“Czternastka” jest jednorazowym świadczeniem, zwykle wypłacanym przez ZUS. Aby je otrzymać, nie trzeba składać żadnego wniosku. Środki są przyznawane “z urzędu”. Na pełną kwotę, czyli 1780,96 zł mogą liczyć osoby, których podstawowe świadczenie nie przekracza 2900 zł brutto. W tym przypadku obowiązuje mechanizm “złotówka za złotówkę”, co oznacza, że przy większym świadczeniu podstawowym, 14. emerytura jest odpowiednio pomniejszona.
Kto otrzyma w tym roku 14. emeryturę?
Zgodnie z ustawą, dodatkowe świadczenie roczne przysługuje osobom, które mają prawo m.in. do emerytury, renty, renty socjalnej oraz świadczenia przedemerytalnego. “Czternastka” nie zostanie wypłacona, jeśli prawo do otrzymywania wymienionych świadczeń zostało zawieszone.
O ile emeryturę można otrzymać dopiero po przekroczeniu ustawowego wieku (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn), o tyle renta przysługuje nawet dzieciom. Według danych ZUS w Polsce żyje ponad 2 mln rencistów. Większość z nich otrzymuje tzw. rentę rodzinną. Pozostałym przysługuje renta z tytułu niezdolności do pracy lub inne rodzaje świadczenia. Obie grupy otrzymają we wrześniu 14. emeryturę.
Czym jest renta rodzinna i jaką kwotę 14. emerytury otrzymają beneficjenci?
Renta rodzinna jest świadczeniem przysługującym członkom rodziny po zmarłym, który miał przed śmiercią ustalone prawo do emerytury/renty z tytułu niezdolności do pracy lub był osobą ubezpieczoną, spełniającą warunki do przyznania emerytury lub renty. Ewentualnie mógł pobierać zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Renta rodzinna przysługuje żonie lub mężowi, dzieciom własnym zmarłego, dzieciom przysposobionym, wnukom, rodzeństwu, innym dzieciom i rodzicom, po spełnieniu określonych warunków.
Wysokość renty rodzinnej zależy od liczby osób, które są do niej uprawnione oraz od wysokości świadczenia emerytalnego, które małżonek pobierał za życia. Jej minimalna wartość to 1780,96 zł brutto.
- Jeśli beneficjentem jest tylko jedna osoba, otrzyma 85 proc. świadczenia przysługującego zmarłemu.
- Jeśli do renty uprawnione są dwie osoby, otrzymają 90 proc. świadczenia.
- Jeśli uprawnione są trzy lub więcej osób, otrzymają 95 proc. świadczenia.
Niezależnie od tego, jaka jest liczba beneficjentów, przysługuje tylko jedno świadczenie. To samo dotyczy 14. emerytury. Do każdej renty rodzinnej przypisana jest tylko jedna “czternastka”. Przy większej liczbie beneficjentów musi ona zostać proporcjonalnie rozdzielona. Dodatkowe świadczenie roczne jest wypłacane razem z rentą.
Renta socjalna
14. emeryturę otrzymają także osoby pobierające rentę socjalną. To świadczenie przysługuje osobom pełnoletnim, które mają całkowitą niezdolność do pracy spowodowaną naruszeniem sprawności organizmu w okresie dzieciństwa, w czasie nauki w szkole wyższej przed ukończeniem 25. roku życia lub w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej. Renta socjalna jest przyznawana na stałe lub na pewien okres. Świadczenie może być łączone z rentą rodzinną, jednak ich suma nie może przekraczać dwukrotności kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. W przeciwnym wypadku wysokość pierwszego świadczenia zostanie obniżona.
Renta z tytułu niezdolności do pracy
“Czternastka” przysługuje zarówno osobom, które mają całkowitą, jak i częściową niezdolność do pracy z powodu stanu zdrowia. W pierwszym przypadku renta z tego tytułu wynosi 1780,96 zł brutto. W drugim jest to 75 proc. tej kwoty, czyli 1335,72 zł brutto. Aby otrzymać rentę, wymagany jest określony okres składkowy i nieskładkowy. Jest on uzależniony od wieku osoby, w jakim powstała niezdolność do pracy. Jeśli było to przed 20. rokiem życia, wymagany jest 1 rok. Od 20. do 22. roku życia są to 2 lata, od 22. do 25. roku życia 3 lata, od 25. do 30. roku życia 4 lata, zaś powyżej 30. roku życia 5 lat.
W tym roku 14. emerytura ma trafić do 8,9 mln osób. Około 6,4 mln beneficjentów może liczyć na pełną wysokość. Reszta otrzyma odpowiednio pomniejszone świadczenie. Środki trafią na konta we wrześniu.