Dobrowolny ZUS 2025. Czy składki ZUS powinny być dobrowolne? Eksperci są jednogłośni

Dobrowolny ZUS 2025

Dobrowolny ZUS to propozycja zmian w systemie ubezpieczeń społecznych w Polsce, która budzi wiele dyskusji. Dobrowolny ZUS dotyczy przede wszystkim możliwości rezygnacji z obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne, szczególnie przez osoby prowadzące działalność gospodarczą. Koncepcja zakłada, że przedsiębiorcy mogliby samodzielnie decydować, czy i w jakiej wysokości chcą opłacać składki ZUS.

Argumenty za dobrowolnym ZUS-em: Zwolennicy tej zmiany argumentują, że dałaby ona większą swobodę przedsiębiorcom, zwłaszcza w trudnych okresach finansowych. Podkreśla się, że przedsiębiorcy mogliby inwestować zaoszczędzone środki w inne formy zabezpieczenia na przyszłość. Argumenty przeciw dobrowolnemu ZUS-owi: Krytycy obawiają się, że "dobrowolny ZUS" doprowadziłby do sytuacji, w której wiele osób na starość pozostałoby bez wystarczających środków do życia. Istnieje obawa, że obciążenie systemu emerytalnego spadłoby na barki państwa, co mogłoby prowadzić do jego niewydolności. Wielu ekspertów wskazuje na to, że dobrowolne składki, nie gwarantują wypłaty minimalnego świadczenia emerytalnego.

Kwestia dobrowolnego ZUS-u jest przedmiotem debaty publicznej i politycznej. W kampanii wyborczej w 2023 roku, niektóre ugrupowania polityczne, zapowiadały wprowadzenie takiego rozwiązania. Obecnie, w 2024 roku, trwają dyskusje nad wprowadzeniem częściowych rozwiązań, które umożliwiłyby przedsiębiorcom rezygnację z kilku składek ZUS w roku.

Dobrowolne ubezpieczenia w ZUS a dobrowolny ZUS

Należy odróżnić koncepcję dobrowolnego ZUS-u od istniejących dobrowolnych ubezpieczeń w ZUS. Obecnie, osoby, które nie podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom, mogą dobrowolnie przystąpić do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.Osoby prowadzące działalność gospodarczą, mają możliwość przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Dobrowolny ZUS w Polsce

Idea rezygnacji z obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne (w tym emerytalne) ZUS dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą zyskuje w Polsce zwolenników. Jednym z głównych propagatorów tego rozwiązania jest Konfederacja, która w obecnej kadencji sejmu przedstawiła projekt ustawy w tej sprawie. Uzasadniając swój postulat, partia argumentowała, że "wprowadzenie dobrowolnego ZUS-u poprawiłoby warunki prowadzenia firm, co pozytywnie wpłynęłoby na inicjatywy biznesowe i rozwój gospodarczy kraju".

Konfederacja, powołując się na badania Instytutu Badawczego IPC, sugeruje, że niemal 90 proc. przedsiębiorców mogłoby skorzystać z prywatnych ubezpieczeń. Krytycy dobrowolnego ZUS-u zwracają jednak uwagę na słabe rozpowszechnienie w Polsce renty dożywotniej, czyli wypłaty świadczeń przez prywatnych ubezpieczycieli do końca życia, nawet po wyczerpaniu kapitału. ZUS, ze względu na powszechność systemu, może oferować korzystniejsze warunki. Marek Woch, były zastępca rzecznika MŚP, a obecnie kandydat na prezydenta, jest silnie związany z ideą dobrowolnego ZUS-u. W poprzedniej kadencji był pełnomocnikiem projektu ustawy "Dobrowolny ZUS dla przedsiębiorców w Polsce".

Warto przypomnieć, że w 2023 roku idea dobrowolnego ZUS-u była obecna w programach wyborczych różnych ugrupowań politycznych, w tym Trzeciej Drogi, która proponowała takie rozwiązanie dla osób w trudnej sytuacji finansowej. Koalicja Obywatelska natomiast przedstawiła koncepcję "urlopu dla przedsiębiorców", umożliwiającego zwolnienie z opłacania składek ZUS przez jeden miesiąc w roku. To rozwiązanie, które weszło w życie pod koniec 2024 roku, spotkało się z krytyką ze strony ekonomistów i ekspertów ds. zabezpieczenia społecznego. Jeszcze większe kontrowersje wzbudziłaby propozycja całkowicie dobrowolnych składek ZUS dla osób samozatrudnionych.

Czy składki ZUS dla przedsiębiorców powinny być dobrowolne? Opinie ekspertów

Czy składki ZUS dla przedsiębiorców powinny być dobrowolne? Okazuje się, że większość ekonomistów jest przeciwna. "Rzeczpospolita" zapytała 25 ekonomistów o ich opinię na temat dobrowolności składek ZUS dla przedsiębiorców. Zdecydowana większość ekspertów (96 proc.) opowiedziała się przeciwko takiemu rozwiązaniu. 60 proc. z nich odpowiedziało "raczej nie", a 36 proc. "zdecydowanie nie". Tylko 4 proc. nie miało zdania w tej kwestii. Prof. Jan Hagemejer z Wydziału Nauk Ekonomicznych UW argumentuje, że nie ma powodu, aby jedna grupa społeczna (przedsiębiorcy) była uprzywilejowana w kwestii składek w porównaniu do innych grup.

Artykuł podkreśla, że propozycja dobrowolnego ZUS-u to jeden z głównych postulatów Konfederacji, która już wcześniej złożyła stosowny projekt w Sejmie. Jednak, prof. Marek Góra z SGH, współautor obecnego systemu emerytalnego, uważa to za "ekstremalnie nieracjonalny pomysł". Według niego, dobrowolny ZUS stworzyłby "instytucjonalną pułapkę", w którą wpadłaby znaczna część, a być może nawet większość osób, które zdecydowałyby się na taką opcję.

Krytyka dobrowolnego ZUS-u

Ekonomiści niemal jednogłośnie krytykują pomysł dobrowolnego ZUS-u dla przedsiębiorców. W ankiecie "Parkietu" żaden z ekspertów nie poparł tej idei. Większość uważa, że to bardzo zły pomysł, który doprowadzi do biedy wśród emerytów i obciąży budżet państwa. Eksperci podkreślają, że ludzie często nie potrafią oszczędzać na starość, a państwo nie może zostawić ich bez wsparcia.

Polecamy miesięczną subskrypcję cyfrową DGP - Pakiet Premium