Subskrybuj nas na Youtube
4644 zł to nowa najniższa krajowa od 1 stycznia? Czy najniższa krajowa w 2025 roku ponownie. Wszystko to dlatego, że do 15 listopada Polska musi wdrożyć dyrektywę w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w UE.
Najniższa krajowa, płaca minimalna, minimalne wynagrodzenie za pracę, minimalna stawka godzinowa – od 2025 roku nabiorą więc zupełnie nowego znaczenia.
O ile wzrośnie płaca minimalna w 2025 roku
Ponieważ ministerstwo rodziny nie przygotowało jeszcze projektu nowej ustawy o płacy minimalnej, która by tę dyrektywę wdrażała, można się spodziewać, że płaca minimalna na 2025 r. będzie jeszcze ustalana według przepisów aktualnie obowiązującej ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
Zgodnie z nią Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej składa Radzie Ministrów propozycję płacy minimalnej. Rada ustosunkowuje się do niej, zazwyczaj na początku czerwca. Jeśli propozycja zostaje przyjęta, konsultuje ją Rada Dialogu Społecznego, w której zasiadają przedstawiciele rządu, związków zawodowych i organizacji pracodawców.
RDS do 15 lipca przedstawia Radzie Ministrów swoją propozycję. Jeśli tego nie zrobi, to rząd do 15 września sam ustala wysokość minimalnego wynagrodzenia. Nie może ono być jednak niższe od pierwszej propozycji przyjętej przez Radę Ministrów.
Wstępną propozycję nowej płacy minimalnej rząd musi więc podać do połowy czerwca – ma więc na to jeszcze trzy miesiące – ale wbrew pozorom czasu dużo nie jest.
Nowa płaca minimalna od stycznia 2025: 4644 zł czy 4472 zł
Wstępna propozycja wysokości płacy minimalnej ustalana jest w oparciu o prognozowaną na kolejny rok wysokość wzrostu cen (inflacja) oraz, jeśli płaca minimalna jest niższa od połowy wysokości średniej krajowej, również o dwie trzecie realnego wzrostu gospodarczego.
Jak podał już prezes GUS w oficjalnym komunikacie, przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2023 r. wyniosło 7 155,48 zł. Ani aktualne minimalne wynagrodzenie – 4242 zł, ani 4300 zł obowiązujących od 1 lipca nie jest niższe od średniej krajowej. Można więc przyjąć, że minister pracy kierował się będzie wyłącznie prognozowaną na 2025 rok inflacją.
Płaca minimalna teraz będzie waloryzowana tylko o inflację?
To oznacza, że to koniec już tak spektakularnych wzrostów płacy minimalnej, jakie miały miejsce w ciągu ostatnich siedmiu lat – przypomnijmy, że najniższa krajowa w 2017 r. wynosiła 2000 zł.
Przypomnijmy, że ostatni podwyżka wyniosła aż 624 zł – z 3600 zł na koniec 2023 r. do 4242 zł najniższej krajowej obowiązującej obecnie.
Z duży prawdopodobieństwem można przyjąć, że prognozowana inflacja mieścić się będzie w przedziale od 4 proc. do maksymalnie 8 proc. To z kolei oznacza, że nowa najniższa krajowa w 2025 roku mieścić się będzie w przedziale 4472-4644 zł brutto
Ile to będzie na rękę? W przypadku kwoty wyższej to 3496 zł netto, a niższej 3379 zł netto.
Minimalne wynagrodzenie za pracę 2025: jedna podwyżka czy dwie
Wysokość prognozowanej inflacji przesądzi też o tym, czy w 2025 r. po raz trzeci z rzędu najniższa krajowa będzie podwyższana raz czy dwa razy: od 1 stycznia i od 1 lipca 2025 roku. Jeśli prognoza inflacji wyniesie 5 lub wyżej procent, podwyżki będą dwie i np. przy 8-procentowej inflacji płaca minimalna na 4644 zł podwyższona zostanie ostatecznie dopiero 1 lipca – od 1 stycznia 2025 r. będzie nieco mniej, bo planowaną podwyżkę rząd rozłoży na dwie raty, podobnie jak ostateczne 4300 zł w 2024 r. (4242 zł od 1 stycznia i 4300 zł od 1 lipca).
Nowa najniższa krajowa: ilu pracowników i zleceniobiorców z podwyżką
Z rządowych szacunków, oceniających skutek podwyżki najniższego wynagrodzenia w 2024 r. wskazano, że tym roku liczba pracowników, którzy zyskają na zmianie to blisko 3,6 mln osób. Jeszcze przed rokiem ta grupa liczyła 3 mln, w 2022 r. 2,7 mln, natomiast w 2021 r. 1,6 mln pracowników.
Można więc się spodziewać, że wysokością najniższej krajowej w 2025 r. zainteresowanych bezpośrednio będzie ok 4 mln zatrudnionych.
Bezpośrednio, ponieważ z płacą minimalną powiązane są również inne świadczenia. Każdemu pracującemu należy się dopłata do pensji w wysokości 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z płacy minimalnej. Również wynagrodzenie za czas przestoju w firmie nie może być niższe od płacy minimalnej. Z płacą minimalną powiązana jest także odprawa w przypadku zwolnień grupowych. Nie może ona przekroczyć 15-krotności minimalnego wynagrodzenia.
Wysokość płacy minimalnej wpływa także na wysokość składek na ubezpieczenia społeczne odprowadzanych przez początkujących przedsiębiorców (stawki preferencyjne obowiązujące w ciągu pierwszych 24 miesięcy liczone są od postawy równej 30 proc. minimalnego wynagrodzenia).
To są jednak jedynie wymierne skutki zmian minimalnego wynagrodzenia za pracę. Generalnie trzeba zauważyć, że szczególnie dynamiczne wzrosty najniższej krajowej mocno oddziaływują na cały rynek pracy i płacy.
W regionach o relatywnie wyższym bezrobociu i w konsekwencji zazwyczaj relatywnie niższych płacach, ubywa miejsc pracy i zwiększa się szara strefa – firm nie stać na tak wysokie wynagrodzenia. W całej gospodarce rośnie presja płacowa pracowników na pracodawców, ci muszą się jej mniej lub bardziej podporządkować, a w konsekwencji rosną wynagrodzenia.
Najlepiej można to zaobserwować teraz, gdy w ciągu kilku pierwszym miesięcy 2024 r. wzrost najniższej krajowej o 700 zł przełożył się praktycznie na jeszcze większy wzrost średniej krajowej, która w marcu zbliżyła się już do poziomu 8,5 tys. zł netto.