GRZEGORZ KWAŚNIK: Czasami warto pokusić się o poszukiwanie dobrego pracownika i powierzyć to specjalistycznej firmie. Zlecanie rekrutacji wyspecjalizowanym firmom zewnętrznym ma sens wtedy, kiedy jest to dla pracodawcy bardziej opłacalne niż realizowanie jej samodzielnie oraz w przypadku, gdy rekrutowanie nowych pracowników wyłącznie własnymi siłami jest właściwie niemożliwe.
Czy każda firma, nawet zatrudniająca kilkanaście osób, może pozwolić sobie na taki sposób rekrutacji?
Poszukiwanie kandydatów do pracy wymaga znacznego wysiłku i nakładu czasu, a także przeszkolonego w tym zakresie personelu. Przedsiębiorstwa, nie dysponując tymi zasobami, decydują się więc na skorzystanie z usług firm headhunterskich. Wiąże się to oczywiście z kosztami, ale należy pamiętać, że rekrutowanie własnymi siłami również wymaga poniesienia kosztów wewnętrznych (np. w postaci obciążenia działu HR dodatkową pracą lub wyszkolenia zespołu do tego zadania). Natomiast firmy zewnętrzne nie tylko dysponują niezbędnymi zasobami (fachowcami, czasem, umiejętnościami), ale posiadają także knowhow, czyli wiedzę, jak takie zadanie zrealizować, oraz doświadczenie w tym zakresie. Nie bez znaczenia jest też specjalistyczne oprogramowanie, którym często się posługują, np. systemy pozwalające efektywnie zarządzać procesem rekrutacji oraz bazy danych, w których można wyszukać potencjalnych kandydatów.
Jakie są korzyści dla firmy z poszukiwania pracowników przez firmy headhunterskie?
Skorzystanie z usług firmy doradztwa personalnego może być opłacalne już w przypadku zapotrzebowania na pojedynczych pracowników, zwykle specjalistów w jakiejś dziedzinie. Jeśli jednak mamy do czynienia z otwarciem nowego przedsiębiorstwa, np. fabryki, które ma zatrudniać kilkaset osób, pomoc specjalistów z zewnątrz jest właściwie nieodzowna ze względu chociażby na ogrom pracy, jaki należy wykonać. Należy tu także podkreślić wagę stosowanych przez profesjonalistów metod selekcji i weryfikacji kandydatów, które pozwalają na optymalny dobór pracowników, co skutkuje mniejszą rotacją personelu, a zatem zmniejsza koszty pracodawcy.
W jaki sposób wyławia się najlepszych pracowników czy kadrę?
Klientami firm rekrutacyjnych są przedsiębiorstwa z bardzo różnych branż i o różnych profilach: produkcyjne, handlowe, usługowe. Zwykle są to przedsiębiorstwa dużej lub średniej wielkości, często zagraniczne, otwierające nowe inwestycje bądź obecne już w Polsce. Najczęściej zlecane są rekrutacje na stanowiska wysokiego szczebla (68 proc.), następnie niższy szczebel kierowników oraz specjaliści. Stanowiska najniższego szczebla obsadzane są z reguły samodzielnie przez pracodawców, wyjątkiem są wspomniane wcześniej rekrutacje masowe. Koszty rekrutacji przeprowadzonej przez firmę konsultingową ustalane są indywidualnie i zależą od wielu czynników: poziomu stanowiska, wymaganego zestawu kompetencji, sposobu poszukiwania kandydatów, zastosowanych narzędzi czy wreszcie od liczby osób, które mają zostać zatrudnione.
Trudno jednoznacznie określić wysokość ceny za taką usługę ze względu na mnogość wspomnianych wyżej uwarunkowań oraz różnice między poszczególnymi firmami rekrutacyjnymi. Niezależnie jednak od wielkości kosztów należy pamiętać, że w zamian klient otrzymuje profesjonalną usługę, wiarygodne informacje o kandydatach (oparte na różnorodnych źródłach, tj. wywiad, testy psychologiczne, merytoryczne lub kompetencyjne, zadania indywidualne lub grupowe, weryfikacja referencji) i wreszcie samych kandydatów, których być może samodzielnie nie byłby w stanie znaleźć. Dlatego warto na poniesione koszty spojrzeć jak na inwestycję, która zwróci się, kiedy nowo zatrudnieni pracownicy zaczną mieć swój wkład w rozwój przedsiębiorstwa i osiągane przez nie zyski.
Skąd zatem pochodzą kandydaci przedstawiani pracodawcom przez firmy rekrutacyjne?
Część z nich to osoby aktywnie poszukujące pracy (bezrobotne lub chcące zmienić pracę), które odpowiadają zwykle na ogłoszenia zamieszczane w prasie oraz na portalach internetowych. Jednak w obecnej sytuacji na rynku pracy, gdzie coraz więcej osób ma zatrudnienie i nie szuka nowego, bardzo ważnym źródłem specjalistów są poszukiwania bezpośrednie polegające na docieraniu do osób obecnie zatrudnionych, posiadających wymagane przez klienta kwalifikacje. Sposoby identyfikowania potencjalnych kandydatów zawierają się właśnie we wspomnianym wcześniej knowhow firm doradczych. Po zapoznaniu się z ofertą część takich osób decyduje się wziąć udział w rekrutacji na stanowisko, które wydaje im się interesujące, a o którym inaczej by się nie dowiedziały.
Jakie informacje musi podać firma poszukująca pracowników?
Na samym początku konieczne jest ustalenie, kogo dokładnie szukamy, innymi słowy - opracowanie profilu kandydata. W tym celu specjalista od rekrutacji zbiera od klienta komplet informacji o danym stanowisku, takich jak: zakres obowiązków, szczegółowe wymagania (kompetencje kluczowe i dodatkowe), miejsce w strukturze firmy, perspektywy rozwojowe, planowany poziom wynagrodzenia, dodatkowe bonusy i warunki zatrudnienia itp. Bardzo ważne są również dane dotyczące samej firmy: wielkość zatrudnienia i główny obszar działalności, jak jest postrzegana na rynku, co ją wyróżnia, co świadczy o jej atrakcyjności jako miejscu pracy. Pozwala to na uwiarygodnienie oferty w oczach kandydata i ułatwia zainteresowanie go ofertą.
Czy werbowanie pracowników przez firmy zewnętrzne jest kosztowne?
Zebranie szczegółowych informacji przed rozpoczęciem poszukiwań może mieć jeszcze inny efekt: po analizie profilu popartej wstępnym rozpoznaniem rynku może się okazać, że znalezienie poszukiwanych przez klienta specjalistów będzie mało prawdopodobne, ponieważ np. osoby o poszukiwanym zestawie umiejętności i doświadczenia są bardzo rzadko spotykane. Albo też owszem, takie osoby są dostępne, ale nie w założonym przedziale wynagrodzenia, nie warto zatem rozpoczynać kosztownego procesu rekrutacyjnego, skoro szanse, że zakończy się on sukcesem, są bardzo małe. Uzyskanie takiej informacji od specjalisty do spraw rekrutacji nie wiąże się na ogół z kosztami, a pozwala na zmianę założeń przed rozpoczęciem działań lub podjęcie decyzji o ich zaniechaniu. Efektem jest oszczędność czasu i pieniędzy skutkiem współpracy z profesjonalną firmą.
Grzegorz Kwaśnik, starszy konsultant Advisory Group TEST Human Resources, rekrutacja przez agencje doradztwa personalnego
