Jak przekazać darowiznę dziecku i nie płacić podatku? Kwota 36 120 zł to ważna granica

Podatek od darowizn – ogólne zasady

Podatek od darowizn co do zasady oblicza się od wartości nabytego majątku ponad kwotę wolną. Kwoty wolne obowiązujące obecnie (lipiec 2024 r.; jej wysokość może ulegać zmianom) to:

• 36 120 zł – jeżeli nabywcą (obdarowanym) jest osoba należąca do pierwszej grupy podatkowej,
• 27 090 zł – jeżeli nabywcą jest osoba należąca do drugiej grupy podatkowej,
• 5733 zł – jeżeli nabywcą jest osoba należąca do trzeciej grupy podatkowej.

ZOBACZ kanał Dziennik.pl na WhatsAppie

Do poszczególnych grup podatkowych zaliczani są:

• I grupa: małżonek, wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), pasierb, ojczym, macocha, rodzeństwo, teściowie, zięć, synowa.
• II grupa: zstępni rodzeństwa (np. dzieci siostry, wnuki brata), rodzeństwo rodziców (np. ciotki, wujowie), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych (np. mąż wnuczki).
• III grupa podatkowa: pozostali nabywcy

Co ważne, w ramach I grupy podatkowej funkcjonuje tzw. grupa 0. Należą do niej:

• małżonek,
• zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki),
• wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie),
• rodzeństwo,
• ojczym,
• macocha.

Darowizna między członkami tej grupy (a więc również przekazywanie darowizny przez rodziców dzieciom) może być całkowicie zwolniona z podatku. Jakie warunki trzeba spełnić, by tak się stało?

Przekazanie darowizny dziecku do kwoty 36 120 zł

W przypadku darowizn między rodzicami a dziećmi kwota wolna to 36 120 zł. Oznacza to, że jeśli rodzice przekażą dziecku pieniądze, przedmioty, nieruchomości itp., których wartość mieści się w tej kwocie, obdarowany nie będzie musiał płacić podatku. Nie ma też obowiązku zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego.

Trzeba jednak pamiętać, że jeśli do darowizn od tej samej osoby dochodzi kilkukrotnie, brana jest pod uwagę ich łączna wartość w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie (przekazana została ostatnia darowizna). Jeżeli wartość wszystkich darowizn tym przedziale czasu nie przekracza kwoty wolnej, obdarowane dziecko nie zapłaci podatku, nie trzeba też tego zgłaszać do urzędu skarbowego.

Przekazanie dziecku kilku darowizn o wartości powyżej 36 120 zł

Sprawa się komplikuje, jeśli suma wartości darowizn przekroczy kwotę wolną 36 120 zł. Również wtedy obdarowane dziecko może być zwolnione z podatku, ale pod warunkiem, że dokona zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Przykład: jeśli w latach 2019-2023 rodzice przekazali synowi kilka darowizn o łącznej wartości 35 tys. zł i 2024 r. roku przekażą kolejną, np. o wartości 2 tys. zł, oznaczać to będzie, że ich suma przekroczy kwotę wolną 36 120 zł. Syn powinien więc zgłosić darowizny do urzędu skarbowego.

W przypadku sumowania darowizn należy wziąć pod uwagę limit obowiązujący w dacie otrzymania ostatniej darowizny. Zgłoszenia należy dokonać na druku SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy od powstania obowiązku podatkowego (otrzymania ostatniej darowizny). Eksperci ostrzegają, że urzędy skarbowe podchodzą bardzo rygorystycznie do tego terminu. W przypadku jego przekroczenia może się okazać, że trzeba będzie nie tylko zapłacić podatek, ale również karę.

Przekazanie dziecku jednej darowizny o wartości powyżej 36 120 zł

Jeżeli rodzic przekaże dziecku jednorazowo darowiznę, której wartość przekracza 36 120 zł, należy ją również zgłosić do urzędu skarbowego w celu uniknięcia opodatkowania. Obowiązuje tu ten sam schemat co w opisanym wyżej przypadku: zgłoszenia należy dokonać na druku SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego (nabycia darowizny). Na druku wykazuje się nadwyżkę darowizny nad wskazaną kwotą zwolnienia.

Darowizna w postaci środków pieniężnych. O czym jeszcze trzeba pamiętać?

Jeśli darowizna obejmuje środki pieniężne, ich przekazanie nabywcy należy udokumentować dowodem przekazania na jego rachunek płatniczy albo rachunek prowadzony w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym. Innymi słowy: pieniądze powinny trafić na imienne konto obdarowanego lub zostać przekazane pocztą na jego nazwisko.

Jeśli kwota darowizny nie przekracza wysokości obowiązującej w grupie zerowej, teoretycznie nie ma takiego obowiązku. Prawnicy radzą jedną, by również w tym przypadku trzymać się tej zasady i mieć udokumentowaną wartość darowizn otrzymanych w poszczególnych latach. Może się bowiem okazać, że limit zostanie przekroczony i wówczas trzeba będzie zgłosić nabycie i zapłacić podatek od wartości przekraczającej kwotę wolną.