Czy zarzucanie pracodawcy mobbingu i żądanie odszkodowania jest sprawą związaną z ochroną zdrowia psychicznego i pozwala na zwolnienie od kosztów sądowych? Sądził tak Michał M., wnosząc pozew do sądu przeciwko pracodawcy z roszczeniem o odszkodowanie w kwocie 150 000 euro. Zarzucił pracodawcy stosowanie w stosunku do niego mobbingu w miejscu pracy (art. 943 k.p.).

Reklama

Michał M. został wezwany przez Przewodniczącego XXI Wydziału Pracy Sądu Okręgowego w Warszawie do uiszczenia stosunkowej opłaty sądowej od pozwu w kwocie 27.875,00 zł. Opłaty tej jednak nie uiścił i wniósł zażalenie, argumentując, że nie ma obowiązku ponoszenia kosztów sądowych. Powołał się na art. 96 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, zgodnie z którym strona nie ma obowiązku uiszczania kosztów sądowych w sprawach związanych z ochroną zdrowia psychicznego. Wskazał, że w następstwie stosowania mobbingu jego stan psychiczny zaczął odbiegać od normy w stopniu powodującym brak zdolności do podjęcia pracy, a zatem nie powinien ponosić żadnych kosztów sądowych.

Sąd apelacyjny, rozpatrując zażalenie, uznał, że do ponoszenia kosztów sądowych w sprawie wniesionej przez powoda mają zastosowanie przepisy art. 96 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 35 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i powziął wątpliwość co do wykładni tego drugiego przepisu. Zwrócił się o nią do Sądu Najwyższego.

SN w uchwale (sygn. akt II PZP 7/07 ) stwierdził, że art. 35 ustawy o kosztach sądowych stanowi w ust. 1 "w sprawach z zakresu prawa pracy pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30 zł wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Jednakże w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 000 złotych, pobiera się od wszystkich podlegających opłacie pism procesowych opłatę stosunkową". Ze zdania pierwszego art. 35 ust. 1 ustawy o kosztach wynika, że w sprawach z zakresu prawa pracy pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30 zł wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Zdanie drugie rozpoczyna się spójnikiem "jednakże", co wskazuje, że w tym zdaniu wprowadzone jest odstępstwo od reguły wyrażonej w zdaniu pierwszym. Z dalszej części zdania drugiego wynika, że odstępstwo ma zastosowanie w sytuacji, gdy wartość przedmiotu sporu przewyższa 50 000 złotych.

Ustawodawca mógł w zdaniu drugim art. 35 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w całości wyłączyć ustanowione w art. 96 ust. 1 pkt 4 wskazanej ustawy zwolnienie pracownika dochodzącego roszczeń od uiszczania kosztów sądowych w stosunku do opłat, gdy wartość przedmiotu sporu przewyższa 50 000 złotych. W art. 35 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w drugim zdaniu został użyty zwrot "wszystkie pisma podlegające opłacie". Tylko przy uznaniu, że ten zwrot oznacza pisma wymienione w art. 35 ust. 1 w zdaniu pierwszym, byłoby uzasadnione stanowisko, że pracownik nie ma obowiązku uiszczenia opłaty od pozwu, gdy wartość przedmiotu sporu przewyższa 50 000 zł. Taka interpretacja prowadziłaby jednak do pozbawienia wskazanego zwrotu jakiegokolwiek znaczenia przy ustalaniu treści normy prawnej zawartej w zdaniu drugim art. 35 ust. 1 ustawy o kosztach (…). Zwrot "wszystkie pisma podlegające opłacie" w zdaniu drugim art. 35 ust. 1 byłby oczywiście zbędny, gdyby miał oznaczać tylko pisma wymienione w zdaniu pierwszym art. 35 ust. 1 tej ustawy.

W doktrynie powszechnie przyjęte jest stanowisko, że z art. 35 ust. 1 zdanie drugie w związku z art. 96 ust. 1 pkt 4 ustawy o kosztach (…) wynika, że w sprawach z zakresu prawa pracy z powództwa pracownika o roszczenia majątkowe, gdy wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 000 złotych, pobiera się opłaty na zasadach ogólnych od wszystkich pism podlegających opłacie, w tym również od pozwu. Zwolnienie pracownika od uiszczania kosztów sądowych na podstawie art. 96 ust. 1 pkt 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest w omawianych sprawach całkowicie wyłączone.