Podstawowa stawka ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych dla branży IT wynosi 12 proc., ale dotyczy ona tylko usług wskazanych wprost w art. 12 ust. 1 pkt 2b lit. b ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1993 ze zm.).
Pozostali informatycy mają prawo do niższego ryczałtu – według stawki 8,5 proc., zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a tej ustawy.
Fiskus często potwierdza prawo do tej obniżonej stawki, na co wskazują liczne interpretacje dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Kłopot polega na tym, że jego stanowisko jest niejednolite, nawet w takich samych stanach faktycznych.
Dotychczas uzyskanie informacji z Głównego Urzędu Statystycznego o tym, jak należy klasyfikować dane usługi, dawało przedsiębiorcy potwierdzenie co do właściwej stawki ryczałtu. Teraz okazuje się, że fiskus do tego samego grupowania PKWiU 62.01.11.0 przyporządkowuje – w różnych interpretacjach – dwie różne stawki ryczałtu – informuje Cezary Szymaś, współwłaściciel biura rachunkowego ASCS-Consulting.
Jest też inny problem.
Fiskus zgadza się na zastosowanie stawki 8,5 proc. ryczałtu przez informatyków wspomagających programistów. Jednak taka stawka jest prawidłowa, o ile nie wykonują oni usług związanych z oprogramowaniem, z doradztwem w zakresie oprogramowania ani doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego, dla których stawka wynosi 12 proc. – przestrzega Grzegorz Ogórek, doradca podatkowy, starszy menedżer w Vialto Partners.
Nie ma pewności
Teoretycznie nie powinno być problemu, bo art. 12 ustawy o zryczałtowanym podatku (który określa stawki podatku) odwołuje się do określonych grupowań Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Wydawałoby się więc, że potrzeba tylko czasu i cierpliwości, bo – jak pisaliśmy niedawno – na odpowiedź z GUS trzeba czekać obecnie pół roku, a w skomplikowanych sprawach nawet dłużej („Ryczałtowcy nadal nie wiedzą, ile powinni płacić fiskusowi”, DGP nr 201/2022).
Ustalenie prawidłowej stawki ryczałtu ewidencjonowanego jest zadaniem karkołomnym. Również sam dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydaje w tej samej kwestii sprzeczne ze sobą interpretacje indywidualne
Okazuje się jednak, że nawet uzyskanie odpowiedzi z GUS i pozytywnej interpretacji indywidualnej może nie dawać pewności co do prawidłowej stawki ryczałtu.
Na problem zwraca uwagę Cezary Szymaś. Jego klient na początku 2022 r. wystąpił do Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi z wnioskiem o zaklasyfikowanie świadczonych przez niego usług według właściwego grupowania PKWiU. Po 9 miesiącach otrzymał odpowiedź, że GUS sklasyfikował te usługi pod symbolem PKWiU 62.01.11.0 „Usługi związane z projektowaniem, programowaniem i rozwojem oprogramowania”.
Teoretycznie jest to bardzo dobra wiadomość, bo powinna oznaczać prawo do stawki 8,5 proc. Problem polega na tym, że stanowisko fiskusa w tej kwestii nie jest jednolite.
Dwie różne odpowiedzi
W interpretacji z 12 października 2022 r. (sygn. 0115-KDIT3.4011.687.2022.2.AD) dyrektor KIS potwierdził, że informatyk, który podał we wniosku, że prowadzi działalność sklasyfikowaną pod symbolem PKWiU 62.01.11.0, może zastosować 8,5-proc. stawkę ryczałtu.
Jednak w innej interpretacji, wydanej zaledwie dzień później, 13 października 2022 r. (sygn. 0112-KDIL2-2.4011. 679.2022.2.AG), stanowisko fiskusa było już całkiem inne. Podatnik, który o nią wystąpił, również napisał, że jego działalność mieści się w grupowaniu PKWiU 62.01.11.0. Tym razem jednak dyrektor KIS nakazał stosowanie stawki 12 proc.
„Do przychodów ze świadczenia usług sklasyfikowanych według PKWiU 62.01.11.0 prawidłowe jest stosowanie stawki 12 proc., zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2b lit. b) ustawy o zryczałtowanym podatku” – stwierdził organ.
Każda z tych interpretacji indywidualnych chroni podatnika, który ją otrzymał, do czasu, aż zostanie zmieniona z urzędu przez szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Jeśli szef KAS uzna, że właściwa jest stawka 12 proc., to podatnik, który na podstawie otrzymanej interpretacji płacił 8,5 proc., nie poniesie negatywnych konsekwencji. Nie tylko nie zapłaci karnych sankcji, ale nie musi dopłacać podatku. Jeśli właściwa okaże się stawka 8,5 proc., to podatnik, który zastosował się do interpretacji i płacił 12 proc., będzie mógł skorygować deklarację i wystąpić o zwrot nadpłaconego podatku.
Rośnie ryzyko sporu
Jak widać, nawet otrzymanie pozytywnej interpretacji indywidualnej nie daje pewności, skoro dyrektor KIS wydaje w tej sprawie sprzeczne interpretacje – komentuje Cezary Szymaś.
Podobnego zdania jest Michał Rodak, doradca podatkowy w Grant Thornton. Ustalenie prawidłowej stawki podatku jest zadaniem karkołomnym oraz rodzi ryzyko sporu w przyszłości – mówi.
Jego zdaniem zasadniczy problem bierze się z tego, że klasyfikacja PKWiU operuje niejednoznacznymi pojęciami.
W praktyce nierzadkie są sytuacje, w których istnieją równie przekonujące argumenty za przyporządkowaniem danej usługi do różnych symboli, a to skutkuje ustaleniem odmiennej stawki podatkowej – wskazuje ekspert.
Czym się różnią
Cezary Szymaś zwraca uwagę na jeszcze inny problem: fiskus przypisuje inną stawkę ryczałtu do działalności zakwalifikowanej według PKWiU 62.01 „Usługi związane z oprogramowaniem” , a inną do tej oznaczonej kodem PKWiU 62.01.11.00 „Usługi związane z projektowaniem, programowaniem i rozwojem oprogramowania”.
Powstaje pytanie, czym właściwie różnią się oba te typy usług. Można oczywiście ironizować, że literą „o” w nazwie. Jednak w praktyce trudno będzie wskazać różnice i udowodnić prawo do zastosowania niższej stawki – mówi Cezary Szymaś.
Dyrektor KIS powołuje się w interpretacjach na wydane przez GUS objaśnienia do PKWiU 2015, czyli rozporządzenia Rady Ministrów z 4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (Dz.U. 2015 poz. 1676). Wynika z nich, że przez zakwalifikowane według PKWiU 62.01 „Usługi związane z oprogramowaniem” należy rozumieć: pisanie, modyfikowanie, badanie, dokumentowanie i wspomaganie oprogramowania, włączając pisanie zleceń sterujących programami dla użytkowników, rozbudowę, tworzenie, dostarczanie oraz dokumentację oprogramowania wykonanego na zlecenie określonego użytkownika, pisanie programów na zlecenie użytkownika, projektowanie stron internetowych. Do tych usług fiskus przypisuje stawkę 12 proc.
Natomiast pod kodem PKWiU 62.01.11.0 „Usługi związane z projektowaniem, programowaniem i rozwojem oprogramowania” mieszczą się – według objaśnień GUS – działania polegające na projektowaniu i tworzeniu oprogramowania komputerowego na podstawie przedstawionych przez klienta wymagań i specyfikacji, wstępnego testowania zgodności wytworzonego oprogramowania ze specyfikacją, aktualizacji istniejących systemów informatycznych poprzez usuwanie błędów, wprowadzaniu nowych technologii (wersje oprogramowania, wersje używanych komponentów), zmiany algorytmów w celu poprawy wydajności, tworzeniu nowych funkcjonalności.
Zalecana ostrożność
Jak wskazuje Michał Rodak, usługi sklasyfikowane pod symbolem 62.01.11.0 są ze swej natury związane z oprogramowaniem i w konsekwencji właściwa dla nich stawka podatku wynosi 12 proc.
Wskazanie przez podatników, że świadczone przez nich usługi nie mają związku z oprogramowaniem, jest więc działaniem ryzykownym. Jeżeli organ podatkowy to skontroluje, będzie mógł wykazać, że przedstawiony stan faktyczny w interpretacji jest niezgodny z rzeczywistością. W konsekwencji podatnik będzie musiał dopłacić podatek z odsetkami za zwłokę – mówi Michał Rodak.
Ostrożność w stosowaniu stawki 8,5 proc. zaleca również Grzegorz Ogórek.
Osoby płacące 8,5-proc. ryczałt powinny zadbać o odpowiednie ewidencjonowanie świadczonych usług, by w przyszłości, w razie ewentualnej kontroli, móc udowodnić prawo do stosowania niższej stawki. Ponadto prowadzona przez przedsiębiorcę ewidencja powinna być zgodna z zapisami umowy zawartej ze spółką, na rzecz której świadczy on usługi – mówi ekspert.
Podkreśla, że spółka IT, podpisując umowę z przedsiębiorcami świadczącymi na jej rzecz usługi, nie ma wpływu na sposób opodatkowania tych świadczeń. Natomiast organy podatkowe, chcąc skontrolować prawidłowość rozliczeń usługobiorców, sprawdzą też umowy i dokumentację spółki.
Takie wnioski płyną m.in. z interpretacji z 13 października 2022 r. (sygn. 0114-KDIP3-2.4011.802.2022.2.JK3). Wystąpił o nią przedsiębiorca z branży IT, który świadczy usługi na rzecz dużej spółki. Zaznaczył, że nie uczestniczy w procesie programowania. Za opracowywanie i wdrażanie kodu programów odpowiedzialne są inne osoby.
Jego działalność – jak wyjaśnił – obejmuje m.in.: analizę funkcjonalności systemów IT użytkowanych przez klientów, pomoc w definicji wizji produktu i strategii produktowej oraz testy akceptacyjne gotowych rozwiązań IT (sprawdzenie, czy produkt stworzony przez zespół techniczny nie ma błędów).
Podatnik wskazał, że wszystkie te działania mieszczą się w grupowaniu 62.02.30.0 „Usługi pomocy technicznej w zakresie technologii informatycznych i sprzętu komputerowego”.
Dyrektor KIS potwierdził prawo do stawki 8,5 proc. Zastrzegł jednak, że podatnik zapłaci 12 proc., gdyby świadczone przez niego usługi okazały się usługami związanymi z oprogramowaniem, z doradztwem w zakresie oprogramowania czy w zakresie sprzętu komputerowego.
Stawki ryczałtu ewidencjonowanego w branży IT | Rodzaj świadczonych usług |
12 proc. (art. 12 ust. 1 pkt 2b lit. a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym) | Usługi związane z wydawaniem:■ pakietów gier komputerowych (PKWiU ex 58.21.10.0), z wyłączeniem publikowania gier komputerowych w trybie online,■ pakietów oprogramowania systemowego (PKWiU 58.29.1),■ pakietów oprogramowania użytkowego (PKWiU 58.29.2),■ oprogramowania komputerowego pobieranego z internetu (PKWiU ex 58.29.3), z wyłączeniem pobierania oprogramowania w trybie online. |
12 proc.(art. 12 ust. 1 pkt 2b lit. b ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym) | ■ związane z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego (PKWiU 62.02.10.0), ■ związane z oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1),■ objęte grupowaniem „Oryginały oprogramowania komputerowego” (PKWiU 62.01.2), ■ związane z doradztwem w zakresie oprogramowania(PKWiU ex 62.02), ■ w zakresie instalowania oprogramowania (PKWiU ex 62.09.20.0), ■ związane z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi (PKWiU 62.03.1). |
8,5 proc.(art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym) | Działalność usługowa, w tym działalność gastronomiczna w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5 proc. |