Zgodnie z obecnymi przepisami, wiek emerytalny w Polsce wynosi 65 lat dla mężczyzn i 60 lat dla kobiet, z pewnymi wyjątkami dotyczącymi niektórych zawodów. Aby otrzymać minimalną emeryturę, niezbędne jest również posiadanie odpowiedniego stażu pracy: 20 lat dla kobiet oraz 25 lat dla mężczyzn. Osoby, które nie posiadają wymaganego stażu pracy, nie mają prawa do emerytury minimalnej. Wysokość ich świadczenia emerytalnego będzie uzależniona od wysokości składek zgromadzonych na indywidualnym koncie.
Obserwuj kanał Dziennik.pl na WhatsAppie
Co wpływa na wysokość emerytury?
Wysokość świadczenia emerytalnego jest bezpośrednio zależna od wielkości zgromadzonego kapitału na indywidualnym koncie emerytalnym. Na ten kapitał składają się zwaloryzowane składki emerytalne, zwaloryzowany kapitał początkowy oraz środki przeniesione z Otwartego Funduszu Emerytalnego. Dodatkowo, na wysokość świadczenia ma wpływ średnia długość życia, co uwzględniają tablice publikowane przez GUS.
Jak ustalany jest staż pracy do emerytury?
Staż pracy, istotny przy ustalaniu wysokości emerytury, obejmuje nie tylko okresy zatrudnienia, ale również okresy nauki, pobierania zasiłków oraz niektóre inne świadczenia. Na staż pracy składają się zsumowane okresy składkowe (za pracownika odprowadzano składki emerytalne) i nieskładkowe, czyli między innymi:
- okresy zatrudnienia w ramach umowy o pracę,
- okresy zatrudnienia za granicą,
- prowadzenie gospodarstwa rolnego (a także praca w gospodarstwie prowadzonym przez małżonka),
- czas nauki i okres studiowania (doliczenie maksymalnie 8 lat do stażu pracy przy określonych warunkach), studia doktoranckie,
- okresy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, pobierania stypendium na czas szkolenia dla osób bezrobotnych i odbywania stażu,
- czas czynnej i zawodowej służby wojskowej,
- czas, o który skrócono okres wypowiedzenia, jeśli doszło do niego z winy pracodawcy, a pracownik otrzymał za ten okres odszkodowanie,
- okresy przebywania na urlopie wychowawczym, macierzyńskim, wypoczynkowym,
- okresy pobierania świadczenia chorobowego, rehabilitacyjnego, powypadkowego,
- okresy, za które sąd przyznał wynagrodzenie pracownikowi przywróconemu do pracy (jeśli pracownik podjął potem pracę).
Do stażu pracy przy wyliczaniu emerytury wlicza się:
- 3 lata po ukończeniu zasadniczej szkoły zawodowej,
- 4 lata po ukończeniu liceum,
- 5 lat po ukończeniu technikum lub średniej szkoły zawodowej,
- 6 lat po ukończeniu szkoły policealnej,
- 8 lat po ukończeniu szkoły wyższej.
Te okresy nie sumują się. Do stażu pracy wlicza się tylko najdłuższy okres nauki – liceum albo studia. Nawet jeśli ktoś łączył naukę z pracą, to do obliczeń bierze się ten okres, który jest korzystniejszy dla pracownika. Studia wyższe, studia doktoranckie oraz aspirantura naukowa mogą zostać zaliczone do tzw. okresów nieskładkowych, które zwiększają ogólny staż pracy. Warunkiem jest ukończenie tych studiów oraz prowadzenie ich na jednym kierunku, zgodnie z planem studiów. Maksymalnie do stażu pracy można doliczyć 8 lat nauki.
Których lat nie wlicza się do stażu pracy?
Do stażu emerytalnego zalicza się wyłącznie okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Nie są brane pod uwagę lata pracy wykonywanej na podstawie umów cywilnoprawnych, takich jak umowy zlecenia czy o dzieło, a także okresy prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto nie wlicza się do stażu emerytalnego okresów przebywania na urlopach bezpłatnych.
Jak sprawdzić staż pracy?
Informacja o stażu pracy jest dostępna zarówno w oddziałach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jak i w Platformie Usług Elektronicznych ZUS. Jednak uzyskanie tych danych wymaga złożenia stosownego wniosku w formie formularza US-7. Po złożeniu wniosku o wydanie zaświadczenia o przebiegu opłacanych składek Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma obowiązek rozpatrzyć go w terminie nie dłuższym niż 7 dni. Wystawione zaświadczenie możemy odebrać osobiście w placówce ZUS, drogą elektroniczną za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS lub tradycyjnie, listownie.