Praca zdalna 2025. Szykuje się prawdziwa rewolucja dla pracowników?

Praca zdalna przed marcem 2020 roku

Jak informuje tvn24.pl, przed pandemią COVID-19, czyli przed marcem 2020 roku, praca zdalna była rzadkością. Biuro było miejscem pracy, a dom przestrzenią odpoczynku. W momencie wprowadzenia lockdownu i pracy zdalnej, początkowy szok i niepewność uniemożliwiały obiektywną ocenę nowej sytuacji. Jednak po kilku miesiącach, gdy sytuacja epidemiczna nieco się uspokoiła, ludzie zaczęli dostrzegać zalety pracy zdalnej.

Jak praca zdalna jest postrzegana przez pracowników?

Badanie przeprowadzone przez Pracuj.pl w ostatnim kwartale 2021 roku ujawniło, jak pracownicy postrzegają pracę zdalną.Osoby pracujące z domu szczególnie doceniały oszczędność czasu na dojazdy (64 proc. respondentów) oraz wynikające z tego oszczędności finansowe, takie jak brak wydatków na paliwo czy posiłki w biurze (42 proc.). Ponadto, ankietowani wskazywali na wyższą efektywność w domu, lepszą koncentrację na obowiązkach oraz możliwość elastycznego zarządzania czasem pracy.

Agnieszka Bieniak, dyrektor HR w Grupie Pracuj, podkreśla, że praca zdalna i hybrydowa to nie tylko wygoda pracy z domu, ale także szereg korzyści dostosowanych do indywidualnych potrzeb. Mieszkańcy dużych miast, zmagający się z korkami i długimi dojazdami, cenią przede wszystkim oszczędność czasu. Rodzice doceniają elastyczność godzin pracy, która ułatwia im godzenie obowiązków zawodowych z rodzinnymi. Okres pandemii umożliwił wielu pracownikom na szeroką skalę zapoznanie się z zaletami tych modeli pracy.

Tvn24.pl przypomina, że w tamtym okresie w mediach społecznościowych pojawił się anonimowy list otwarty, który nawoływał pracowników do walki o stałe wprowadzenie pracy zdalnej. Argumentowano to korzyściami dla środowiska, takimi jak zmniejszenie emisji spalin, oraz szansą na ożywienie mniejszych miejscowości, z których mieszkańcy nie musieliby już wyjeżdżać za pracą.

Jednocześnie zwracano uwagę na negatywne aspekty pracy zdalnej. Niemal połowa ankietowanych skarżyła się na trudności w oddzieleniu życia zawodowego od prywatnego, a 37 proc. odczuwało brak regularnych kontaktów ze współpracownikami.

Zalety i wady pracy zdalnej dla pracodawców

Nie tylko pracownicy czerpią korzyści z pracy zdalnej. Pracodawcy także dostrzegają liczne zalety, które mogą utrudniać im rezygnację z tego modelu. Obejmują one: obniżenie kosztów związanych z wynajmem i utrzymaniem biura, możliwość zatrudniania pracowników z różnych zakątków świata oraz zmniejszenie absencji pracowniczej.

Jak opowiada Karolina Wincewicz-Cichecka, właściciele firm, pomimo świadomości potencjalnego spadku produktywności, rekompensują to sobie dzięki oszczędnościom na kosztach biurowych. W mniejszych miastach ten trend jest widoczny, ale prawdziwą skalę zjawiska można zaobserwować w metropoliach takich jak Nowy Jork czy San Francisco. Po pandemii ulice tych miast są pełne opustoszałych biurowców, a całe dzielnice biznesowe zamieniły się w "miasta widma", gdzie upadły liczne lokale gastronomiczne.

Karolina Wincewicz-Cichecka, prowadząc własne firmy, dostrzegła także, że praca zdalna, choć ma swoje zalety, nie jest pozbawiona wad. Nie każdy pracownik odnajduje się w takim modelu pracy. Wymaga on dużej samodyscypliny, aby efektywnie pracować w domowym środowisku, gdzie łatwo o rozproszenie.

Spadek dostępności pracy zdalnej

Nie wszyscy pracownicy są entuzjastami pracy zdalnej. W ostatnim czasie obserwuje się tendencję powrotu do tradycyjnego modelu pracy biurowej, inicjowaną przez prezesów dużych korporacji. Przykładem jest, jak pdaje tvn24.pl, Sergey Brin, współzałożyciel Google'a, który w swoim komunikacie wezwał pracowników do powrotu do biur oraz zaproponował wydłużenie tygodnia pracy do 60 godzin. Podobne stanowisko prezentuje Jamie Dimon, dyrektor zarządzający bankiem J.P. Morgan Chase. W lutym wyciekło nagranie, na którym krytykuje on pracę zdalną, twierdząc, że negatywnie wpływa na kreatywność i spowalnia procesy decyzyjne. Jednocześnie odrzucił petycję pracowników o utrzymanie hybrydowego modelu pracy.

Zgodnie z wynikami badań, w polskich średnich i dużych przedsiębiorstwach w ciągu ostatniego roku zaobserwowano spadek dostępności pracy zdalnej. Badanie przeprowadzone przez Grant Thornton ujawniło, że na początku 2024 roku 71 proc. firm oferowało taką możliwość, podczas gdy pod koniec roku odsetek ten spadł do 62 proc. Dodatkowo, o 14 punktów procentowych wzrósł odsetek firm, które całkowicie zrezygnowały z opcji pracy zdalnej, osiągając poziom 37 proc.

Główne powody, dla których firmy nie decydowały się na wprowadzenie pracy zdalnej, to brak odpowiedniego wyposażenia (znaczna część firm (38 proc.) wskazywała na niedostatek niezbędnych narzędzi, takich jak komputery przenośne, które umożliwiłyby pracownikom wykonywanie obowiązków poza biurem) oraz obawy o wydajność i jakość (istotnym czynnikiem (24 proc.) były także wątpliwości pracodawców dotyczące potencjalnego spadku efektywności i poziomu wykonywanej pracy w warunkach zdalnych).

Pracodawcy czasami decydują się na model hybrydowy, który polega na umożliwieniu pracownikom pracy zdalnej tylko przez określony czas, na przykład jeden dzień w tygodniu. Taka forma pracy zdalnej może prowadzić do niezadowolenia pracowników.

Praca zdalna - jeden z najważniejszych pozapłacowych benefitów w pracy

Możliwość pracy zdalnej lub hybrydowej stała się jednym z kluczowych benefitów pozapłacowych. Portal tvn24.pl przytacza historię Pani Natalii,właścicielki kilku firm, która zauważa, że jest to pierwsze pytanie, jakie pojawia się podczas rekrutacji. Okazuje się, że obecnie trudno znaleźć pracownika, który preferuje wyłącznie pracę stacjonarną w biurze.

Monika Smulewicz z firmy HR na Szpilkach, cytowana przez tvn24.pl, potwierdza, że pandemia zmieniła podejście do pracy, uświadamiając, że sztywne reguły nie zawsze są konieczne. Zmiana ta widoczna jest choćby w luźniejszym dress codzie. W odpowiedzi na te oczekiwania, pracodawcy oferują różnorodne benefity, takie jak darmowe przekąski, możliwość przyprowadzania psów do biura czy elastyczne godziny pracy.

Smulewicz podkreśla, że jest to wyzwanie dla pracodawców, którzy muszą tworzyć biura jako przestrzenie do współpracy i integracji. Kluczowe jest znalezienie równowagi między utrzymaniem ducha zespołu a unikaniem rozwiązań, które mogłyby zniechęcić pracowników.

Jak praca zdalna wpływa na zdrowie?

Według badań naukowych, długotrwała praca zdalna może negatywnie wpływać na zdrowie, prowadząc do zaburzeń snu oraz dolegliwości mięśniowo-stawowych. Badanie przeprowadzone przez Instytut Medycyny Pracy im. prof. Jerzego Nofera w Łodzi, na grupie ponad 1300 osób pracujących stacjonarnie, zdalnie i hybrydowo, wykazało, że osoby pracujące hybrydowo były najbardziej narażone na zaburzenia rytmu dobowego. Praca zdalna z kolei wiązała się z problemami ze snem, takimi jak nieregularne godziny zasypiania i wstawania. Dodatkowo, brak ergonomicznego stanowiska pracy w domu, np. praca z kanapy, przyczyniał się do problemów z układem mięśniowo-szkieletowym.

Psycholog Karolina Wincewicz-Cichecka ostrzega, że choć psychologiczne skutki pracy zdalnej mogą być na razie subtelne, to przy długotrwałym "życiu online" będą się nasilać. Szczególnie narażone są osoby mające trudności w nawiązywaniu relacji oraz młodzi pracownicy, którzy od dawna funkcjonują w wirtualnym świecie. Budowanie relacji wymaga kompetencji społecznych, które rozwija się poprzez interakcje międzyludzkie, a praca zdalna ogranicza te możliwości.

Jak podkreśla Wincewicz-Cichecka zdrowe podejście do pracy zdalnej wymaga pewnej dozy dyscypliny. Chociaż elastyczność jest cenna, kluczowe jest ustalenie struktury dnia, pilnowanie godzin pracy, zapewnienie odpowiedniej ilości snu i regularnej aktywności fizycznej. Ważne jest również wydzielenie ergonomicznej przestrzeni do pracy, codzienne wychodzenie z domu i dbanie o relacje z innymi, które są fundamentem zdrowia psychicznego.

Polecamy miesięczną subskrypcję cyfrową DGP - Pakiet Premium