Choć wielu rolników przez lata opłacało składki do dwóch systemów – ZUS i KRUS – nie wszyscy mogą dziś pobierać dwie emerytury. Problem najbardziej dotyka najstarszych seniorów, którzy czują się pominięci przez przepisy. Jak wynika z najnowszej odpowiedzi Ministerstwa Rolnictwa, na zmiany nie ma jednak co liczyć. Kto może otrzymać podwójną emeryturę, a kogo to ominie?
Kto może dostać podwójną emeryturę? Kluczowa jest data urodzenia
Obowiązujące przepisy są jasne: podwójna emerytura jest możliwa dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., o ile spełnią określone warunki, w tym przede wszystkim 25-letni okres ubezpieczenia rolniczego. To właśnie ta data graniczna decyduje, czy senior może otrzymać dwa niezależne świadczenia.
W opinii wielu starszych rolników jest to rozwiązanie niesprawiedliwe. Zwłaszcza dla tych, którzy przez lata łączyli pracę zawodową z prowadzeniem gospodarstwa i płacili składki do obu systemów – ale z powodu wcześniejszej daty urodzenia nie mogą skorzystać z dwóch świadczeń.
Dwuzawodowcy bez prawa do dwóch świadczeń?
Na ten problem zwrócił uwagę wiceminister obrony narodowej Cezary Tomczyk, opisując sytuację tzw. dwuzawodowców – osób urodzonych przed 1949 rokiem, które były ubezpieczone jednocześnie w ZUS i w KRUS.
Tomczyk przypomniał, że "nie każdy rolnik, który zmieniał rodzaj działalności zarobkowej i w związku z tym był objęty zarówno ZUS-em i KRUS-em, może otrzymać dwie emerytury z obu systemów". Jak zaznaczył:
"Wszystko zależy od tego, kiedy się urodził. Osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r. są objęte zasadą odrębności systemów ubezpieczeń, czyli mogą pobierać dwie emerytury z ZUS i KRUS. Natomiast osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r. mają prawo do wypłaty tylko jednego rodzaju świadczenia".
Wiceminister wskazał też przypadki skrajnych nierówności. Jak podkreślił:
"Jeden z moich rozmówców urodził się o dwa miesiące za wcześnie, by móc pobierać emerytury z obu organów, tym samym świadczenie to jest niższe niż byłoby, gdyby urodził się później, co jest dla niego wyjątkowo krzywdzące".
Resort rolnictwa: zmian nie będzie
Interpelacja Tomczyka trafiła do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Odpowiedź szefa resortu, Stefana Krajewskiego, nie pozostawiła złudzeń. Minister wprost potwierdził, że rząd nie planuje zmian w przepisach dotyczących emerytur rolniczych dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 roku. Jak wyjaśnił, takie osoby mają już zaliczone okresy ubezpieczenia z tytułu pracy w rolnictwie oraz poza nim do ustalonego świadczenia.
Według resortu, różne zasady wynikają z reformy systemu emerytalnego z 1999 roku, która wprowadziła nowe reguły naliczania świadczeń.
Jakie zasady obowiązują najstarszych rolników?
Minister Krajewski przypomniał, że dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r. prawo do emerytury rolniczej przysługuje, jeśli:
ukończyły wiek emerytalny (60 lat kobiety, 65 lat mężczyźni),
podlegały ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez minimum 25 lat.
Do tego okresu wlicza się m.in.:
- ubezpieczenie społeczne rolników w latach 1983–1990,
- prowadzenie gospodarstwa lub pracę w nim po ukończeniu 16 roku życia przed 1983 r.
- oraz inne okresy wymagane zgodnie z przepisami emerytalnymi.
A jak to wygląda u młodszych ubezpieczonych? Mogą dostać obie emerytury
Inaczej traktowane są osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r.. Jeżeli mają co najmniej 25 lat ubezpieczenia rolniczego i opłacały składki również do ZUS mogą otrzymać dwie niezależne emerytury – jedną z ZUS i jedną z KRUS. Oba świadczenia są wypłacane oddzielnie przez swoje instytucje.
Jeśli natomiast okres ubezpieczenia rolniczego był krótszy niż 25 lat, wówczas pozostaje możliwość uzyskania emerytury z ZUS zwiększonej o tzw. część rolną – ustalaną według zasad części składkowej emerytury rolniczej.