Od 1 października 2025 roku w Polsce zacznie obowiązywać system kaucyjny. Ta zmiana oznacza, że sklepy będą musiały zwracać klientom gotówkę za oddane opakowania. System obejmie plastikowe butelki (do 3 litrów), szklane butelki wielokrotnego użytku (do 1,5 litra) oraz puszki metalowe (do 1 litra). Kaucję zapłacisz przy kasie, kiedy kupujesz napój w opakowaniu z odpowiednim logotypem.

Jak działa nowy system? Ważne zasady

Nowe przepisy precyzują wiele aspektów działania systemu kaucyjnego. Oto najważniejsze punkty, o których musisz wiedzieć:

Reklama
  • Kaucja przy kasie: Kaucja zostanie doliczona do ceny napoju dopiero w momencie płatności przy kasie.
  • Wszystkie sklepy pobiorą kaucję: Każda jednostka handlowa sprzedająca napoje w opakowaniach objętych systemem, niezależnie od jej powierzchni, będzie pobierała kaucję. Liczy się produkt, nie profil sklepu.
  • Oznakowanie opakowań: Opakowania objęte systemem będą miały specjalne logotypy systemu kaucyjnego. Bez tego logo nie odzyskasz kaucji.
  • Zwrot bez paragonu: Nie musisz już trzymać paragonów. Kaucję odzyskasz, oddając opakowanie, bez konieczności okazywania dowodu zakupu.
  • Zwrot w dowolnym punkcie: Opakowania możesz zwracać w dowolnym punkcie zbiórki. Sklepy powyżej 200 m² mają obowiązek zbierania opakowań, a te mniejsze mogą przystąpić do systemu dobrowolnie.
  • Nie gnieć butelek: Nie zgniataj opakowań przed oddaniem. Muszą zachować swój kształt.
  • Punkty zbiórki w gminach: Każda gmina musi utworzyć co najmniej jeden stacjonarny punkt odbioru opakowań. Mogą to być miejsca poza sklepami.
Rewolucja w sklepach, nowy system kaucji. Ustawa przyjęta w Sejmie
Rewolucja w sklepach, nowy system kaucji. Ustawa przyjęta w Sejmie

Zobacz również

Ile dostaniesz za butelkę? Stawki kaucji

Nowe stawki kaucji są jasno określone:

  • Butelki PET (do 3 litrów): 50 groszy
  • Puszki metalowe (do 1 litra): 50 groszy
  • Butelki szklane wielokrotnego użytku (do 1,5 litra): 1 złotówka

System kaucyjny 2025

Wprowadzenie systemu kaucyjnego to odpowiedź na unijną dyrektywę SUP (dotyczącą zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko). System ma przynieść takie korzyści jak:

  • Zmniejszenie zaśmiecenia środowiska odpadami opakowaniowymi.
  • Znaczące zwiększenie poziom selektywnego zbierania i recyklingu odpadów. Firmy wprowadzające napoje na rynek będą musiały osiągnąć określone poziomy zbiórki (77 proc. od 2025 r. i 90 proc. od 2029 r.).
  • Butelki jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będą musiały zawierać co najmniej 25 proc. tworzyw pochodzących z recyklingu (od 2025 r.), a od 2030 r. aż 30 proc.
  • Stworzenie pozytywnych nawyków dotyczących segregowania odpadów wśród konsumentów.

Kto płaci za system?

Przedsiębiorcy wprowadzający napoje w opakowaniach będą finansować system kaucyjny. Poniosą koszty związane ze zbiórką, transportem opakowań, a także prowadzeniem ewidencji i rozliczaniem kaucji. System będzie również czerpał z niezwróconej kaucji oraz ze sprzedaży materiałów z recyklingu. Ustawa dopuszcza działanie kilku operatorów systemu kaucyjnego na rynku.

Co z opakowaniami bez logotypu?

Na rynku wciąż będą dostępne produkty wprowadzone przed startem systemu. Te opakowania nie będą miały logotypu systemu kaucyjnego. Oznacza to, że za nie nie zapłacisz kaucji i nie odzyskasz pieniędzy.

Firmy mają 3 miesiące od przystąpienia do systemu (nie później niż do 31 grudnia 2025 r.), aby zużyć zapasy produktów bez nowego logo. Opakowania bez oznakowania systemu kaucyjnego należy wyrzucać do żółtego pojemnika na odpady. Logo systemu kaucyjnego musi być wyraźne, widoczne, czytelne, trwałe i kontrastować z tłem etykiety.