Te z pozoru proste kryteria są w praktyce trudne do zastosowania. Między innymi z tego powodu większe firmy zlecają wybór dostawcy PPK kancelariom prawniczym lub wiodącym brokerom. Trzeba jednak sobie uzmysłowić, że nawet te podmioty nie mają doświadczenia w selekcji instytucji finansowych pod kątem PPK, ponieważ jest to nowy system i mało kto wie, jak będzie działał w praktyce.

Instytucje finansowe, które uruchomiły PPK, już teraz otrzymują od pracodawców lub wybranych przez nich pośredników ankiety zawierające dziesiątki pytań o różne obszary ich działalności. Ich celem jest porównanie tych instytucji i ich ofert. Nie wszystkie ankiety zawierają jednak pytania, które mogą być pomocne w ocenie efektywności zarządzania aktywami.

Czy najtaniej to najlepiej?

Nawet doświadczony pośrednik nie zagwarantuje dobrego wyboru, a po uruchomieniu PPK to pracodawca będzie musiał kontrolować, czy umowa o zarządzanie jest właściwie wykonywana, a przede wszystkim, czy wyniki inwestycyjne funduszy są zadowalające. Nikt przecież nie chce, w przypadku złych wyników inwestycyjnych, tłumaczyć swoim pracownikom, że wybrał daną instytucję tylko dlatego, że pobierała, przykładowo, o ułamek procenta mniejszą opłatę za zarządzanie. Policzmy: przy płacy 4000 zł brutto i całkowitej składce 3,5%, opłata niższa o 0,1% przekładać się będzie w pierwszym pełnym roku programu na roczny koszt dla pracownika mniejszy o zaledwie 2 zł. Innym często stosowanym kryterium porównań są historyczne wyniki inwestycyjne. Wiele elementów utrudnia jednak takie porównanie: różnice prawne i statutowe między funduszami, polityka inwestycyjna, przyjęte benchmarki oraz duże zróżnicowanie opłat za zarządzanie i za wynik. Żadna instytucja finansowa nie może też dać gwarancji, że zarządzający, który zajmował się jakimś funduszem, osiągnie podobne wyniki w przyszłości, albo że w ogóle będzie zajmował się zarządzaniem funduszami PPK. Należy więc sprawdzić, jakie faktyczne zasoby kadrowe i organizacyjne będą przeznaczone do zarządzania funduszami PPK. Ważne staje się też poznanie procesu inwestycyjnego, który będzie zastosowany. Należy upewnić się, czy za spadkiem stawki opłat za zarządzanie nie idzie plan ograniczania zasobów dedykowanych zarządzaniu PPK.

Kolejnym parametrem oceny, o którym nie można zapomnieć, są dodatkowe koszty. O ile opłata za zarządzanie powinna wpływać na wysoką jakością zarządzania aktywami i wyniki inwestycyjne, o tyle inne koszty nie będą miały tak bezpośredniego przełożenia. Ustawa o PPK pozwala pokrywać z aktywów funduszy PPK koszty takie jak prowizje brokerskie, opłaty za prowadzenie rachunku pieniężnego, koszty przechowywania aktywów, opłaty rozliczeniowe, koszty depozytariusza i agenta transferowego. Warto zadbać o to, żeby były one jak najniższe, ponieważ większość z tych opłat w ogóle nie podnosi efektywności zarządzania, a tylko pomniejsza aktywa funduszu.

Zagranica będzie kluczowa

Następną kwestią, na którą trzeba zwrócić uwagę, jest doświadczenie danej instytucji w zarządzaniu aktywami zagranicznymi. Ustawa o PPK wymaga, aby fundusze PPK lokowały co najmniej 40 proc. części udziałowej w spółki z WIG20. W praktyce można oczekiwać, że będzie to bliżej 50 proc. Inwestycje różnych instytucji na rynku polskim będą więc mocno skorelowane. To, co może zdecydować o stopie zwrotu funduszy PPK, to ich aktywność na rynkach zagranicznych. Wiele firm jest częścią międzynarodowych grup finansowych. Warto jednak sprawdzić, czy know-how zagranicznych jednostek wspiera proces zarządzania aktywami w instytucji działającej w Polsce i czy polski zespół bierze udział w formułowaniu globalnej strategii inwestycyjnej. Ważne jest też określenie, ile osób zajmuje się zarządzaniem portfelem zagranicznym i jaka jest wysokość zarządzanych przez tę instytucję aktywów denominowanych w walutach obcych. Często bowiem jest tak, że w danej instytucji tylko jedna lub dwie osoby zajmują się rynkami zagranicznymi, a wielkość portfela zagranicznego jest niewielka.

Zadanie stojące przed pracodawcą nie jest więc łatwe. Wybierając instytucję finansową, starałbym się przede wszystkim określić, na ile PPK będzie dla niej priorytetowym biznesem. Wtedy można się spodziewać, że efektywność zarządzania aktywami będzie wysoka, a właśnie na to ustawa o PPK każe zwracać uwagę.

Partnerem Vademecum jest Aegon PTE S.A.















Samer Masri
członek zarządu i dyrektor inwestycyjny Aegon PTE