ZUS jasno określa warunki, które musisz spełnić, aby otrzymać świadczenie uzupełniające:
- Wiek: Musisz mieć ukończone 18 lat.
- Niezdolność do samodzielnej egzystencji: Potrzebujesz orzeczenia, które potwierdza Twoją niezdolność do samodzielnej egzystencji. Może to być orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji, orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i samodzielnej egzystencji, lub orzeczenie o całkowitej niezdolności do służby i samodzielnej egzystencji.
- Dochód: Twój łączny dochód brutto z emerytur, rent czy innych świadczeń finansowanych ze środków publicznych (w tym zagranicznych) nie może przekraczać 2552,39 zł. Jeśli nie masz żadnych innych świadczeń, otrzymasz pełne 500 zł. Jeśli Twoje świadczenia mieszczą się w przedziale od 2052,39 zł do 2552,39 zł, wysokość świadczenia uzupełniającego będzie stanowić różnicę między 2552,39 zł a łączną kwotą Twoich świadczeń. Ważna uwaga: do kwoty 2552,39 zł nie wlicza się renty rodzinnej przyznanej dziecku, które stało się całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem 16. lub 25. roku życia (w czasie nauki).
- Miejsce zamieszkania i obywatelstwo: Musisz mieszkać w Polsce i posiadać polskie obywatelstwo. Jeśli jesteś obywatelem UE/EFTA/Szwajcarii, musisz mieć prawo pobytu lub stałego pobytu. Obywatele spoza UE/EFTA muszą mieć zalegalizowany pobyt w Polsce.
- Brak aresztu lub kary: Świadczenie nie przysługuje osobom tymczasowo aresztowanym lub odbywającym karę pozbawienia wolności, chyba że odbywają ją w systemie dozoru elektronicznego.
Jak złożyć wniosek i co do niego dołączyć?
Aby otrzymać świadczenie, musisz złożyć wniosek (druk ESUN). Możesz to zrobić osobiście w każdej placówce ZUS, wysłać pocztą lub elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. Wniosek może złożyć również przedstawiciel ustawowy, pełnomocnik lub opiekun faktyczny. Do wniosku dołącz:
- Orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji (lub inne równoważne, np. o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji). Jeśli ZUS już posiada takie orzeczenie w Twojej dokumentacji, nie musisz go dołączać.
- Dokument potwierdzający prawo i wysokość zagranicznych świadczeń, jeśli takie posiadasz.
- Jeśli nie masz aktualnego orzeczenia, dołącz zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza (nie wcześniej niż miesiąc przed złożeniem wniosku) oraz dokumentację medyczną. Możesz również dołączyć orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeśli je posiadasz.
- We wniosku podaj swoje dane identyfikacyjne, adresowe, informacje o innych otrzymywanych świadczeniach (polskich i zagranicznych) oraz o ewentualnym pobycie w areszcie lub zakładzie karnym.
Świadczenie uzupełniające. Termin decyzji
ZUS wydaje decyzję w ciągu 30 dni od wyjaśnienia wszystkich niezbędnych okoliczności (np. uprawomocnienia się orzeczenia). Jeśli nie masz innych świadczeń lub ich łączna kwota brutto nie przekracza 2052,39 zł, otrzymasz pełne 500 zł Jeśli Twoje świadczenia mieszczą się w przedziale od 2052,39 zł do 2552,39 zł, otrzymasz różnicę do kwoty 2552,39 zł. Świadczenie przysługuje od miesiąca, w którym spełnisz warunki, jednak nie wcześniej niż od miesiąca złożenia wniosku.
Pamiętaj, że masz obowiązek informować ZUS o wszelkich zmianach, które wpływają na prawo do świadczenia lub jego wysokość (np. uzyskanie nowego świadczenia, zwiększenie kwoty już pobieranych świadczeń, aresztowanie). Jeśli tego nie zrobisz, możesz zostać zobowiązany do zwrotu nienależnie pobranych kwot. Jeśli nie zgadzasz się z decyzją ZUS, masz prawo odwołać się do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych – za pośrednictwem ZUS, w ciągu miesiąca od otrzymania decyzji. Złożenie odwołania i postępowanie sądowe są bezpłatne.
Świadczenie uzupełniające 2025, 2026. Czy będzie podwyżka progu?
Świadczenie uzupełniające, czyli 500 plus dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, podlega waloryzacji, co oznacza wzrost kwoty miesięcznego progu dochodowego uprawniającego do niego. Od 1 marca 2025 roku próg ten wynosi 2552,39 zł, co oznacza wzrost o 133,06 zł w porównaniu z poprzednim okresem. W 2026 próg również będzie podniesiony.