Jak informuje ekspert emerytalny i rynku pracy w HRK Payroll Consulting, Oskar Sobolewski na portalu money.pl, projekt ten dotyczy ustalenia wysokości emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ustalonych w czerwcu w latach 2009-2019 oraz rent rodzinnych po ubezpieczonych, którym ustalono emerytury w czerwcu w latach 2009-2019.

Projekt w sprawie emerytur czerwcowych

Pierwotnie planowano, że nowe przepisy wejdą w życie 1 lipca 2025 roku, ale termin ten został przesunięty. ZUS wypłaci wyrównanie za okres od 1 lipca 2025 roku do dnia, w którym emerytura zostanie przeliczona według nowych zasad.

Reklama

Co to oznacza dla emerytów?

Oznacza to, że emeryci otrzymają różnicę między nową, wyższą emeryturą a dotychczas wypłacanym świadczeniem. Nowe przepisy mają na celu naprawienie sytuacji osób, które przeszły na emeryturę w czerwcu w latach 2009-2019. W tym okresie, ze względu na specyficzny sposób obliczania świadczeń, emerytury były niższe niż w innych miesiącach. Nowe regulacje mają wyrównać te różnice i zapewnić sprawiedliwe świadczenia.

Zgodnie z nowymi zasadami obliczania emerytur, osoby przechodzące na emeryturę w czerwcu mogą otrzymać niższe świadczenia niż te, które przeszły na emeryturę w maju tego samego roku. Wynika to z różnic w sposobie waloryzacji składek emerytalnych i kapitału początkowego.

Reklama

Różnice w sposobie waloryzacji składek emerytalnych i kapitału początkowego

  • Waloryzacja kwartalna vs. roczna: Składki emerytalne i kapitał początkowy osób przechodzących na emeryturę w kwietniu lub maju są zwykle objęte wyższymi wskaźnikami waloryzacji kwartalnej. Natomiast emerytury przyznawane w czerwcu są ustalane na podstawie wskaźnika waloryzacji rocznej, który zazwyczaj jest niższy.
  • Podstawa obliczania wskaźnika waloryzacji: Zarówno roczny, jak i kwartalny wskaźnik waloryzacji składek jest obliczany na podstawie wzrostu przypisu składek na ubezpieczenie emerytalne.
  • W rezultacie, wskaźnik waloryzacji składek za pierwszy kwartał zazwyczaj przewyższa roczny wskaźnik waloryzacji. Im większa jest ta różnica, tym bardziej opłacalna jest kwartalna waloryzacja w porównaniu z roczną. Z tego powodu, złożenie wniosku o emeryturę w czerwcu może być mniej korzystne niż w pozostałych miesiącach drugiego kwartału. Podobnie, renty rodzinne przyznane w czerwcu mogą być niższe niż te przyznane w innych miesiącach roku.

Specjalne, tymczasowe rozwiązanie dla niektórych osób

Jak przypomina ekspert Oskar Sobolewski, w 2020 roku rząd wprowadził specjalne, tymczasowe rozwiązanie dla osób, które przeszły na emeryturę lub otrzymały rentę rodzinną w czerwcu tego roku. Aby emerytury i renty rodzinne przyznane w czerwcu 2020 roku nie były niższe niż te przyznane w maju 2020 roku, zastosowano korzystniejszy sposób waloryzacji składek. Oznacza to, że składki, które stanowią podstawę do obliczenia wysokości emerytury, zostały zaktualizowane w taki sam sposób, jakby emerytura była przyznawana w maju 2020 roku.

Celem tej zmiany było zapewnienie, że osoby, które przeszły na emeryturę w czerwcu 2020 roku, nie stracą na wysokości swojego świadczenia. Problem czerwcowych emerytur został rozwiązany ustawą z czerwca 2021 roku. Jednak dotyczy ona tylko osób, które przeszły na emeryturę od 2021 roku. Zmiany te weszły w życie 18 września 2021 roku i obejmują emerytury przyznane w czerwcu 2021 roku oraz w kolejnych latach. Ustawa ta wprowadziła na stałe rozwiązanie, które zastosowano jednorazowo w 2020 roku. Zmiana dotyczyła również rent rodzinnych.

Jednak ustawa z 2021 roku nie przewiduje możliwości ponownego ustalenia wysokości emerytury dla osób, które otrzymały emeryturę w czerwcu w latach 2009–2019. Przyjęto zasadę, że nowe przepisy dotyczą tylko osób, które przechodzą na emeryturę od czerwca 2021 roku. Dlatego konieczne jest przygotowanie nowych przepisów, które rozwiążą sytuację osób z lat 2009–2019. Projekt ustawy, o którym mowa, ma na celu naprawienie niesprawiedliwości dotyczącej osób, które przechodziły na emeryturę w czerwcu w latach 2009-2019. W tym okresie osoby te otrzymywały niższe świadczenia w porównaniu do osób przechodzących na emeryturę w innych miesiącach.

Ponowne przeliczenie wysokości emerytur i rent z lat 2009-2019

Nowe przepisy mają na celu ponowne przeliczenie wysokości:

  • Emerytur przyznanych w czerwcu w latach 2009-2019: Dotyczy to emerytur przyznanych na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
  • Rent rodzinnych: Obejmuje to renty rodzinne przysługujące uprawnionym osobom po ubezpieczonych, którzy otrzymali emerytury w czerwcu w latach 2009-2019.
  • Rent rodzinnych po zmarłych ubezpieczonych: Dotyczy to rent rodzinnych przysługujących uprawnionym osobom po ubezpieczonych, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn) i zmarli w czerwcu w latach 2009-2019, nie mając przyznanego prawa do emerytury.

ZUS automatycznie przeliczy świadczenia, bez konieczności składania wniosków

Najnowsza wersja projektu ustawy, datowana na marzec 2025 roku, wprowadza regulację, zgodnie z którą Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) automatycznie, w ciągu trzech miesięcy od wejścia w życie ustawy (planowane na 1 stycznia 2026 roku), dokona ponownego ustalenia wysokości emerytur i rent rodzinnych dla osób uprawnionych. Innymi słowy, ZUS dokona z urzędu ponownego przeliczenia świadczeń.

Początkowo planowano, że nowe zasady obliczania emerytur i rent rodzinnych wejdą w życie 1 lipca 2025 roku. Jednak, ze względu na konieczność uwzględnienia kosztów tych zmian w budżecie państwa na 2026 rok, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) zdecydowało o przesunięciu daty wejścia w życie ustawy na 1 stycznia 2026 roku. Oznacza to, że osoby uprawnione do emerytury lub renty rodzinnej otrzymają świadczenia w nowej, korzystniejszej wysokości od 1 stycznia 2026 roku, a nie jak wcześniej zakładano od 1 lipca 2025 roku.

ZUS automatycznie dostosuje wysokość świadczeń i wyrówna różnicę

Zdecydowano także, że ZUS automatycznie dostosuje wysokość świadczeń. Ponadto, ZUS wyrówna różnicę między nową a dotychczasową kwotą świadczeń za okres od 1 lipca 2025 roku (pierwotna data wejścia w życie ustawy) do momentu, gdy nowe świadczenie zostanie ustalone. Podsumowując, projekt ustawy gwarantuje, że nowo obliczona emerytura lub renta rodzinna nie będzie niższa od dotychczas wypłacanej. Autor pozytywnie ocenia projekt, podkreślając, że uwzględniono jego postulat dotyczący automatycznego przeliczenia świadczeń przez ZUS, bez konieczności składania wniosku przez uprawnionych. Zaznacza jednak, że w trakcie konsultacji i dalszych prac legislacyjnych projekt może ulec zmianom.

Polecamy kompleksowy poradnik "Kodeks pracy 2025"