którego świadczenia jest uprawniony.
Takie postanowienie wynika bezpośrednio z artykułu 11 ustępu 4 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w przypadku choroby i macierzyństwa, powszechnie nazywanej ustawą zasiłkową. Zgodnie z tym przepisem "zasiłek chorobowy przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy". Przepis mówi o zasiłku, ale ma on także zastosowanie do wynagrodzenia chorobowego.