Z projektu, który trafił do konsultacji, wynika, że druga waloryzacja rent i emerytur zostanie przeprowadzona, jeśli inflacja w pierwszym półroczu przekroczy 5 proc. W projekcie ustawy czytamy, że druga podwyżka emerytur ma na celu ochronę najbardziej potrzebujących emerytów i rencistów przed skutkami wzrostu cen, będąc interwencją wobec wysokich cen towarów i usług konsumpcyjnych w trakcie roku. Warto zaznaczyć, że projektowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Czy w tym roku odbędzie się druga waloryzacja? Według prognoz NBP nie tylko w obecnym roku, ale także w kolejnych trzech latach inflacja może nie osiągnąć wymaganego poziomu 5%. Obecnie tempo wzrostu cen zwalnia. Według wstępnych danych Głównego Urzędu Statystycznego inflacja za styczeń wyniosła 3,9%.
Kiedy druga waloryzacja rent i emerytur?
Rząd planuje, że druga waloryzacja będzie miała miejsce corocznie 1 września, pod warunkiem przekroczenia wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszej połowie roku danego roku o więcej niż 105%. W związku z tym GUS będzie zobowiązany do publikowania danych na ten temat do 15 lipca.
Co zakłada projekt o drugiej waloryzacji?
W projekcie sugerowano, że do wskaźnika dodatkowej waloryzacji należy wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych za pierwsze półrocze danego roku, pod warunkiem przekroczenia go o więcej niż 105 proc. Ten wzrost miałby być dodatkowo zwiększony o co najmniej 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w pierwszym półroczu roku. Co do wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych, rozważano jego oparcie na wskaźniku dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów lub na ogólnym wskaźniku dla wszystkich gospodarstw, jeśli ten drugi byłby wyższy od wskaźnika dla emerytów i rencistów.
W projekcie zostało ustalone, że w latach 2024 i 2025, w przypadku realizacji dodatkowej waloryzacji, planuje się uwzględnić we wskaźniku dodatkowej waloryzacji wzrost na poziomie 20 proc. realnego wzrostu wynagrodzeń za pierwsze półrocze danego roku.
W projekcie zaznaczono, że dodatkowa waloryzacja będzie przypominać proces waloryzacji rocznej. Polegać będzie na pomnożeniu kwoty świadczenia oraz jego podstawy wymiaru, ustalonej na 31 sierpnia danego roku, przez wskaźnik dodatkowej waloryzacji. Dodatkowa waloryzacja będzie obejmować emerytury i renty przyznane przed terminem jej przeprowadzenia.
Co z 13. i 14. emeryturami?
Dodatkowa waloryzacja, która miałaby być przeprowadzana we wrześniu, nie wpłynie na wysokość tzw. 13. emerytury. Natomiast może mieć wpływ na wysokość następnego dodatkowego rocznego świadczenia, znanego jako tzw. 14. emerytura, pod warunkiem że Rada Ministrów ustali w rozporządzeniu, że miesiącem wypłaty "czternastki" będzie miesiąc po wrześniu danego roku.
W uzasadnieniu projektu resort wskazał, że szacowany koszt dodatkowej waloryzacji od 1 września, przy założonym hipotetycznym wskaźniku na poziomie 106%, wynosi około 13,5 mld zł. Ta kwota obejmuje również skutki finansowe związane z waloryzacją "czternastki".