Obowiązek składania planów budżetowych przez kraje UE
Wszystkie państwa członkowskie UE mają obowiązek składania planów budżetowych, które określają ich cele fiskalne, kluczowe reformy oraz planowane inwestycje. Kraje, które znajdują się w procedurze nadmiernego deficytu – jak Polska – muszą przedstawić dodatkowe kroki, które podejmą w celu zbilansowania budżetu. Mogą to zrobić w okresie cztero- lub siedmioletnim.
Główne założenia polskiego planu budżetowego
Polski plan budżetowy zakłada osiągnięcie poziomu długu publicznego poniżej 60% PKB oraz zmniejszenie deficytu sektora finansów publicznych do poziomu poniżej 3% PKB w ciągu czterech lat. Dodatkowo, w ramach dialogu z Komisją Europejską omawiano różnice w skali i tempie konsolidacji fiskalnej. Komisja Europejska rekomenduje Polsce coroczną redukcję deficytu na poziomie 0,82% PKB, ale polski plan zakłada nierównomierne rozłożenie tego procesu.
Nierównomierna redukcja deficytu w latach 2025–2028
Polska zamierza ograniczyć deficyt strukturalny o 0,25% PKB w 2025 roku, a większe zmniejszenie, średnio powyżej 1% PKB, ma nastąpić w latach 2026–2028. Jest to zgodne z rozporządzeniem dotyczącym procedury nadmiernego deficytu, które wymaga minimalnej redukcji deficytu o co najmniej 0,5% PKB rocznie. Polska przewiduje odchylenie od tego standardu z powodu wzrostu wydatków obronnych, które mają być skompensowane w kolejnych latach.
Koszty obrony narodowej a stan finansów publicznych
Polska argumentuje, że wyższe wydatki na obronność, wynikające z konieczności zapewnienia bezpieczeństwa narodowego i europejskiego, wpływają na wysokość deficytu. Rząd zauważa, że Polska ponosi jedne z najwyższych wydatków na obronność w UE i NATO, co w dłuższej perspektywie przyczynia się do wzmacniania bezpieczeństwa Europy. W związku z tym rząd podkreśla, że koszty te powinny być uwzględniane przez instytucje UE w kolejnych etapach procedury nadmiernego deficytu.
Kolejne kroki w ramach procedury nadmiernego deficytu
Komisja Europejska przekaże rekomendacje dla krajów objętych procedurą nadmiernego deficytu, a złożone plany budżetowe będą musiały zostać zatwierdzone przez Radę UE. Procedura nadmiernego deficytu uruchamiana jest, gdy deficyt przekracza 3% PKB lub dług publiczny jest wyższy niż 60% PKB.